«Είναι μια ωραία περιπλάνηση, σχεδόν μια δραπέτευση- δεν ξέρω από πού και για πού, -μια μυστική δραπέτευση που δίνει μια μυστικότητα στην κάθε κίνηση μας, στον ίσκιο μας πάνω στον τοίχο, στις απίθανες σχέσεις των δακτύλων μας…»
“Η γέφυρα”/ Γιάννης Ρίτσος
Το εικαστικό δυναμικό ιδίωμα της Νικολέτας Γεωργιάδου έχει ως κομβικό ερμηνευτικό μέσο το νήμα. Φαίνεται ότι αιχμαλωτίζει απευλευθερωτικά την έμπνευση και την καλλιτεχνική της έκφραση, αφού η δημιουργός το επιλέγει συχνά με την πρόθεση να υποστηρίξει πρωτότυπες οπτικές δηλώσεις των μαθητών της, αλλά και να ενθαρρύνει τη διαγενεακή συνομιλία. Το νήμα ως δομή συνέχειας και συσχετίσεων.
Συζητώντας μαζί της περισσότερο σκέφτομαι ότι το νήμα για τη Νικολέτα είναι ένας τρόπος να πλέξει ή να ξεπλέξει μνήμες και ιστορίες, να μορφοποιήσει και να εξελίξει την αυτοσυνειδησία των πρωταγωνιστών συνδημιουργών της, να αποκαλύψει και να εξελίξει διεργασίες δόμησης νοημάτων, να συνδέσει φαινομενικά ετερόκλητα μοτίβα, να μεταγγίσει και να αντλήσει θετική ενέργεια… Στο πρόσφατο έργο της-εικαστική εγκατάσταση, να συνθέσει διαχρονικές αξίες από διαφορετικές χειρονομίες εμπιστοσύνης και προσφοράς δημιουργών μιας άλλης εποχής που συναντά και η ίδια βιώνει ως ενεργός αποδέκτης των τεχνουργημάτων τους
Το έργο της με τον πρωτότυπο τίτλο «ΧΕΙΡΟΝΟΜΙΑ» μεταφέρει πολλούς συμβολισμούς ευγενικής χειρονομίας γυναικών που της απέδωσαν με εμπιστοσύνη το χεροκάμωτο πλεκτό τους , για να το εναποθέσει εκείνη στη συνέχεια στον ατμοσφαιρικό χώρο ενός παλιού αρχοντικού της Χίου. Στην σύγχρονη κοινότητα της επικοινωνίας η εικαστική εγκατάσταση της Νικολέτας Γεωργιάδου απευθύνει έναν πρωτότυπο συνεκτικό χαιρετισμό σηματοδοτώντας το πολύμορφο συνεχές που καταγράφει την κίνηση των χεριών στη δημιουργία, στην έκφραση, στη συνάντηση, στη σχέση, στον δεσμό..
Η σύνθεση της διάτρητη με λευκά πλεκτά από βελονάκι, δεν εμποδίζει το φως να αγκαλιάσει τον χώρο, αλλά συμπεριλαμβάνει και ρωγμές φθοράς που όμως δεν απειλούν το θαυμαστό συνεχές της φωτεινής σύνθεσης εγκατάστασης της δημιουργού. Αντίθετα εντείνουν τους ευρηματικές συνδηλώσεις του έργου της, οπτικοποιώντας συγκλονιστικά, διαδρομές συνδέσεις, αλλά και χάσματα που βιώνει ο άνθρωπος καθώς δρα και αποζητά ως κοινωνικό ον, την αίσθηση του ανήκειν, των δεσμών και της συναισθηματικής πλήρωσης στη ζωή του.
