Τις παρατυπίες και τις αστοχίες εταιρειών, που “βαφτίζουν” και πουλούν φυτά με άλλες ονομασίες, προκαλώντας τεράστια οικονομική ζημιά σε παραγωγούς, “ξεσκεπάζει” ερευνητής του ΕΚΕΤΑ αναλύοντας το DNA φυτών και σπόρων. Ο δρ Παναγιώτης Μαδέσης, ερευνητής του Ινστιτούτου Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών (ΙΝ.Ε.Β.) του Εθνικού Κέντρου Ερευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (Ε.Κ.Ε.Τ.Α.) ανέπτυξε μία νέα μέθοδο ανίχνευσης νοθείας σε προϊόντα και φυτά, που βασίζεται στην εξέταση μικρών περιοχών στο DNA των φυτών (DNA barcoding), με την οποία μπορεί να διεξαχθεί η ιχνηλασιμότητα τυχόν προσμίξεων, ακόμα και 1% από άλλα είδη.
Μάλιστα, για τη νέα μέθοδο αυτή, βραβεύτηκε πρόσφατα από τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Αθανάσιο Τσαυτάρη, μαζί με άλλους επιστήμονες, ερευνητές, αγρότες, εκπροσώπους Συνεταιρισμών και επιχειρηματίες που έχουν διακριθεί για την καινοτόμο επιχειρηματική τους δράση στον αγροδιατροφικό τομέα.
«Η εφαρμογή της μεθόδου προσφέρεται ως υπηρεσία, με προσιτό κόστος για τους ενδιαφερόμενους από το Ε.Κ.Ε.Τ.Α. που αποτελεί το μοναδικό ερευνητικό κέντρο στη Βόρεια Ελλάδα», εξηγεί σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο κ. Μαδέσης δείχνοντας τους σπόρους σιτηρών που παρέλαβε πρόσφατα από την Κρήτη στο εργαστήριο, με σκοπό να ερευνηθεί το DNA τους.
Συμπληρώνει δε, πως η βράβευση από τον κ. Τσαυτάρη, ο οποίος μάλιστα ήταν και καθηγητής του στο πανεπιστήμιο, προσέφερε μεγαλύτερη αναγνώριση στη δουλειά του και έτσι, παραγωγοί και εταιρείες απ’ όλη την Ελλάδα εμπιστεύονται το εργαστήριο και στέλνουν δείγματα για ανάλυση.
«Για να καταλάβετε τη σημασία της μεθόδου, θα σας αναφέρω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Παραλάβαμε πριν από λίγο καιρό από έναν παραγωγό στη Νάουσα, δείγμα από κερασιά, με σκοπό να ανιχνεύσουμε αν ανήκε σε συγκεκριμένη ποικιλία που είχε ζητήσει από συγκεκριμένη εταιρεία. Οπως διαπιστώθηκε, όμως, η εταιρεία του είχε προμηθεύσει δέντρα άλλης ποικιλίας, με αποτέλεσμα ο παραγωγός να υποστεί ζημιά πάνω από 70.000 ευρώ και να χάσει 8 χρόνια δουλειάς», τονίζει.
«Αλλος πάλι παραγωγός», συνεχίζει ο κ. Μαδέσης, «αν και ζήτησε να αγοράσει μπρόκολα συγκεκριμένης ποικιλίας, από τα 20.000 φυτά, κανένα δεν έβγαλε άνθος, γι΄αυτό ήρθε σε μας. Εξετάσαμε λοιπόν το DNA και προέκυψε ότι επρόκειτο για διαφορετική ποικιλία φυτού απ’αυτή που είχε ζητήσει να αγοράσει».
Από τα παραδείγματα που αναφέρει είναι φανερό για τον ερευνητή, ότι, όσο η οικονομική κρίση βαθαίνει, τόσο θα αυξάνονται τα φαινόμενα νοθείας στην αγορά με σκοπό την αύξηση του κέρδους.
Με τη νέα μέθοδο πάντως που έχει αναπτύξει, επιτυγχάνεται πιο γρήγορα, αξιόπιστα και οικονομικά η ταυτοποίηση του κάθε είδους, γεγονός που είναι σημαντικό, ιδιαίτερα στα Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης καθώς ανιχνεύονται τυχόν επιμολύνσεις.
«Η μέθοδος που ακολουθείται μόνο στα εργαστήρια του ΙΝΕΒ/ΕΚΕΤΑ, έχει ήδη εφαρμοστεί με επιτυχία στην ταυτοποίηση της φάβας Σαντορίνης, όπως και στις φακές Εγκλουβής, στα φασόλια Πρεσπών και σε διάφορα δείγματα φέτας που δεν πρέπει να περιέχουν καθόλου αγελαδινό γάλα», αναφέρει ο κ. Μαδέσης τονίζοντας την αξία κατοχύρωσης των ελληνικών Π.Ο.Π.
«Για να καταλάβετε την αξία της πιστοποίησης μέσω DNA, στην Ισπανία, το πιο ακριβό “χαμόν” πωλείται προς 100 ευρώ το κιλό με την ένδειξη “DNA certified” εξηγεί.
Επόμενο βήμα για τον 42χρονο ερευνητή, είναι η ταυτοποίηση των ειδών της ελληνικής χλωρίδας και η εξέλιξη της μεθόδου που εφαρμόζεται πλέον σε ζωοτροφές μέχρι και σε ολόκληρα φυτά, όπως σε κάποιες μελιτζάνες που ένας παραγωγός ζήτησε την πιστοποίηση της ποικιλίας τους.
«Θέλουμε επίσης να ταυτοποιήσουμε και όλες τις ελληνικές ποικιλίες ελαιόλαδου», λέει ο κ. Μαδέσης, που το 2008 άφησε το Μάντσεστερ όπου δούλευε ως ερευνητής, για να επιστρέψει με την οικογένειά του στην Ελλάδα και να εργασθεί στο Ε.Κ.Ε.Τ.Α.
«Ηθελα να γυρίσω στην Ελλάδα, αν και οι επαγγελματικές ευκαιρίες στην Αγγλία ήταν περισσότερες», καταλήγει χαμογελώντας με αισιοδοξία.
ΝΑΤΑΣΑ ΚΑΡΑΘΑΝΟΥ
