«Στο απλώς κυανό για το απείρως παρόμοιο…»
Οδυσσέας Ελύτης / «Ο κήπος με τις αυταπάτες»
Ο τρόπος που προσκαλεί και προκαλεί ένα έργο τέχνης τον αποδέκτη του είναι μυστηριακός, τελετουργικός και συνδέεται με τις προσωπικές συσχετίσεις, και τις νοηματοδοτήσεις του θεατή. Προϋποθέτει μια ενεργητική στάση του αποδέκτη όπως συμβαίνει και στη δημιουργία, αφού κάθε εικαστική μορφή καθορίζεται από τον χειρισμό και τη σύνθεση βασικών στοιχείων της οπτικής γλώσσας των εικαστικών από τον καλλιτέχνη. Το έργο τέχνης είναι αποτέλεσμα μιας οργανωμένης δραστηριότητας του δημιουργού.
Η προσέγγιση του εικαστικού έργου είναι αισθητική, απολαυστική και στοχαστική εμπειρία. Μπορεί άραγε η επανάληψη σε ένα εικαστικό έργο τέχνης να αιχμαλωτίζει γοητευτικά το βλέμμα του κοινού? Στην περίπτωση των έργων του δημιουργού Νίκου Μαρίνη η απάντηση είναι καταφατική. Ο καλλιτέχνης ενεργοποιεί τα οπτικά χαρακτηριστικά της σύνθεσης του αξιοποιώντας χαρισματικά την απλότητα από τα στοιχεία του εικαστικού αλφάβητου. Η πειθαρχία με την οποία επενδύει τη διεργασία της επανάληψης συγκεκριμένων βασικών μορφικών στοιχείων, επιτυγχάνει να διαμορφώσει θαυμαστά μια μορφοπλαστική και χρωματική ισορροπία που απελευθερώνει έναν εσωτερικό ήχο και συνθέτει την αναγνωρίσιμη δομημένη εκφραστική του γλώσσα.
Οι γραμμές και τα μοτίβα πρωταγωνιστούν με απαράμιλλη ισορροπία στα έργα του, προσδίδοντας στον εκφραστικό του κώδικα μια αξιοσημείωτη προσοχή και συνέπεια στον ρυθμό με τον οποίο αναπτύσσονται, χωρίς όμως να απειλούν την ελευθερία της σύνθεσης. Αντίθετα εξελίσσουν την οπτική απόκριση σε μια δυναμική διαδικασία αποκωδικοποίησης των συμβολισμών που γεννούν, καθώς υποδέχονται το χρώμα, το φως, τον τόνο, το διάστημα, τη μορφή. Ενίοτε εντατικοποιούν την όραση του αποδέκτη , ενεργοποιώντας τον σε συμμετοχή, με στόχο την ολοκλήρωση της αναπαράστασης του έργου .
Τα ζωγραφικά έργα του Νίκου Μαρίνη χαρτογραφούν μικρόκοσμους που παραπέμπουν σε σχηματισμούς της φύσης και με την ευγενική του προσήλωση αναγάγουν το απλό σε υψηλής ποιότητας αισθητική αξία !! Ταυτόχρονα σηματοδοτούν ένα εσωτερικό του ταξίδι, παιδευτικό, αναστοχαστικό, λυτρωτικό που προσβλέπει σε μια κάθαρση .
Η δεξιοτεχνία και η αφοσίωση με την οποία ο καλλιτέχνης συνθέτει το εικαστικό του σύμπαν αδιαφορώντας για το τίμημα του χρόνου που αφιερώνει στη δόμηση του, συμπαρασύρει αβίαστα το κοινό του σε μια ενδιαφέρουσα άσκηση συμπόρευσης, ανάμεσα στο εφικτό και το ανέφικτο της αναπαράστασης.
O Νίκος Μαρίνης γεννήθηκε στο Ναύπλιο . Σπούδασε Ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (2006-20011).
Στα πλαίσια των σπουδών του, παρακολούθησε μαθήματα γλυπτικής, θεατρικής μάσκας και σκηνογραφίας. Έχει συμμετάσχει σε πλήθος ομαδικών εκθέσεων, ενώ το 2012 πραγματοποιήθηκε η πρώτη ατομική του έκθεση.
Έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται ως εκπαιδευτικός στο ελεύθερο σχέδιο και την ζωγραφική καθώς και ως εκπαιδευτής ενήλικων σε ΙΕΚ.
Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Ο διάλογος μας παρακάτω τεκμηριώνει την επίπονη, αλλά συνειδητή επιλογή του στα έργα του, της αναγωγής του απλού σε υψηλή αισθητική αξία:
1.Η τέχνη και ειδικότερα η οπτική γλώσσα των εικαστικών τεχνών πώς κατά τη γνώμη σας ισορροπεί ανάμεσα στην αναπαράσταση του εφικτού και ανέφικτου?
Θα μιλήσω σε εντελώς προσωπικό επίπεδο: Αν το «ανέφικτο» μεταφραστεί ως άπιαστο και υπερβατικό, κατά μια έννοια, όντως, προσπαθώ να υποβάλλω τον θεατή σε μια τέτοια κατάσταση. Μια εμπειρία που ακροβατεί μεταξύ της αναπαράστασης υπαρκτών (εφικτών) μορφών και της φιλοδοξίας να ψηλαφιστούν εσωτερικές (ανέφικτες), συμβολικές, κρυμμένες πτυχές των μορφών αυτών.
Τα ανεικονικά μου έργα για παράδειγμα, θα μπορούσαν να είναι ένας μικρόκοσμος που παρατηρείς κάτω από το μικροσκόπιο ή ένας κόσμος που τον κοιτάς από πολύ μακριά.
Στα τελευταία μου έργα, οι μορφές είναι πιο αναγνωρίσιμες. Ένα πιάτο, αβγά, δημιουργούν μια νωχελική εικόνα που ξυπνά μνήμες και συναισθήματα.
2.Έχετε μια ιδιαίτερα αδυναμία στο μοτίβο. Πώς το αξιοποιείτε στα έργα σας ;
Η αδυναμία αυτή προέκυψε μάσα από τη μελέτη και την παρατήρηση θεμάτων της βιολογίας, της φυτολογίας και της γεωλογίας. Εκεί μπορεί κανείς να βρει γραμμές και μοτίβα που αναπαράγονται-πολλαπλασιάζονται και συνθέτουν ένα “νέο” κόσμο.
Οι σπείρες, τα νεφελώματα, οι αναπαραστάσεις φυσικών διατάξεων και οι σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους, βρίσκονται σε έναν συνεχή διάλογο. Συνθέτουν έναν μικρόκοσμο – μακρόκοσμο, ένα νέο χώρο, μέσα στον οποίο τα μοτίβα και οι γραμμές εναλλάσσονται σε μέγεθος, πυκνότητα, τονικότητα και ρυθμό.
Τα μοτίβα αυτά, που αποτελούν θεμελιώδεις γραφές της δουλειάς μου, αποτελούν ταυτόχρονα τον πυρήνα της ζωής. Μια παλλόμενη ψευδαισθησιακή εικόνα, με την αίσθηση της αέναης επανάληψης, εξέλιξης και εξάπλωσης να κυριαρχεί.
Για να γίνει πιο σαφές μπορεί κανείς να δει αυτή την αίσθηση, στα αραβουργήματα του Ισλάμ, στα επαναλαμβανόμενα σχέδια των Ιθαγενών της Αυστραλίας ή στα madala των Θιβετιανών μοναχών.
3.Η επανάληψη είναι στοιχείο που χαρακτηρίζει τις συνθέσεις σας. Ισχύει αυτό?
Πράγματι! Και σε συνέχεια της προηγούμενης ερώτησης, θα χαρακτήριζα το έργο μου ως μια επαναληπτική, σχεδόν ψυχαναγκαστική, “ιερή” διαδικασία, που αγγίζει τα όρια της εμμονής. Τελικός σκοπός είναι η κατανόηση των ζητημάτων που αφορούν στην ανάπτυξη μιας οργανικής διάταξης με τρόπο φυσικό. «Φυσικό» εννοώντας όπως την συναντάμε στη φύση ή όπως η φύση γίνεται αντιληπτή από το νου.
Παρόλα αυτά η επανάληψη δεν είναι αυτοσκοπός. Τις περισσότερες φορές μπαίνει για να εξυπηρετήσει την φόρμα. Δημιουργεί κίνηση, υφή και πυκνότητα. Προτείνει μια πιο ακριβή απόδοση του εννοιολογικού περιεχομένου.