Τα εργόχειρα που κάποτε απασχολούσαν τα γυναικεία χέρια στις αποσπερίδες της γειτονιάς στο χωριό ή στην πόλη, ομόρφαιναν τα σπίτια και αποφόρτιζαν τις νοικοκυρές από τα βαρίδια της καθημερινότητας τους, στην εικαστική έκφραση της Νικολέτας Γεωργιάδου αποκτούν σήμερα ευρηματικό ρόλο πολύσημης γέφυρας που μεταφέρει πράξεις και εικόνες, σύμβολα και συναισθήματα, ιστορίες και σχέσεις. στον χώρο και στον χρόνο. Προσκαλεί ως διαγενεακή χειρονομία σε γόνιμο και συναρπαστικό διάλογο όλες τις ηλικίες που θα διαβούν το κατώφλι του Ζυγομαλάδικου και τίθεται σε μια συνέργεια διαφόρων μορφών τέχνης που εντείνουν την πρόκληση για την κατανόηση της επικοινωνιακής ρητής υπόρρητης ή άρητης ιδεολογικής λειτουργίας τους στο ατμοσφαιρικό αρχοντικό της Χίου του 15ου αιώνα.. Η εικαστικός Νικολέτα Γεωργιάδου συμμετείχε με το συγκεκριμένο έργο της στο πρωτότυπο project τεχνών «ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΖΩ»
«ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΖΩ» ονομάζεται η σειρά δράσεων που παρουσιάστηκαν στο τριήμερο Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου έως Κυριακή 2 Οκτωβρίου, σε ένα από τα αρχοντικά στην περιοχή του Κάμπου στη Χίο.Η ομάδα που αποτελείται από τις Μαρία Ζαννίκου, Μαρούσα Μάμμα και Ναυσικά Σαλιάρη, σημειώνουν ότι «Tο #ekipouzo, εμπνέεται και δρα από τον Τόπο για τον Τόπο. Καλεί δημιουργούς να λάβουν ερεθίσματα από σημεία του τόπου με ιδιαίτερο κάλλος, τα οποία τυχαίνει πολλές φορές να μη γνωρίζει ούτε η τοπική κοινωνία και να παράξουν ελεύθερα τα έργα τους (εικαστικά, αφηγηματικά, παραστατικά).Φέτος σε συνεργασία με τον Φιλοπρόοδο Όμιλο Κάμπου και με σύμβουλο παραγωγής τον Γιώργο Παυλιδάκη, υλοποιήθηκε για πρώτη φορά στη Χίο και εστίασε στο «Ζυγομαλάδικο» αρχοντικό, στην περιοχή του Κάμπου. Έτσι από τις αρχές του περασμένου Ιουνίου, οι καλλιτέχνες επισκέφθηκαν το σημείο έμπνευσης όπου ελεύθερα, αφέθηκαν να αλληλεπιδράσουν με τους χώρους του Ζυγομαλάδικου ( περιβόλι, αυλή και αρχοντικό)»
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι καλλιτέχνες που συμμετείχαν στην πρωτότυπη πολιτισμική παρέμβαση, δημιούργησαν με διαφορετικές μορφές τέχνης, έχοντας ως βασικό συστατικό της καλλιτεχνικής τους πρακτικής την έννοια του χώρου, την προσέγγιση του τρισδιάστατου χώρου και της κίνησης μέσα σε αυτό Παράλληλα ως σημαντικό συστατικό της δομής του καλλιτεχνικού τους έργου φαίνεται ότι τέθηκε η σχετικότητα του χρόνου . Με αυτόν τον τρόπο οι συμμετέχοντες διερεύνησαν τη διαλεκτική σχέση ανάμεσα στο εφήμερο και στο διαρκές, τις διαλεκτικές σχέσεις ανάμεσα στα στοιχεία του κτίσματος, αλλά και μεταξύ των πολιτισμικών αναπαραστάσεων που εμπνεύστηκαν ο καθένας από την τέχνη που υπηρετεί. Επιπρόσθετα είναι σίγουρο ότι όλοι επένδυσαν στην ενεργητική πρόσληψη από το κοινό των πολιτισμικών αγαθών που γεννήθηκαν και συναντήθηκαν στον κοινό τόπο.
Παρακάτω ένας σύντομος διάλογος μου με την εικαστικό Νικολέτα Γεωργιάδου προκειμένου κατά κάποιο τρόπο να διερευνήσω και εγώ τη δική μου ανάγνωση του έργου της: και να αιτιολογήσω γιατί εμβαθύνοντας στο δικό μου «εσωτερικό», με συγκίνησε τόσο η «μεταγραφή» του:
1. Δημιουργείτε αποδίδοντας ιδιαίτερη μνεία στο νήμα ως εκφραστικό μέσο. Αυτή η επιλογή είναι μια δική σας προσωπική υποσυνείδητη συσχέτιση με κάθε είδους κλωστή, ή με κάθε τι που ενώνει?
