[…] Ειρηναίου Γαλανάκη πλατεία. Ομιλητής ο ίδιος. Μέσω των Ανθολογημένων κειμένων του: “Η παρακαταθήκη μου”, που είναι η τελευταία του εγκύκλιος και που την υπογράφει ως Ειρηναίος δούλος Χριστού και επίσκοπος διά θελήματος Θεού και του λαού του, της Αγιωτάτης Μητροπόλεως Κισάμου και Σελίνου, “Τόπο στο Θεό”, μια επιστολή που έστειλε όντας αρχιμανδρίτης στους ιεροσπουδαστές της Ιερατικής Σχολής Κρήτης τον Ιούλιο του 1953, “Η επανάσταση των συνειδήσεων”, ένα κείμενο που γράφτηκε την Πεντηκοστή του 1982, το πασχάλιο μήνυμα της ίδιας χρονιάς με τίτλο “Χριστός Ανέστη εκ νεκρών” και η ιστορική ομιλία στον ραδιοφωνικό σταθμό του Μονάχου, στις 23 Μαρτίου 1974, για την 25η Μαρτίου 1821. Και μέσω κάποιων επιλεγμένων ιστορικών σχολιασμών – επιστολών του για διάφορα θέματα.
“Θέλω να μιλήσω απλά, να μου δοθεί ετούτη η χάρη”, γράφει εξομολογητικά σ’ ένα ποίημα του ο Γιώργος Σεφέρης. Ο Παππούς έχει απ’ τον Θεό δοσμένη τούτη τη χάρη. Μιλά απλά, πιο απλά δεν γίνεται. Ταυτόχρονα, όμως, μιλάει σοφά. Σταλακτίτες απλότητας και σταλαγμίτες σοφίας τα λόγια του, βρίσκουν το ίδιο ευήκοα τα ώτα και της αγράμματης αγρότισσας και του πανεπιστημιακού δασκάλου. Κρυστάλλινος και αποφθεγματικός ο λόγος του. Φαίνεται ιδιαίτερα στους λεγόμενους “ιστορικούς σχολιασμούς” του αυτό. “Σέβομαι την ελευθερία του ανθρώπου, όταν δεν στρέφεται εναντίον του ίδιου του ανθρώπου, αλλά η κατάργηση του Μυστηριακού Γάμου, σαν ιερού και παιδαγωγικού δεσμού, ανάμεσα στον άνδρα και τη γυναίκα, μου φαίνεται πως θα μεγαλώσει την πτώση, όχι μόνο του θεσμού, αλλά γενικότερα της ανθρώπινης οικογένειας και κοινωνίας”, λέει, μιλώντας για τον πολιτικό γάμο. “Το ράσο δεν κάνει τον παπά και μπορεί να συζητηθεί η ανταλλαγή του με άλλο πρακτικότερο και ευπρεπέστερο ένδυμα”, επισημαίνει. “Είναι δυνατό, λοιπόν, και σήμερο να αναβιώσει η αρχαία αυτή παράδοση της εκκλησίας και η αγαμία ή ο γάμος των κληρικών να μην αποτελεί ούτε προνόμιο ούτε εμπόδιο για κανέναν ιερατικό βαθμό”, υπογραμμίζει. “Η συστράτευση του λαϊκού στοιχείου στην όλη ζωή της εκκλησίας θα της δώσει νέες δυνάμεις, θα την καταστήσει πάλι ζωντανή και δυναμική”, υποστηρίζει. “Καταδικάζουμε την ιδέα των πολέμων, των εξοπλισμών και συστημάτων βίας, ανελευθερίας σ’ όλα τα πλάτη της γης”, βροντοφωνάζει, απ’ τη Σπάθα, απ’ το Ακρωτήρι της Ειρήνης, ενώ έχει μόλις κηρύξει την επανάσταση των συνειδήσεων. “Γιατί ο άνθρωπος δεν είναι μόνο ορθός λόγος και κοινωνικός περίγυρος, αλλά έχει και συνείδηση και μπορεί ν’ αλλάζει τις διαδικασίες των προγραμμάτων και να μην είναι τυφλό όργανο ούτε των ιστορικών ούτε των φυσικών νόμων”.
“Το καλό και το κακό”, βέβαια, όπως λέει κι ένας σύγχρονος ποιητής, “του ίδιου δέντρου είναι οπώρες”, το κακό, ωστόσο, στην εποχή μας περισσεύει. “Θαρώ πως είναι πάλι μεσημέρι Μεγάλης Παρασκευής κι οι δολοφόνοι του Θεού φωνάζουν απ’ όλες τις ρούγες: πέθανε ο Θεός, πέθανε ο Θεός”, μας λέει. Ωστόσο: “Αναστήτω ο Θεός και διασκορπισθήτωσαν οι εχθροί αυτού. Αναστήτω ο Θεός και αναστήτω ο Λαός του Θεού. Αναστήτω ο Θεός και αναστήτω η Παγκόσμια Συνείδηση”.
Η ορθοδοξία μπορεί να είναι μια διαρκής σχοινοβασία, πάνω απ’ όλα και πρώτα απ’ όλα όμως, κι είναι λόγια του Παππού αυτά, “η ορθοδοξία είναι ορθοπραξία”. Λόγος σταυρωμένος, μα και λόγος αναστημένος, σταυραναστάσιμος λόγος, ο λόγος της. Επαναστατικός και όχι επαναστατημένος.
Το μέγεθος του ρόλου δεν εξαρτάται από το μέγεθος της σκηνής. Ο Παππούς το ξέρει αυτό, η πλατεία του, ωστόσο, παραείναι μεγάλη και πάνω απ’ όλα λάμπουσα. Λάμπει σαν μεσημέρι” σ’ αυτήν, για να χρησιμοποιήσω κι εγώ, όπως και ο Γιάννης Δάλλας, στο ποίημά του “Εν τη μονή Ρωγών”, μια φράση του Ηλία Μηνιάτη, “η ορθοδοξία”. Η μαχόμενη ορθοδοξία που δεν πρέπει να πτοείται και δεν πρέπει να υποτάσσεται στις κάθε λογής σκοπιμότητες και να γίνεται όργανο ανίερων σκοπών. Η ορθοδοξία που οικονομεί, αλλά δεν παραοικονομεί, οικοδομεί καλά έργα και μαρτυρεί λόγον αγάπης, λόγον συνέσεως, λόγον δικαιοσύνης, λόγον ελπίδας, λόγον τιμιότητας, λόγον αληθείας. Η ορθοδοξία που μας δίδαξε κι εξακολουθεί να μας διδάσκει, στην πλατεία του, κάτω απ’ τη σκιά του γερω-κυπάρισσου, ο Σεβάσμιος Γέροντας. […]
Σημείωση: Η σημερινή εύφημη μνεία, που αναφέρεται στον Παππού, τον μητροπολίτη Ειρηναίο Γαλανάκη, με αφορμή την παρουσίαση του συγγραφικού του έργου μεθαύριο, Τετάρτη 15 Ιανουαρίου και ώρα 5.15 μ.μ., στην εσπερίδα που διοργανώνει στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας, είναι απόσπασμα από την ομιλία που έκανε ο γράφων στις παρουσιάσεις του Λευκώματος “Μητροπολίτης Ειρηναίος Γαλανάκης – Αείφωτος πορεία” (Έκδοσις της Ιεράς Μητροπόλεως Κισάμου και Σελίνου) στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης (6.8.2011) και στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών (28.11.2011).
