Εκδόσεις “ΠΥΞΙΔΑ”,
Χανιά 2018
Εικονογράφηση
Αγγέλα Μάλμου
Μια νέα ποιητική δημιουργία -η 4η- του Βαγγέλη Κακατσάκη, ποιητή, δασκάλου, δημοσιογράφου και πολιτιστικού δημιουργού.
Η νέα του αυτή ποιητική κατάθεση, αποτελεί ένα νεοθρησκευτικό, κοινωνικής και πολιτικής ευθύνης, με τον ευρηματικό τίτλο “Όπως το Ψωμί”… Να σηματοδοτεί την εποχή του πρώτου μακραίωνος Γεωργικού πολιτισμού της απλότητας και της αυτοπαραγωγής και της αυτάρκειας, πέρα από την πλησμονή του νέου μεταγεωργικού – βιομηχανικού πολιτισμού. Ο οποίος δημιούργησε την ανάγκη μεγαλύτερης παραγωγής και μεγαλύτερης κατανάλωσης, η οποία οδήγησε στη “μηχανή”. Με υπερκατανάλωση του τρίτου και τέταρτου πολιτισμού των μεγάλων και κρίσιμων -παγκόσμια- σύγχρονων αδιεξόδων, μέγιστου πεινασμού εκατομμυρίων εξαθλιωμένων ψυχών, οι οποίες και από παλιά υποφέρανε και λιμοκτονούσαν. Για να υποσχεθούν όλοι οι νέοι ιμπεριαλιστές “πρόοδο” υπερεκμεταλλευτική -πολλών επιπέδων- όπως τις καταστάσεις που ζούμε σήμερα. Αυτές που εκφράζουν, κυρίως, την κρίση του Δυτικού μας πολιτισμού, ο οποίος με τα υλιστικά όνειρά του, οδήγησε στη σημερινή αυτοματοποιημένη εκμετάλλευση των πάντων.
Βασικά, με όλους αυτούς τους αυτοματισμούς και ρομποτισμούς απορρίψαμε το βαθύ νόημα του “Άρτου του επιούσιου”. Αυτό το μήνυμα ξανα-ανασύρει ο ποιητής Β. Κακατσάκης, για να επισημάνει πέρα από τις πολύπλοκες και πολυ-εκμεταλλευτικές θεωρίες τη μέγιστη πράξη επιστροφής του άρτου του επιούσιου. Για μια ανάγκη “ψωμισμού” και όχι συνεχούς πεινασμού και νέων κοινωνιών της διαστροφής και τελικά στην καταστροφή της ανθρωπότητας που αποτελεί ανθρωπιστική- πολιτική ευθύνη όλων μας.
Υ.Γ. Με αυτή την πολλαπλή έννοια θα αφιερώθουν στον Ειρηναίο Γαλανάκη τα Νεοθρησκευτικά πολιτικά ποιήματα του Βαγγέλη Κακατσάκη.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΑΧΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΑΝΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Το νέο βιβλίο ποίησης του ποιητή, δασκάλου, δημοσιογράφου και δημιουργικού πολιτιστικού δημιουργού Βαγγέλη Κακατσάκη με τίτλο «Όπως το Ψωμί», σε όλες τις σελίδες του εκφράζει μια πολυεπίπεδη σύγχρονη κατάθεση, βαθύτερης πολιτικής αντιπαλότητας προς την συνεχή πολιτική ανελευθερία. Στην οποία, η ποίηση και ποιητές, προτάσσουν το υπαρξιακό υπερβατικό πρόβλημα του ανθρώπου, ο οποίος έχει καταπολεμηθεί με όλους τους πολιτικούς-κομματικούς-κοινωνικούς καταναγκασμούς, ακόμα και της συμβατικής, αστικής μας Δημοκρατίας. Η οποία διαδέχθηκε όλους τους προηγούμενους εξουσιαστικούς και υπερεξουσιαστικούς μηχανισμούς καταναγκασμού και βίας. Αλλά η ποίηση από την ίδια τη φύση και τη σύστασή της, είναι ταυτισμένη με την απαίτηση της ελευθερίας, η οποία αντιμάχεται -όχι κομματικά- αλλά πολιτικά την όποια ανελευθερία.
