«∆ε ζυγιάζω, δε µετρώ,
δε βολεύοµαι!
Ακολουθώ το βαθύ µου
χτυποκάρδι»
Νίκος Καζαντζάκης
Με αφορµή την παγκόσµια ηµέρα γυναίκας στις 8 Μάρτη το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) παρουσίασε στο πλαίσιο της ενότητας των εκθέσεων µε γενικό τίτλο “Και αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσµο” και µε µότο τη φράση “η γυναικεία καλλιτεχνική δηµιουργία σε αποκλειστικότητα”, πρωτότυπες παράλληλες δράσεις, οι οποίες είναι σε εξέλιξη
Aπό τον ∆εκέµβρη του 2023 έως τον Νοέµβρη του 2024 παρουσιάζεται σε 4 µέρη ένας κύκλος εκθέσεων αποκλειστικά αφιερωµένων στο καλλιτεχνικό έργο γυναικών ή καλλιτεχνών που αυτοπροσδιορίζονται ως θηλυκότητες (από το δελτίο Τύπου του ΕΜΣΤ).
Στις 8 Μάρτη το βράδυ τις ώρες 19.30 και 20.30 η πρωτότυπη perfomance της Claudia COMTE µε τον ευρηµατικό τίτλο “Πώς να µεγαλώνεις και να παραµένεις στο ίδιο σχήµα” αιχµαλώτισε το δικό µου ενδιαφέρον, αποκλειστικά για την σύλληψη της ιδέας του καλλιτεχνικού έργου, τα νοήµατα, αλλά και το πρωτότυπο αισθητικό -αισθητηριακό αποτέλεσµα!!! Μια µοναδική εµπειρία που καθηλώνει στον µεγάλο διάδροµο του χώρου υποδοχής του Μουσείου µήκους 30 µέτρων στο ισόγειο.
“Είναι µια παιγνιώδης χορογραφία σε διάλογο µε τη νέα in situ τοιχογραφία της καλλιτέχνιδας µε τίτλο “Η προέλευση του φαινοµένου κρουστικού κύµατος (κίτρινο και τιρκουάζ) µε επιµέλεια της ∆άφνης Βιτάλη.
Οι κινήσεις ερµηνεύουν τις στοιχειώδεις µορφές ζωής που εκφράζονται στο οπτικό µοτίβο της τοιχογραφίας. Αντλώντας από την αρχαία παράδοση της µίµησης, η COMTE δηµιουργεί µια αλληγορία όπου η φανταστική µίµηση των φυσικών φαινοµένων έχει ως στόχο την δηµιουργία της ενσυναίσθησης. Μέσα από την ερµηνεία της, η δηµιουργός µας ξεναγεί στα ρυθµικά µοτίβα των φυσικών φαινοµένων που αποτελούν το σύµπαν της δουλειάς της στο ΕΜΣΤ. Με τον τρόπο αυτό µας τοποθετεί σε δυναµική σχέση µε τα ωστικά κύµατα, το φως και τις αισθητηριακές εµπειρίες της χλωρίδας και της πανίδας που ενσωµατώνονται µέσα στη ρευστότητα της ανθρώπινης κίνησης”.
Η perfomance της Claudia Comte έχει διάρκεια 10 λεπτά µε ερµηνεύτρια την χορεύτρια Αndrea Tortosa Vidal και Μουσική Egon Elliut. (από το ενηµερωτικό έντυπο του ΕΜΣΤ).