Θα μπορούσες να το πεις έτσι ακριβώς το νήμα ενώνει. Είναι ένα υλικό που πάντα έκανα κάτι με αυτό, ένα μέσο εικαστικής έκφρασης. Είναι μια γραμμή με μεγάλη ευλυγισία….
2. Το 1965 η καλλιτέχνης του Bauhaus Ani Albers περιέγραψε το «γεγονός του νήματος» ως κάτι πολύγραμμο, χωρίς αρχή και τέλος. Στο έργο σας «Ανθρώπινη χειρονομία» ποιο ήταν το πρωταρχικό μέλημα και η αγωνία για τον επικείμενο διάλογο με τους επισκέπτες της ομαδικής σας έκθεσης?
Το έργο έγινε για το συγκεκριμένο σημείο της αυλής του Αρχοντικού «Ζυγομαλάδικο» στον Κάμπο της Χίου. Εάν προσέξει κάποιος το σημείο είναι πέρασμα. Συμβολίζει άρα το πέρασμα από γενιά σε γενιά.. Το μέσο είναι η χειρονομία η δική μου, των γυναικών που μου δώρισαν αυτήν την προίκα, με όλες τις μνήμες και την ανθρωπόμορφη φθορά του χρόνου που κουβαλάει. Η φθορά άλλωστε είναι έκδηλη σε όλο το αρχοντικό, όπως σε κάθε τι υλικό – η χειρονομία όμως είναι; Παρόλα αυτά δεν μπορώ να πω τι τους άγγιξε … Νομίζω ότι αντίκρισαν κάτι οικείο.
3. Ποια ήταν η αντίδραση των γυναικών όταν είδαν το συμμετοχικό έργο σε αυτόν τον μοναδικό χώρο? Ενεργοποίησε συναισθήματα, ενθυμήσεις?
Δυστυχώς όσες γυναίκες είναι εν ζωή δεν το είδαν από κοντά.
Από φωτογραφίες που τους έστειλα, τους άρεσε.
Κάποια μου είπε ότι ίσως σε αυτόν τον χώρο να έπλεκαν οι γυναίκες του σπιτιού κάποτε…..
4. Από τη συνομιλία σας με τις γυναίκες που δώρισαν εργόχειρα ποια είναι αυτή η φράση ή οι φράσεις που σας ενέπνευσε?
Πέρασμα- μοίρασμα- προσφορά- κύκλος ζωής- φθαρτή ύλη, αθάνατη ψυχή….
5. Ποιος είναι ο κυρίαρχος συμβολισμός για την «εικαστική χειρονομία» σας Θεωρείτε ότι η ατμόσφαιρα του χώρου και το εκθεσιακό αφήγημα ενδυνάμωσε το μήνυμα της χειρονομίας σας?
Σαφώς ενδυνάμωνε το μήνυμα! Άλλωστε έγινε για το συγκεκριμένο χώρο, όπως προανέφερα.
*Η Μαρία Δρακάκη είναι Επιμελήτρια του Μουσείου Σχολικής Ζωής Δήμου Χανίων, Παιδαγωγός, Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων με ειδίκευση στην Πολιτισμική Επικοινωνία και Πολιτιστική Διαχείριση.
*e-mail επικοινωνίας: politismOS.drakaki@gmail.com
Eυχαριστώ θερμά τη Νικολέτα Γεωργιάδου για τον χρόνο που μου αφιέρωσε καθώς και για το φωτογραφικό υλικό που μου παραχώρησε για τις ανάγκες του αφιερώματος.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΤΕΡΑ ΣΤΙΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ :
https://www.chiosin.gr/zigom/
https://www.youtube.com/watch?v=FgRHR12jcmE
https://tvpatrida.gr/ekei-pou-zo-apo-paraskevi-mechri-kyriaki-sto-zygomaladiko-vid/
http://www.snhell.gr/anthology/content.asp?id=384&author_id=41
