«Καθ’ οδόν βρίσκεις τον Οδυσσέα σου, και πάλι ζήτημα είναι. Θέλει να κοιμάσαι μ’ ανοιχτά πανιά και μ’ ανεβασμένη την άγκυρά σου….»
Οδυσσέας Ελύτης/ «Εκ του πλησίον»
Η «ενθύμηση» είναι μια λέξη στοχαστική που εμπεριέχει το θυμικό, την ψυχή και ως διεργασία συνδέεται με ταξίδια αναστοχαστικά που το μυαλό πραγματοποιεί σε ένα διάλογο εσωτερικό εκκινώντας από τα βιώματα που έχει χαρτογραφήσει η καρδιά. Είναι κατ’ εξοχήν προσωπικό ταξίδι που καθένας μας επιλέγει τους σταθμούς του, τους πρωταγωνιστές του και το επενδύει με τα στοιχεία που αντανακλούν επίγνωση, ενδοσκόπηση, διερεύνηση, άσκηση…
Όταν η συγκεκριμένη λέξη είναι τίτλος βιβλίου που υπογράφει νεαρή συγγραφέας, η οποία διακρίνεται για την μεγάλη αγάπη της για την λογοτεχνία, το θέατρο, τις τέχνες, για την αθόρυβη προσφορά της στον πολιτισμό, τότε η «ενθύμηση» γίνεται έναυσμα για να αναζητήσεις μαζί της, μέσα από τις σελίδες του, κοινές αγωνίες, κοινές ματαιώσεις, κοινές αναμετρήσεις, κοινές ελπίδες.Ένας τρόπος για να μη χάσεις τον εαυτό σου, αλλά και για να αγαπήσεις αυτό που είσαι, να αποδεχτείς λάθη και να αντλήσεις δύναμη από αυτά για να συνεχίσεις με θετική σκέψη, μεγαλύτερη εν συναίσθηση και συνειδητοποίηση.«[…] Βλέποντας πίσω από την προφανή όψη των πραγμάτων, για να μη σταματήσουμε ν’ αναζητάμε τον δικό μας, ξεχωριστό ορισμό της Αγάπης και κατ’ επέκταση της Ευτυχίας», όπως επισημαίνει η Γιούλα Κανιτσάκη , η συγγραφέας του βιβλίου «Ενθύμηση» το οποίο κυκλοφόρησε το 2021 από τις εκδόσεις «ΠΥΞΙΔΑ». Παρακολουθώντας τον ψυχισμό των πρωταγωνιστών της νουβέλας της, ο αναγνώστης έμμεσα και αβίαστα οδηγείται στην ιχνηλάτηση του δικού του “εσωτερικού”… Ανώδυνα η συγγραφέας τον βοηθά μέσω της πλοκής της νουβέλας της να ανασύρει συνειρμικές εικόνες και ταυτόχρονα να ενεργοποιήσει έτσι ελεύθερα μνημονικές και ψυχοκοινωνικές λειτουργίες.
Το βιβλίο «ΕΝΘΥΜΗΣΗ» και η συνέντευξη με τη συγγραφέα τοποθετείται συνειδητά στις επιλογές της στήλης αυτές τις γιορτινές μέρες, με την ευχή η διαδικασία ενθύμησης για όλους μας στην ολοκλήρωση ενός επίπονου χρόνου να είναι διαδικασία αποφόρτισης, αποδοχής, απελευθέρωσης και ενδυνάμωσης!!!.
1. Γιατί επέλεξες να ξεκινήσεις συγγραφικά με νουβέλα ? Ο τίτλος «Ενθύμηση» υπονοεί αυτοβιογραφικά στοιχεία ?