ΚΑΖΟΒΑΡ: ΠΟΛΗ – ΧΩΡΑ ΠΟΥ ΟΛΟΙ – ΟΛΕΣ – ΟΛΑ ΣΥΝ-ΥΠΑΡΧΟΥΝ, ΧΩΡΙΣ… ΝΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ
Με την ΚΑΖΟΒΑΡ να είναι η πρώτη σημαντική πολιτική ποιητική δημιουργία του Βαγγέλη Κακατσάκη. Μια ποιητική κατάθεση που άνοιξε το δρόμο και την πορεία του ποιητικού έργου του Β.Κ. Εγώ, διάβασα την ΚΑΖΟΒΑΡ τον Μάη του 1987. Με την πρώτη ανάγνωση εντυπωσιάστηκα, διακρίνοντας του ποιητή την αδέσμευτη ποιητική δημιουργία. Αυτόν που τολμά να συν-άξει όλους τους εξωγενείς κόσμους των επιδράσεων και διαδράσεων, της ζωής, μέσα στους εσωκόσμους
-συνειδητούς και ασυνείδητους- σ’ ένα ΟΛΟΝ. Για να καταβυθιστεί μέσα τους, ταξιδεύοντας αναδραστικά και διαδραστικά, για να ακούει τις άλλες φωνές που ακούει. Για να φθάσει στο λιμάνι της δικής του ποιητικής φωνής που χαρίζει τη δική του δημιουργία. Όπως εκείνης της εκρηκτικής ΚΑΖΟΒΑΡ, που χάρισε μια καταδική του ποιητική κατάθεση καθαρού πολιτικού λόγου, ποιητικής, διαχρονικής ευθύνης.
ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΜΟΥ ΞΑΝΑΜΙΛΗΣΕ Η ΚΑΖΟΒΑΡ…
Ωσπου, μια μέρα μού… ξαναμίλησε, από τη βιβλιοθήκη μου η ποιητική συλλογή του ποιητού Βαγγέλη Κακατσάκη ΚΑΖΟΒΑΡ, και ξαναδιαβάζοντάς την αναφώνησα “Σημαντικός πολιτικός ποιητής και κομματικής-πολιτικής ποίησης ο Κακατσάκης. Πέραν τούτου έγραψα μια ολόκληρη σελίδα στα “Χανιώτικα νέα”: Εξακολουθώ να θεωρώ εξαιρετικά επίκαιρα όλα τα ποιήματα της συλλογής ΚΑΖΟΒΑΡ, η οποία αποτέλεσε θεμέλιο για όλα τα επόμενα ποιητικά έργα του Β.Κ. Μέσα από το κάθε ένα από αυτά, αναδύεται από το βάθος της θρησκευτικότητας, της κοινωνικότητας και της παραδοσιακότητας αλλά και της συγχρονικότητας της πολιτισμικότητας του πολιτισμού, ο λόγος της ευρύτερης ευθύνης του ποιητή Β.Κ. Για να εκφράσει πολιτικό και πνευματικό λόγο, όχι του ξεπερασμένου παρελθόντος, αλλά παρόντος και κάποιου μέλλοντος. Με κεντρικό άξονα τον τροπαιοφόρο άνεμο, η ανύψωση του ποιητή στην πραγματική ποιητική ευθύνη.
ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ, ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑϊΚΗΣ ΔΙΑΝΟΗΣΗΣ
Την πολιτική αυτή ευθύνη εκφράζει, παρακολουθώντας και γνωρίζοντας τη μακρά πορεία του λαϊκού, του λόγιου, του παραδοσιακού ποιητικού λόγου, μέσα από όλες τις ποιητικές σχολές και εποχές και το τέλος του 20ου αιώνα, από την εποχή του πρώτου μεσοπολέμου. Τότε που ο μεγάλος Γερμανοεβραίος κριτικός, φιλόσοφος και διανοούμενος Βάλτερ Μπένγιαμιν που τελικά αυτοκτόνησε στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο στα Γάλλο-ισπανικά σύνορα, για να μην τον συλλάβουν οι Γερμανοί. Αυτός ο σπάνιος διανοούμενος, τόλμησε να γράψει το σπουδαίο δοκίμιο με τίτλο “Ο ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΔΙΑΝΟΗΣΗΣ”.
