[…]Όποιος δεν ξυπνήσει τ’ άλλο πρωί να βρει µια φωλιά στο γείσο της ταράτσας του και να σαστίσει απ’ αυτό το στιγµιαίο µήνυµα ζωής και µαγικής µαστοριάς δεν θα µπορέσει ποτέ να καταλάβει πως µε το ίδιο τιποτένιο υλικό, αποκόµµατα εικονογραφηµένων περιοδικών, κάποτε και βιβλίων µπορεί να φτάσει κανείς µε µιαν ανάλογη µαστοριά στην τεχνική της συνεικόνας.[…] Παρά ένα ψηφίο η λέξη σου διαφεύγει, «χρειάζεται τάξη» Τάξη όµως δεν είναι η απλή τοποθέτηση, αλλά η αποµίµηση σε µια άλλη κλίµακα της ίδιας ύλης όπου ένα διάφανο κρύσταλλο ή ένα έργο τέχνης, κάνει το ίδιο, έχουν την ίδια σχεδόν αισθητική και τάξη δεν σηµαίνει απλώς να βάζεις στη σειρά δώδεκα ποτήρια . Σηµαίνει σε µιαν άλλη κλίµακα να αποµιµείσαι την συναρµογή των µορίων της ύλης ως το σηµείο να επιτυγχάνεις µπροστά σου ένα διάφανο κρύσταλλο ή ένα έργο τέχνης που κάνει το ίδιο…»1
Οδυσσέας Ελύτης /’Ο κήπος µε τις αυταπάτες”
Μικροαντικείµενα, θραύσµατα της σχολικής ζωής,υποτιµηµένα , φθαρµένα, αλλά µε τη δυναµική τηςπαιδαγωγικής τους χρήσης και επενδυµένα µε δυνατέςενθυµήσεις, επιλέγονται και οργανώνονται σε µια αισθητικά συναρπαστική εικαστική συναρµογή, σε ένα«κολλάζ» υλικών τρίτης διάστασης.
Οι εικαστικές συναρµογές του Γιάννη Μαρκαντωνάκη στο Μουσείο Σχολικής Ζωής ∆ήµου Χανίων είναι αναγνωρίσιµα ανάγλυφα έργα τέχνης µε τη σφραγίδα του, όπου το ξύλο, το χαρτί, το µέταλλο, το πλαστικό,το «εφήµερα µικρά», αποκτούν υπόσταση πρωτότυπης καλλιτεχνικής σύνθεσης, µε συνεκτικό στοιχείο το χρώµα, τη φαντασία του και τη δική του νέα οπτική πρόθεση-σκέψη- µήνυµα. Υπερβαίνουν την απλή αναφορά στον χώρο και τον χρόνο, την πεπερασµένη λειτουργία τους, την αδρανοποιηµένη χρηστικότητα τους, τον βίαιο ή µη «θάνατο» τους στο φυσικό ή τεχνητό περιβάλλον και αποκτούν νέα ζωή µε την εκφραστική εικαστική του µανιέρα.
Ο Γιάννης Μαρκαντωνάκης εµφυσεί νέα καλλιτεχνική πνοή σε κάθε τι παρατηµένο και άχρηστο,µε µια µοναδική εµπνευσµένη άνεση στην συνάντηση ετερόκλητων υλικών στοιχείων στις συναρµογές του,διαµορφώνοντας νέες οπτικές και απτικές δηλώσεις.
Τα εικαστικά έργα του αµφισβητούν στεγανά και δογµατικές ταξινοµήσεις των µορφικών στοιχείων του µικρόκοσµου των υλικών τεκµηρίων της σχολικής ζωής και ανατρέπουν δηµιουργικά το παγιωµένο σύστηµα οπτικής χωροθέτησης, αποκτώντας εντυπωσιακές υφές, υψηλές αισθητικές ποιότητες, αξιακές συνδηλώσεις.