Η επιλογή της νουβέλας, ένας σύντομου αφηγηματικού είδους με έμφαση στην ψυχογραφία των ηρώων, ήρθε φυσικά θα έλεγα, καθώς η μέχρι τώρα παρουσία μου στα Γράμματα σχετίζονταν με την αρθογραφία στον τοπικό Τύπο. Όσον αφορά στην επιλογή του τίτλου, σαφώς και παραπέμπει στην έμπνευση-αφόρμηση από το προσωπικό βίωμα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι πρόκειται για ένα έργο αυτοβιογραφικό. Άρχισα να γράφω την «Ενθύμηση» λίγους μήνες μετά την απώλεια του πατέρα μου. Αντίστοιχα, και οι δύο πρωταγωνιστές του βιβλίου, ο Χ και η Ψ παλεύουν με το ίδιο τραγικό γεγονός . Στο έργο λοιπόν εν- θυμούνται τόσο τη σχέση τους με τον πατέρα, όσο και την μεταξύ τους «συνάντηση».
2. Πώς θα όριζες τη μνήμη και την ανάμνηση ? Υπάρχει διαφορά στη σημασία τους?
Δύσκολο να απαντήσει κανείς, αλλά θα έλεγα πως υπάρχει. Αν η μνήμη συνδέεται με κάτι το στατικό, τότε η ανάμνηση για μένα παραπέμπει στην επιστροφή στο γεγονός με διάθεση για αναστοχασμό. Η ενθύμηση από την άλλη, σημαίνει καταβύθιση στο συναίσθημα, στην περασμένη εμπειρία. Σαν να ξαναβιώνουμε κατά κάποιο τρόπο, το παρελθόν στο παρόν μας.
3. Η νουβέλα επικεντρώνεται στην ηθογραφία και ψυχογραφία των χαρακτήρων και όχι τόσο στην πλοκή! Στο βιβλίο σου υπάρχουν τρία μέρη και το πρώτο είναι ένας ορισμός της αγάπης που αιφνιδιάζει τον αναγνώστη στο ξεκίνημα. Ποιο είναι το νήμα που ενώνει και τα τρία μέρη του βιβλίου σου?
Το ποίημα «Ένας ορισμός» δημοσιεύτηκε για πρώτη φόρα το Μάρτιο του 2018 στα «Χανιώτικα νέα». Τοποθετείται λοιπόν στην αρχή καθώς περιέχει το κλειδί για την αποκρυπτογράφηση του μυστηρίου που συντελείται στο τρίτο και τελευταίο κεφάλαιο της νουβέλας, με τίτλο «Το συρτάρι». Ο μίτος φυσικά θα εξελιχθεί στο ενδιάμεσο, δεύτερο κεφάλαιο «Το μνήμα», με τις διαδοχικές αφηγήσεις των δύο ηρώων. Εκεί εξελίσσεται και το κύριο κομμάτι της δράσης, δράσης περισσότερο εσωτερικής, όπως σωστά παρατηρείς. Σκοπός μου ήταν να δώσω έμφαση στις σκέψεις και στα συναισθήματα των δύο ηρώων, στις ψυχολογικές τους διεργασίες και όχι τόσο στα εξωτερικά γεγονότα. Ταυτόχρονα με την «Ενθύμηση» ήθελα να αποτίσω φόρο τιμής και στο αγαπημένο μου είδος της αστυνομικής λογοτεχνίας.
4. Ο βασικός τόπος που συμβαίνει η ιστορία σου είναι συνδεδεμένος με δύσκολες στιγμές απώλειας. Γιατί αυτή η επιλογή;
Είναι αλήθεια πως η συνάντηση των δύο μου ηρώων σε ένα νεκροταφείο, μπορεί αρχικά να φαντάζει ως παράδοξη επιλογή. Όπως όμως, αναφέρθηκε και προηγουμένως, την αφορμή για την συγγραφή του βιβλίου έδωσε μια προσωπική εξαιρετικά δύσκολη περίοδος. Νομίζω πως πολλές φορές είναι ακριβώς αυτό το έντονο συναίσθημα της ανυπέρβλητης δυσκολίας και πόνου που μπορεί να μας οδηγήσει στην παραγωγικότητα και στην δημιουργική διαπραγμάτευσή του. Πέραν τούτου, η απώλεια είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας, με το οποίο όλοι μας έχουμε κληθεί κάποια στιγμή να αναμετρηθούμε. Μαζί όμως με τα δύσκολα, συχνά συμπορεύονται και τα ευχάριστα. Θέλω να πιστεύω πως στο βιβλίο συνυπάρχουν στιγμές τόσο συγκίνησης και ενδοσκόπησης, όσο και γέλιου και αισιοδοξίας.
