«Η τέχνη ξεπλένει από την ψυχή τη σκόνη της καθημερινότητας…»
Πάμπλο Πικάσο (Ισπανός ζωγράφος, 1881-1973)
Η τέχνη ανθίζει σε δύσκολους καιρούς, αλλά και σε απρόσμενους χώρους ως αντίβαρο και αντίδοτο στην ψυχική πίεση και την ασχήμια. Η τέχνη ανθίζει παντού και είναι οι άνθρωποι που την τρέφουν και ενισχύουν τα ηχηρά της μηνύματα.
Η ΔΕΔΙΣΑ ιδρύθηκε το 1993 και ήταν το πρώτο βήμα συνεργειών και διαδημοτικής συνεργασίας της τοπικής αυτοδιοίκησης στην διαχείριση των απορριμμάτων. Αυτή η διαδημοτική συνεργασία δικαιώθηκε και σήμερα στα Χανιά λειτουργεί η επιχείρηση με την πιο προωθημένη διαχείριση στερεών αποβλήτων σε επίπεδο χώρας με πιστοποιημένες υπηρεσίες και δράσεις όπως :
• Την λειτουργία εργοστασίου μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης.
• Την λειτουργία χώρου υγειονομικής ταφής και βιολογικού.
• Την συλλογή μεταφορά μη επικίνδυνων αστικών απορριμμάτων.
• Την συλλογή μεταφορά των ανακυκλώσιμων.
• Την συλλογή ογκωδών αντικειμένων.
• Συνεργείου οχημάτων.
• Τη λειτουργία προγραμμάτων συλλογής αστικών απορριμμάτων, ανακυκλώσιμων και αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού πόρτα-πόρτα.
• Τεχνική, οικονομική και διοικητική υπηρεσία.
• Την συνεχή ενημέρωση του κοινού και κυρίως των μαθητών.
Στο εργοστάσιο μηχανικής ανακύκλωσηςτης ΔΕΔΙΣΑ ο Γιώργος Τζελέσης εργαζόμενος επί 20 χρόνια ως μηχανοτεχνίτης στην Ε.Μ.Α.Κ επιλέγει υλικό από τον κάδο τον οποίο τροφοδοτεί ο ηλεκτρομαγνήτης δημιουργώντας πρωτότυπα μικρογλυπτά από σίδηρο.
Ο Γιώργος Τζελέσης γεννήθηκε στα Χανιά και ασχολείται με την γλυπτική από το 1967. Απέκτησε ενδιαφέρον για την ηχητική γλυπτική το 1988 κατά τη διάρκεια μιας σύντομης περιόδου εκπαίδευσης τηλεσκοπίου στη Νέα Υόρκη. «Χτίζει» ασυνήθιστα ηλεκτρομηχανικά όργανα χρησιμοποιώντας υλικά που συχνά βρίσκει στο εργοστάσιο ανακύκλωσης αποβλήτων όπου εργάζεται. Έχει πραγματοποιήσει αρκετές ατομικές εκθέσεις και performance στην Ελλάδα και το εξωτερικό.. Eίναι ο ιδρυτής της κίνησης SO.GROUP.
Η μικρογλυπτική του Γιώργου Τζελέση χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερες φόρμες με εξαιρετική εκφραστικότητα. Αυτό που εντυπωσιάζει στις δημιουργίες του είναι το σκεπτικό του ειδωλίου. Ειδώλιο σημαίνει το μικρού μεγέθους ομοίωμα που αποδίδει με αφηρημένο ή συγκεκριμένο τρόπο τη μορφή ανθρώπου, ζώου, φυτού ή αντικειμένου, από διάφορα υλικά. Η λέξη «ειδώλιο» είναι υποκοριστικό της λέξης «εἴδωλον» και χρησιμοποιείται για να περιγράψει αντικείμενα που είναι εικόνες υπαρκτών και φανταστικών όντων και αντικειμένων. Ο χωμάτινος, εύπλαστος και συνάμα ανθεκτικός πηλός υπήρξε το πιο αγαπητό υλικό, αυτό που επιλέχθηκε από γενιές ανθρώπων για να δώσει μορφή και πνοή σε εικόνες ανθρώπων, ζώων και αντικειμένων. Γι’ αυτό και τα πήλινα ειδώλια αποτελούν μια ιδιαίτερα σημαντική κατηγορία αρχαιολογικών τεκμηρίων στην χώρα μας. Για τη χρήση και τη σημασία των ειδωλίων στην ελληνική αρχαιότητα έχουν διατυπωθεί πολλές απόψεις. Eχουν ερμηνευτεί ως υποκατάστατα ανθρωποθυσιών ή ως εικόνες σεβαστών προγόνων, ως ψυχοπομποί οδηγοί του νεκρού στον Κάτω κόσμο), ακόμη και ως παιχνίδια για να παίζει με αυτά ο νεκρός. Τις ερμηνείες αυτές υποστηρίζει και ο Χ. Ντούμας και επισημαίνει μάλιστα ότι «η ανακάλυψη σπασμένων ειδωλίων μέσα σε τάφους οδήγησε στη σκέψη ότι η λειτουργία τους ήταν αποτροπαϊκή», για να διώχνουν, δηλαδή, την κακή τύχη…»
Όπως εξομολογείται ο δημιουργός Γιώργος Τζελέσης μιλώντας για τα έργα του που εκτίθενται στον χώρο της ΔΕΔΙΣΑ Χανίων: «Τα σιδηρούχα προϊόντα είναι ένα αγχώδες υλικό για μένα γιατί πολλά από αυτά εξαιτίας του σχήματος τους και της σκληρότητας τους προκαλούν βλάβες στα μηχανήματα της ανακύκλωσης. Θα ήταν ευχής έργον λοιπόν αν τα σιδηρούχα περισυλλέγονταν πριν μπουν στις γραμμές τους εργοστασίου ανακύκλωση; Ισως λοιπόν και η κατασκευή των παρόντων μικρογλυπτών ( ειδώλια) είναι μια ψυχοαντίδραση μου ώστε να εξευμενίσω αυτόν τον μπελά των βλαβών με πρωτόγονο και τελετουργικό τρόπο…».