. Τα συγκεκριµένα έργα που παρουσιάστηκαν (Οκτώβριος 2022) και στον «ΧΩΡΟ ΤΕΧΝΗΣ» του Γιάννη Μαρκαντωνάκη αφού φιλοξενήθηκαν στη µακροβιότερη περιοδική έκθεση του Μουσείου Σχολικής Ζωής «ΜΕΣΑ ΜΑΘΗΣΗΣ» προκειµένου να αναδείξουν τον ρόλο της σύγχρονης τέχνης, ως µιαςάλλης πηγής κατανόησης-πρόσληψης του κόσµου. Ηβασική ιδέα της έκθεσης του Μουσείου που εγκαινιάστηκε το 2011 και διήρκεσε µια δεκαετία ήταν η εξής: «Ο τρόπος µάθησης είναι το κλειδί στηνπαιδαγωγική διαδικασία. H µάθηση είναι προσωπικήυπόθεση, αλλά και κάθε µαθητής είναι ξεχωριστός. Ηχρήση πολλαπλών µέσων ισχυροποιεί τους στόχους τηςδιδασκαλίας, ενεργοποιεί την προσοχή των µαθητών,αφυπνίζει την περιέργεια. Κάθε µέσο µπορεί ναλειτουργήσει ως «ψυχολογική παγίδα» και νααιχµαλωτίσει δηµιουργικά το ενδιαφέρον τουπαιδαγωγούµενου.»
Ο δηµιουργός Γιάννης Μαρκαντωνάκης, έχει ανέκαθεν την ικανότητα να αναστρέφει τη ροή του χρόνου, επαναπροσδιορίζοντας τις συνδηλώσεις τωναντικειµένων σε νέες εικαστικές ολότητες, σε νέα σηµασιολογικά πλαίσια Επιτυγχάνει µε επιδέξιες επιλογές και πρωτότυπους χειρισµούς εκφραστικών µέσων, να αναγεννά θαυµαστά την στερεότυπηεικόνα, σε εικόνα της σκέψης, υπερνικώντας εµπόδια οπτικής πρόσληψης µε την ισορροπηµένη στοιχειοθέτηση των µορφικών στοιχείων του έργου τουκαι µε την ευρηµατική µεταποίηση υλικών ως δοµικών συστατικών και ερµηνευτικών µέσων.Έτσι καταφέρνει αριστοτεχνικά να δηµιουργήσει µια σύγχρονη µαρτυρία µε νέο ορίζοντα που υποβάλλει σενέες αναγνώσεις και ερµηνείες και εκτοπίζει µε µιανέα αρµονία και συναντίληψη, την παγιωµένη οπτική νόρµα. Επιτυγχάνει µεθοδικά, µε απόλυτη καλλιτεχνικήαυτοσυνειδησία να απελευθερώνει την εικαστική τουδιεργασία, αλλά και τη ζωή του, και το κοινό του αντίστοιχα, από την αναµενόµενη διαδικασίαγέννησης ενός έργου τέχνης. Πετυχαίνει επιπλέον µεµεγάλη άνεση να προ(σ)καλεί ευρηµατικά σεσυγκινησιακή φόρτιση, νέων νοηµάτων, συµβολισµώνκαι αισθητικών αξιών, µικρούς και µεγάλους αποδέκτεςτων έργων του
Είναι πια µύστης των τελετουργιών της µεταποίησηςκαι της µεταγραφής των τεκµηρίων του βιωµένουχρόνου, των ενθυµήσεων της εφήµερηςκαθηµερινότητας, σε ένα συναρπαστικό εικαστικότρισδιάστατο πολύχρωµο σύµπαν που αποκαλύπτειµια νέα πρόσληψη και απόκριση του κόσµου που µαςπεριβάλλει.
Ο Γιάννης Μαρκαντωνάκης χτίζει µε τις συναρµογές του ανατρεπτικά αισθητηριακά κανάλιαπου οδηγούν το κοινό του αβίαστα σε µια νέαπροσωπική συσχέτιση και νοηµατοδότηση τωνσυµβολισµών των υλικών περιεχοµένων του έργουτου. Αλλά ταυτόχρονα υποστηρίζει και ενθαρρύνει µιανέα συναισθηµατική συνέργεια των «πρωτότυπων σηµειωτικών αρµών» που επιλέγει χαρισµατικά για να αποκαταστήσει «στέρεο» ολιστικά κάθε έργο τέχνης του.