4.Ποιο στοιχείο θα θεωρούσατε ως κύρια αφετηρία που επηρέασε κρίσιμα την καλλιτεχνική σας διαδρομή;
Το ότι μεγάλωσα σε ένα μη αστικό περιβάλλον, σε ένα μικρό χωριό, με όλες τις ισχυρές προσλαμβάνουσες από την φύση και η ανάμνηση των παιδικών μου χρόνων. Αυτό σίγουρα επηρέασε και επηρεάζει ακόμη (συνειδητά ή μη) το εικαστικό μου έργο.
Βέβαια στην πορεία πολλά είναι εκείνα που επηρεάζουν την καλλιτεχνική διαδρομή. Για παράδειγμα τα ταξίδια, που με έφεραν σε επαφή με το έργο πολλών καλλιτεχνών που με συγκίνησαν. Το γλυπτικό έργο του Anish Kapoor με τις οργανικές φόρμες, τα τεράστια χαλιά του El Anatsui, που μοιάζουν με πανοπλίες αλλά και τα ταπεινά μπουκαλάκια του Morandi, είναι μερικά έργα που με έκαναν να θέλω να δημιουργήσω.
Το φως, που πέφτει πάνω στις επιφάνειες και δίνει μια μυστικιστική έννοια στα πράγματα. Πράγματα καθημερινά κι ασήμαντα, τα μεταμορφώνει σε σημαντικά και τους δίνει αξία. Τα κάνει πολύτιμα. Τέλος, καθοριστικό ρόλο έπαιξαν οι σπουδές μου. Η Σχολή Καλών Τεχνών και οι συμβουλές των δασκάλων μου, μου έδωσαν τα εφόδια να παρατηρώ τον κόσμο διαφορετικά.
5.Στο δικό σας έργο, από την πλευρά του θεατή, ποια θα θέλετε να είναι η εμπειρία πρόσληψης ;
Πρόθεση μου είναι να προσφέρω μια συνολική αισθητική εμπειρία στον θεατή. Από την εν λόγω πρόθεση άλλωστε προέρχεται η επιλογή των υλικών που χρησιμοποιώ, των διαστάσεων που επιλέγω να δουλέψω, ακόμη και της τοποθέτησης-ανάπτυξης των έργων μου. Στο αν θα είναι επιτοίχια ή επιδαπέδια.
Για παράδειγμα, χρησιμοποιώ πέρα από τα παραδοσιακά καλλιτεχνικά υλικά, και ορισμένα “έτοιμα” υλικά που δημιουργούνται εκ νέου, προσδίδοντας στο έργο χαρακτηριστικά που αποκαλύπτονται στο βλέμμα συνδυαστικά με την αίσθηση της αφής.
Ακόμη όσον αφορά στην επιλογή της διάστασης των έργων προσπαθώ, κυρίως μέσω της μεγάλης κλίμακας, να υποβάλλω τον θεατή σε μια εμπειρία σαν να βρίσκεται «μέσα» και όχι «έξω» από το έργο, άρα να πάψει να είναι «θεατής» και να βιώσει το έργο ως κομμάτι του εαυτού του.
6.Ποιά είναι η βαθύτερη νοηματοδότηση της δικής σας εικαστικής πράξης ;
Τις περισσότερες φορές αυτό που με κάνει να δουλέψω είναι η αναγωγή ενός απλού κι ασήμαντου πράγματος στο να αποκτήσει αξία. Ένας λεκές χρώματος πάνω σε μια επιφάνεια, μια γραμμή, ένα καρβουνάκι θυμιάματος, ακόμα και ένα ταπεινό αβγό. Μπορούν να γίνουν αφορμή να δημιουργηθεί ένας τεράστιος κόσμος μπροστά μου.
Η όποια δημιουργία γίνεται μέσα από μια μοναχική, χρονοβόρα διαδικασία, επαναλαμβανόμενης ρυθμικής κίνησης, που σαν προσευχή, απελευθερώνει τους συνειρμούς, τα ένστικτα και τις ενορμήσεις ,ενώ ταυτόχρονα τα οργανώνει. Με το παραπάνω και καταφεύγοντας στα δικά μου «αραβουργήματα» προσπαθώ να ξορκίσω το φόβο για το άγνωστο, το αύριο και το καθημερινό άγχος και -ευχής έργον- και των άλλων.
Αναλυτικότερα στις διευθύνσεις:
https://www.facebook.com/MarinisNikos
https://www.artandlife.gr/athens/events/nikos_marinis_atomiki_ekthesi_kataskeyon_kai_zografikon_ergon_epanalipsi_kai_diaforopoiisi