5. Το συρτάρι στην ψυχολογία συνδέεται με την ψυχολογία της κλειστής ψυχής. Την ανάγκη του κλειστού ανθρώπου να «φυλάξει» τα μυστικά του, να εναποθέσει την ψυχή του μέσα τους. Έχει αυτόν τον ρόλο στη νουβέλα σου για τους πρωταγωνιστές?
Φυσικά και ναι. Για τον δημιουργό το κλειστό συρτάρι μπορεί να συμβολίζει μια κάποια απροθυμία για μοίρασμα, ενώ αντιστρόφως το άνοιγμά του, ταυτίζεται με την απόφαση για διά- λογο, επικοινωνία, διάδραση. Πρόκειται για μια «αποκάλυψη» αισθημάτων, ιδεών, ψυχών. Το «κρυφό» τολμάει να βγει στο φως. Ο ίδιος συμβολισμός σαφώς και ισχύει και στις καθημερινές σχέσεις με τους γύρω μας, οι οποίες δυστυχώς τόσο συχνά παρεμποδίζονται από την εσωστρέφεια, την απόκρυψη, το κλείσιμο στο εγώ μας, στο συρτάρι. Το ίδιο συμβαίνει και στα πλαίσια της νουβέλας με τους πρωταγωνιστές της. Το κεφάλαιο του «συρταριού» εμπεριέχει και την αποκάλυψη του μεγάλου μυστικού, του γρίφου που δίνει και την αφορμή για την συνάντηση των δύο ηρώων. Βέβαια χωρίς αυτό το μυστικό η γνωριμία τους μπορεί να μην είχε συμβεί ποτέ…
6. Ποιο μήνυμα θα ήθελες να στείλεις μέσα από τη συνομιλία μας στους αναγνώστες σου?
Πιστεύω πως η «Ενθύμηση», όπως και κάθε έργο τέχνης, έχει να προσφέρει κάτι διαφορετικό στον καθένα μας. Ωστόσο, εύχομαι οι αναγνώστες της νουβέλας ν’ αναζητάνε πάντα και την άλλη, την όχι τόσο προφανή, όψη των πραγμάτων. Πάνω απ’ όλα όμως, να θυμούνται ότι πάρα τις όποιες αστοχίες, διαψεύσεις, απώλειες βιώνουμε στην καθημερινότητά μας, δεν θα πρέπει ποτέ να σταματήσουμε ν’ αναζητάμε τον δικό μας, ξεχωριστό ορισμό της Αγάπης και κατ’ επέκταση της Ευτυχίας. Σε ευχαριστώ πολύ Μαρία γι’ αυτήν την όμορφη συνομιλία!
Αναλυτικότερα στις διευθύνσεις :
https://www.haniotika-nea.gr/author/gkanitsaki/
https://www.chaniafilmfestival.com/product/enthimisi/
https://ekdoseis-pek.blogspot.com/?view=magazine
http://cellwall.bio.psu.edu/GreekStuff/Elytis/__2B2A~1.HTM
*Οι εικόνες που πλαισιώνουν το βιβλίο είναι της ζωγράφου Χριστίνης Κανιτσάκη και παραχωρήθηκαν από τη συγγραφέα για τις ανάγκες της συνέντευξης. Τις ευχαριστώ πολύ και τις δύο και ιδιαίτερα τη συγγραφέα για την εμπιστοσύνη της και τον χρόνο που μου αφιέρωσε!