Στην “Αισθητική θεωρία” (1970) ο Adorno υποστηρίζει ότι «η τέχνη πρέπει να κάνει δικό της ό,τι έχει αποκλειστεί ως άσχημο, όχι πλέον για να το εντάξει, να το μετριάσει… αλλά για να καταγγείλει, μέσω της ασχήμιας, τον κόσμο που τη δημιουργεί σύμφωνα με την εικόνα του».
Η μικρογλυπτική του Γιώργου Τζελέση είναι μια αποκάλυψη που αιφνιδιάζει θεραπευτικά μέσα στο περιβάλλον της ωμής και αποτρόπαιης εικόνας των απορριμμάτων και της αλόγιστης παραγωγής τους από τον άνθρωπο. Ο δημιουργός ευρηματικά παραπέμπει στα ειδώλια, όχι μόνο για τη δική του ανατροφοδότηση, αλλά και για να ενισχύσει το αυτονόητο μήνυμα που πρεσβεύει και υπηρετεί με συνέπεια μέσα από τον επαγγελματικό του ρόλο όλα αυτά τα χρόνια. «Η πρόληψη είναι ακόμα καλύτερη από την ανακύκλωση…».
Ο Γιώργος Τζελέσης συνθέτει αντικείμενα από σίδηρο σε ειδώλια αξιοποιώντας δημιουργικά τη μορφή τους, ακέραια, είτε σε θραύσματα. Επενδύει στην υλικότητα και την φυσική τους υπόσταση και αναδεικνύει τη λειτουργία τους από το παρελθόν ως τεχνουργήματα με ποικίλες και συγκεκριμένες χρήσεις στην κοινωνία. Ανασυνθέτει με την παρέμβαση του αυτή όμως ταυτόχρονα πολλαπλούς συμβολισμούς και μηνύματα, προσδίδοντας στα σιδερένια τεκμήρια έναν νέο ρόλο, μετά από την αφάνεια και την υποτίμηση τους μέσα στα απορρίμματα. Eτσι τα μετουσιώνει με θαυμαστό τρόπο σε πολιτιστικά αγαθά αποδίδοντας τους τον ρόλο των ειδωλίων που διώχνουν τα εμπόδια και εκπέμπουν θετική δύναμη.
Εντυπωσιάζει το σκεπτικό του για τη σχέση των ανθρώπων με τις τέχνες, τον πολιτισμό και την καλλιτεχνική δημιουργία:
«Υπάρχουν άνθρωποι που αποφεύγουν τις καλές τέχνες και τα πολιτιστικά γεγονότα της πατρίδας τους… Και όταν αντιγράφουν κάτι, αισθάνονται άσχημα ακόμα και απαίσια…
Αυτοί οι άνθρωποι φαίνονται στερημένοι… κρύοι… αδιάφοροι και θεωρούνται… ατάλαντοι και χωρίς χάρη… Επίσης δεν μπορούν ποτέ να τραγουδήσουν στις μελωδίες των άλλων… και γενικά… το βρίσκουν αφόρητο να μιμηθούν άλλους. Εάν μπορείτε να ξεκλειδώσετε αυτούς τους ανθρώπους… μπορείτε να βρείτε τη νέα πολιτιστική μνήμη…».
Αναλυτικότερα στις διευθύνσεις:
https://www.saatchiart.com/account/profile/543653
www.sogroup.gr
https://www.amth.gr/exhibitions/temporary/eidolio-enas-mikrokosmos-apo-pilo
http://ir.lib.uth.gr/bitstream/handle/11615/14323/P0014323.pdf?sequence=1&isAllowed=y
https://www.gnomikologikon.gr/catquotes.php?categ=2130
https://www.youtube.com/channel/UCz3CjfftbtNpGl6KRCupOlA