Οι συναρµογές του Γιάννη Μαρκαντωνάκη στον χώρο δραστηριοτήτων του Μουσείου Σχολικής Ζωής από το2011 έως σήµερα, ενεργοποίησαν αµέτρητους εικαστικούς διαλόγους των επισκεπτών του µε έργατης πολιτιστικής κληρονοµιάς και της σύγχρονηςκαλλιτεχνικής δηµιουργίας στον ιστορικό χρόνο…Ανατροφοδότησαν ανεκτίµητα, µικρούς και µεγάλουςεπισκέπτες µε έµπνευση πολύσηµης έκφρασης καιδηµιουργίας . Κάθε φορά η απόκριση τωνσυµµετεχόντων οδηγούσε την οµάδα σε µια συνεκτικήανεκτίµητη αισθητικά και αξιακά αλληλεπίδραση πουενδυνάµωνε τη σχέση µεταξύ τους, αλλά και µε τηνατµόσφαιρα δράσης και ελευθερίας του µουσειακούπεριβάλλοντος.
Στο νέα έκθεση του Μουσείου που ετοιµάζεται πυρετωδώς µε την υποστήριξη του ∆ήµου Χανίων και της ΚΕΠΠΕ∆ΗΧ ΚΑΜ τα έργα του Γιάννη Μαρκαντωνάκη συσπειρώνονται σε µια νέα σύνθεση για να σηµατοδοτήσουν ένα ολόγλυφο έργο τέχνης που θα ακουµπά στέρεα στο πάτωµα σε ένα σηµείο σταθµό για τους πολύ µικρούς επισκέπτες. Με την επιδίωξη το ανοιχτό ερώτηµα της δηµιουργικής πρόσληψης – απόκρισης που θα διατρέχει ως σκεπτικό κάθε έκθεµα , να µην παραλείψει να στρέψει το βλέµµα και στα χαµηλότερα σηµεία του µουσειολογικού αφηγήµατος, υπερβαίνοντας συµβολικά τον προσδιορισµένο δείκτη του καθιερωµένου ύψους παρουσίασης
Το Μουσείο Σχολικής Ζωής ∆ήµου Χανίων ευχαριστεί θερµά για µια ακόµη φορά τον ακούραστο χαρισµατικό δηµιουργό Γιάννη Μαρκαντωνάκη, γιατί πολλαπλά και µε ανεξάντλητη πίστη στο όραµα και την αποστολή του Μουσείου από την πρώτη στιγµή της δηµιουργίας του, στήριξε και στηρίζει έµπρακτα τη δυναµική συνέχεια του, µε σκοπό τη γόνιµη σύνδεση του πολιτισµού µε την εκπαίδευση ∆ΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ!!!!
1 Ελύτης Οδυσσέας, ( 1999), «Ο ΚΗΠΟΣ ΜΕ ΤΙΣ ΑΥΤΑΠΑΤΕΣ» (σκληρόδετη έκδοση )Επµ ΚΥΡΤΖΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, Με σαρανταεννέα συνεικόνες του Οδυσσέα Ελύτη εκδ. ΥΨΙΛΟΝ
2 Eπιµέλεια µε τη συνεργασία διεπιστηµονικής οµάδας του Συλλόγου Φίλων του Μουσείόυ Σχολικής Ζωής: Μαρία Α. ∆ρακάκη, Πρόεδρος, Σχ.Σύµβουλος ∆ηµοτικής Εκπαίδευσης ΠΕΗρακλείου
3 Βλ. αναλυτικά στο ν επίσηµο ιστότοπο του Μουσείου Σχολικής Ζωής ∆ήµου Χανίων, www.school-life.gr
4 Βλ. αναλυτικά στον επίσηµο ιστότοπο του Μουσείου Σχολικής Ζωής ∆ήµου Χανίων www.school-life.ge για τη νέα έκθεση µε τίτλο «ΣΑΝ ΕΡΩΤΗΜΑ ΑΝΟΙΧΤΟ» Ιδέα, µουσειολογικός σχεδιασµός , επιµέλεια ΜΑΡΙΑ ∆ΡΑΚΑΚΗ
*Η Μαρία Α. ∆ρακάκη είναι επιµελήτρια του Μουσείου Σχολικής Ζωής ∆ήµου Χανίων, παιδαγωγός, εκπαιδεύτρια ενηλίκων