Η χορογραφία καθηλώνει το κοινό, αλλά αντίστοιχα και η τοιχογραφία της, αυτή καθ’αυτή µε τηνεµπνευσµένη οπτική κίνηση, την πρωτοφανή ρευστότητα των γραµµών και των χρωµάτων, αιφνιδιάζουν τους αποδέκτες οι οποίοι επιχειρούν να εισχωρήσουν στον δυναµικό οπτικό κυµατισµό, να αγγίξουν τον τοίχο για να συναισθανθούν το πως συµβαίνει αυτό που προσλαµβάνουν οπτικά και γιατί τα µάτια τους δεν υπακούν σε µια απλή φαινοµενικά κίνηση συνεχόµενων γραµµών που αλλάζουν χρώµα σε κάποια προσδιορισµένα σηµεία…
Ο υποµνηµατισµός όµως του πρωτότυπου έργου βοηθά τους επισκέπτες να προσεγγίσουν το σκεπτικό της δηµιουργίας της καλλιτέχνιδας και να συναισθανθούν τις αφετηρίες έµπνευσης στο εικαστικό της έργο, καθώς και τα ερµηνευτικά µέσα που αξιοποιεί για να δηµιουργήσει τη δυναµική οπτική κίνηση αρχικά που υποβάλλει τους αποδέκτες της και επιτυγχάνει αβίαστα την εµβύθιση, την ψευδαίσθηση, ίσως και την παραίσθηση…
∆ιαβάζουµε στην περιγραφή της ταυτότητας του έργου: “Η Comte είναι γνωστή για τις in situ εγκαταστάσεις τους πίνακες και τα γλυπτά που αντλούν από τα περίπλοκα µοτίβα και σχήµατα που ενυπάρχουν µέσα στη φύση, όπως τα κύµατα, ηχητικά µοτίβα, κάκτοι και σχηµατισµοί βράχων. Οι τοιχογραφίες της που δηµιουργούνται ψηφιακά και κατόπιν πραγµατοποιούνται µε την χρήση βινυλίου, στένσιλ και ζωγραφικής απευθείας στον τοίχο-µοιάζουν σχεδόν σαν παραισθησιογόνες οπτικές πανδαισίες που περιβάλλουν του θεατές. Το έργο της έχει αναφορές στην λαϊκή κουλτούρα, τη φύση, τα πολιτιστικά σύµβολα και τα καλλιτεχνικά ρεύµατα όπως την Op Art, thn Concrete Art και την Pop Art.
To έργο “Η προέλευση του φαινοµένου του κρουστικού κύµατος ( κίτρινο και τιρκουάζ) είναι χαρακτηριστικό της καλλιτεχνικής πρακτικής της δηµιουργού. Η τοιχογραφία διακρίνεται από ένα εντυπωσιακό εφέ κυµατισµού που δηµιουργεί µια δυναµική οπτική κίνηση. Αυτός ο κυµατισµός τυλίγεται γύρω από ένα κοίλο σώµα δηµιουργώντας αντιθετικές αντιληπτικές ικανότητες σε κάθε πλευρά. Μια χρωµατική διαβάθµιση που ρέει από το τυρκουάζ στο κίτρινο και καταλήγει στο λευκό, απηχεί τη ζωντάνια και την ποικιλοµορφία της φύσης. Το έργο είναι µια περίπλοκη χορογραφία χρωµάτων και µορφών που συντονίζεται µε την αρχιτεκτονική φυσιογνωµία του Μουσείου. Οι τυρκουάζ οριζόντιες γραµµές µιµούνται την κίνηση των κυµάτων, οδηγώντας τους επισκέπτες µέσα στο χώρο. Αυτά τα σχέδια µετατρέπονται σε µια πιο γραµµική µορφή καθώς συγχωνέυονται µε την κίτρινη ζώνη καταλήγοντας τελικά σε ένα ασπρόµαυρο µοτίβο που µοιάζει µε σπόρους. Το έργο λειτουργεί ως µεταφορά για το αντίκτυπο της ανθρώπινης δραστηριότητας στη φύση, θυµίζοντας πως ακόµη και οι πιο µικρές ενέργειες µπορούν να δηµιουργήσουν κυµατισµούς αλλαγής, όπως µια σταγόνα νερού δηµιουργεί άπειρα κύµατα. Θολώνοντας τα όρια µεταξύ τέχνης και φύσης και αρχιτεκτονικής, το έργο προσφέρει στους επισκέπτες µια µοναδική οπτική και αισθητηριακή εµπειρία”, (υποµνηµατισµός ΕΜΣΤ).