ΔΕΝ ΖΟΥΜΕ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΑΛΛΑ ΤΗ ΡΗΞΗ ΤΗΣ ΓΙΑ ΜΙΑ “ΑΛΛΗ ΦΩΝΗ”
Ενα στιγμιότυπο, στο οποίο συμμετείχαν με τα γνωστά έργα τους οι μεγάλοι Ελληνες ΥΠΕΡ-ΡΕΑΛΙΣΤΕΣ. Για να περάσουμε στη φρίκη των Δυτικών και Ανατολικών φασισμών και έσχατων απάνθρωπων βασανισμών, όπου μετά το τέλος τους οι μεταπολεμικοί αντιρατσιστές και όπως ο Αdorno, διακηρύξανε πως: «Μετά από όλη αυτή τη φρίκη, ποίηση δεν ξαναγράφεται». Οπως ο μεγάλος Νοτιοαμερικανός ποιητής, ο Οκτάβιο (βραβείο ΝΟΒΕL) πως κάνοντας τον ποιητικό απολογισμό του 20ου αι. είπε: «Δεν ζούμε το τέλος της ποίησης, αλλά το τέλος μιας ποιητικής παράδοσης, με τη ρήξη της με τη νεότερη ποίηση για μια “ΑΛΛΗ ΦΩΝΗ”, στον ποιητικό λόγο. Αλλά και στην ίδια τη λειτουργία της ποίησης και τη χρησιμότητά της στους νέους ηλεκτρονικούς, πυρηνικούς και δραματικά αντικοινωνικούς καιρούς όπου η ποίηση δεν έχει λόγο. Μόνο μοντερνικότητα και αντιμεταμοντερνισμό αλλά λόγο άλλης ισχυρής ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ, απέναντι στις δομήσεις και αποδομήσεις των πάντων. Για να υποστηρίξει ο πολύς Τέρρυ Ηγκλετον ότι: «η σύγχρονη θεωρία της λογοτεχνίας προσπαθεί να αποκλείσει κάθε σχέση με άλλες θεωρίες για να γίνει μια νέα θρησκευτοποίηση…».
ΤΟ “ΟΠΩΣ ΤΟ ΨΩΜΙ” ΔΥΝΑΜΙΤΙΖΕΙ ΤΗΝ ΠΛΗΣΜΟΝΗ ΤΗΣ ΜΑΝΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Οι σύγχρονοι και οι νεότεροι ποιητές του ηλεκτρονικού αυτοματοποιούμενου κόσμου μας, μετά τον μοντερνισμό, τον μεταμοντερνισμό και τον μετά-μεταμοντερνισμό, που όλα τόσο γρήγορα αλλάζουν, φοβούμαστε πως είναι απόλυτα κυρίαρχοι οι τεχνο-πολιτικοί ολοκληρωτισμοί, με τον ποιητικό λόγο της σημερινής και αυριανής πολιτικότητας για να αποτελεί κι αυτή ένα “ανίερο θέαμα”, με επιβολή της “ιεροποίησης” κοσμικών ιδεολογιών που καταρρέουν.
Ομως ο Βαγγέλης Κακατσάκης στην τελευταία του ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ, με τον εκπληκτικά απλό μα τόσο διαχρονικής (και αυθεντικής προγονικής αξίας και συμβολικότητας τίτλο “Οπως το Ψωμί”) δυναμιτίζει και ισοπεδώνει όλη συνολικά την υπερβιομηχάνιση των πάντων και την συνακόλουθη πλησμονή της υπερκατανάλωσης, πέραν του άρτου της καθημερινότητας.
Όμως, αυτό τον Αρτο των παλιότερων εποχών, που λειτούργησε με πολλές πολιτικές, κοινωνικές και θρησκευτικές σημασίες, ο Βαγγέλης Κακατσάκης τον μετουσιώνει στα ποιήματά του, σε σύμβολα που σηματοδοτούν μέσα από τον “άρτο ζωής” επιούσιον με πνευματική (όχι μόνο θρησκευτική) ευρύτητα πολιτικοκομματική στη νέα μετουσίωση και “αγιοποίηση” της επάρκειας του ψωμισμού των λαών και όχι του σκοτεινού αποψωμισμού τους, μέσα από τους σκοτεινούς μηχανισμούς υπερεκμετάλλευσης και απανθρωποίησης των πάντων.
Ο Β.Κ. χωρίς κανενός είδους θρησκευτικό φονταμενταλισμό κατάφερε με γαλήνιο, αλλά και με διαχρονικές ευαισθησίες, ανθρώπινης θρησκευτικότητας, να γράψει μια σύγχρονη θρησκευτικο-πολιτική, ψυχοανθρώπινη ποίηση, με όλη τη διαχρονική κοινωνικότητα της μεγάλης ποιητικής, κοινωνικής και πολιτικής ευθύνης του σύγχρονου ποιητή.
* Ο Δημήτρης Κακαβελάκης ειναι ποιητής, συγγραφέας, δημοσιογράφος
