Πολλές φορές και πάρα πολλοί, μεταξύ αυτών και ο υπογράφων, έχουμε μιλήσει για την ανάγκη της συλλογικότητας και της συνέργειας, για τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν στα μέλη μίας ομαδικής δουλειάς και την αποδοτικότητα της ομάδας έναντι της ατομικής προσπάθειας. Αυτή η τακτική υποστηρίζεται σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, επικοινωνιακά τουλάχιστον. Ομάδες παραγωγών δημιουργούνται και όλοι αναμένουν τα εκπληκτικά αποτελέσματα που θα προκύψουν από μία συλλογική δουλειά. Τελικά,όμως σπάνια έρχονται αυτά τα αποτελέσματα και στο τέλος του έργου η ομάδα διαλύεται. Η συμμετοχή σ’ ένα ομαδικό έργο δεν είναι μία από φυσικές ικανότητες του Ελληνα. Επηρεάζεται δραματικά από την κουλτούρα και την παιδεία των μελών μιάς ομάδας. Θα ήθελα να επισημάνω δύο σημεία, τα οποία τα θεωρούμε δεδομένα, όταν συμμετέχουμε σε μία ομάδα. Είναι όμως;
ΡΟΛΟΙ
Η ένταξή μας σε μία ομάδα δεν υπονοεί ότι εμείς θα κάνουμε ότι θα κάναμε μόνοι μας απλά θα έχουμε και κάποιους βοηθούς οι οποίοι θα εκτελούν τις εντολές μας. Ο ρόλος του leader σε ένα project είναι απαραίτητος, απλά θα πρέπει να υπάρχει ΜΟΝΟ ένας ανά ομάδα και να είναι αποδεκτός απ’ όλη την ομάδα. Το κάθε μέλος της ομάδας θα πρέπει να έχει ένα ή ίσως και περισσότερους ρόλους, οι οποίοι όμως θα είναι συμπληρωματικοί με τους ρόλους των άλλων. Ενας ρόλος απαιτείται, όταν η έλλειψή του καθιστά δυσλειτουργική την ομάδα ή αδύνατη την εκτέλεση του έργου. Οι ρόλοι θα πρέπει να μοιράζονται ανάλογα με τα προσόντα και τις ικανότητες των ατόμων που τους διεκπεραιώνουν. Πολύ σημαντικό είναι να προσδιοριστούν εξ αρχής όλοι οι ρόλοι και να είναι σαφείς τα όρια και αρμοδιότητες. Επίσης, πολύ σημαντικό είναι να προσδιοριστούν, με μεγαλύτερη δυνατόν ακρίβεια, τα αποτελέσματα που αναμένονται στο τέλος του έργου από το κάθε μέλος ξεχωριστά. Εχει σημασία για την ουσία του αποτελέσματος να ελεγχθεί ποιος παίρνει ουσιαστικά τις αποφάσεις στην ομάδα και ποια συμφέροντα εξυπηρετεί.
ΣΤΟΧΟΙ
Οταν κάποιος μπαίνει σε μία ομάδα έχει στο μυαλό του κάποιους στόχους που προσπαθεί να εκπληρώσει ο ίδιος. Αυτό είναι το πρώτο λάθος, ότι οι στόχοι αυτοί είναι μόνο στο μυαλό του και τις περισσότερες φορές δεν ταυτίζονται με τους στόχους της ομάδας. Το λάθος της ομάδας είναι ότι ποτέ δεν προσδιορίζει επακριβώς και με σαφήνεια τους στόχους της. Ετσι, θεωρητικά πάντα υπάρχουν στόχοι, οι οποίοι είναι “αυτονόητοι” και που το κάθε μέλος αντιλαμβάνεται μέσα από τις προσωπικές του φιλοδοξίες. Συνεπώς όλα τα μέλη τις ομάδας δραστηριοποιούνται σύμφωνα με τους προσωπικούς τους στόχους και επέρχεται η σύγκρουση και η απογοήτευση.
Τα δύο αυτά στοιχεία σαφέστατα δεν είναι τα μόνα που προσδιορίζουν την επιτυχία ενός ομαδικού έργου αποτελούν, όμως κοινές παρερμηνείες της έννοιας ομαδικότητας αλά ελληνικά.