Εντυπωσιάζει η σύλληψη της έκφρασης, πρόσληψης και απόκρισης στο έργο της Claudia Comte και σκέφτοµαι ότι το κρουστικό κύµα είναι εκρηκτικό κύµα, κύµα κρούσης που εξαπλώνεται υπερταχυτικά …Στην κυριολεξία του ο τίτλος του έργου αποδίδει την αρχή ενός φυσικού φαινοµένου µεγάλης έντασης µια βίαιη µετατόπιση µορίων ως αποτέλεσµα µιας έκρηξης. Η ωστική δύναµη σε ωθεί, σε σπρώχνει µετά από µια έκρηξη που ή σε ρουφάει ή σε εκτοξεύει…
Ευρηµατικό το µήνυµα του έργου για την παγκόσµια επέτειο αφιερωµένη στους αγώνες των γυναικών που ανθίζουν και καρποφορούν µετά από δυσκολίες. Επίσης η παραβολή µε το κύµα, όπου η λέξη ετυµολογείται από το ρήµα κύω/κυώ( κυέω) δηλαδή κυοφορώ…
Η φύση λοιπόν, η µεγάλη διδάσκουσα πρωταγωνίστρια πάντα, που δίνει εναύσµατα για ένα τεράστιο εύρος έµπνευσης σε όλα τα πεδία, καταλύοντας γόνιµα, τα όρια και τα στεγανά ανάµεσα σε διαφορετικά πεδία,θεάσεις, πράξεις, έργα. Η χορογραφία των γραµµών της Comte από και προς και αντίστροφα, καθώς αναπτύσσονται αµφίρροπα µε οδήγησε νοηµατικά στη ρευστότητα που χαρακτηρίζει το σύµπαν, αφού το µεγαλύτερο µέρος του είναι σε ρευστή κατάσταση στην ατµόσφαιρα της γης, στους ωκεανούς αλλά και στον εξωτερικό πυρήνα. Αλλά και στους στροβιλισµούς που έχουν οι χαοτικές δίνες που χαρακτηρίζουν την τυρβώδη ροή των ρευστών και συνδέθηκαν µε την “Έναστρη Νύχτα” του Baν Γκογκ
…Και εν τέλει στη σπειροειδή κίνηση που παραπέµπει στην αέναη εξέλιξη του ανθρώπου από το κέντρο προς τα έξω, αλλά και από έξω προς τα µέσα, σε µια διεργασία διαρκούς κίνησης και ενδοσκόπησης, ανάπτυξης, αλλά και συσπείρωσης, όπου κάθε στιγµή της ζωής, κάθε δυνατή εµπειρία, ακόµη και µε αρνητικό πρόσηµο, µπορεί να σε οδηγήσει πεισµατικά σε µια κρίσιµη αλλαγή -νέα σελίδα,χωρίς όµως να χάσεις τον πυρήνα σου, την αξιακή οντότητα σου, δηλαδή το σχήµα σου. Αλλά έτσι ωριµότερος µε πολύτιµη σκευή την οδυνηρή σου εµπειρία, τη ρωγµή που σε χάραξε βαθιά, να συνεισφέρεις µε τη δική σου µικρή δύναµη, σε µια αλλαγή που µπορεί µεν να βασίστηκε σε προσωπικό Γολγοθά, αλλά κατάφερε να ακτινοβολήσει και να συνεισφέρει εντέλει σε συλλογικό όραµα και δηµιουργικό έργο. …
*Η Μαρία Α. ∆ρακάκη είναι Επιµελήτρια του Μουσείου Σχολικής Ζωής, Παιδαγωγός, Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων
Οι φωτογραφίες του έργου είναι ερασιτεχνικές λήψεις µε κινητό
Αναλυτικότερα στις διευθύνσεις:
https://www.emst.gr/
https://www.ertnews.gr/eidiseis/politismos/nikos-kazantzakis-de-zigiazo-de-metro-de-volevome-akoloutho-to-vathi-mou-chtipokardi/
https://www.kazantzaki.gr/
