«Αυτό που κάνει τη φωτογραφία μια περίεργη εφεύρεση είναι ότι τα αρχικά υλικά με τα οποία φτιάχνεται, είναι το φως και ο χρόνος» JOHN BERGER
Η συνάντηση καλλιτεχνών με αφορμή μια πολιτισμική παρέμβαση είναι πηγή αμοιβαίας έμπνευσης που τροφοδοτεί μνήμες συλλογικές και ατομικές, ενδυναμώνει δημιουργικά το ρεπερτόριο τους και ταυτόχρονα δημιουργεί νέες αφετηρίες για αλληλεπίδραση με διάφορες ομάδες κοινού.
H έκθεση φωτογραφίας της Δημοτικής Πινακοθήκης Χανίων που πρόσφατα ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία με θέμα «Τοπία αρχιτεκτονικής εντροπίας» δεν σηματοδότησε μόνο το διάλογο των τριών σημαντικών δημιουργών φωτογράφων, των Αλέξανδρου Βουτσά, του Χριστόφορου Δουλγέρη και Μιχάλη Πολυχρονάκη με την επιμέλεια των Ιωάν. Ν. Αρχοντάκη και Δρ Κωνσταντίνου Β. Πρώιμου και με επιστημονικό συνεργάτη τον Δρ Μεγακλή Ρογκάκο, αλλά επιπλέον προκάλεσε κατά τη διάρκεια των παράλληλων εκδηλώσεων από τους επιμελητές και αναφορές στο πολυσήμαντο έργο και άλλων δημιουργών από την τέχνη της φωτογραφίας. Μεταξύ αυτών η Μαρία Χουλάκη εικαστική φωτογράφος και καθηγήτρια εικαστικής αγωγής στο Καπετανάκειο Γυμνάσιο σήμερα.
Η Μαρία Χουλάκη κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του έργου της στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων στο σφράγισμα της έκθεσης, αναφέρθηκε σε μια σημαντική πρωτότυπη εκπαιδευτική δράση που πραγματοποίησε τον Οκτώβρη του 2003 μαζί με τη φωτογράφο Λία Νταλμπαντίδου, στο πλαίσιο της γενίκευσης του προγράμματος « ΜΕΛΙΝΑ: Εκπαίδευση και Πολιτισμός» με φορέα υλοποίησης το Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου ( K.A.M), τους μαθητές της ΣΤ΄τάξης του 8ου Δημοτικού Σχολείου με δάσκαλο τότε τον κ. Ευάγγελο Γουμενάκη και την επιστημονική υποστήριξη της Μαρίας Ρεπούση, Επ. Καθηγήτριας Ιστορίας και Διδακτικής της Ιστορίας στο τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ.
Οι μαθητές του 8ου Δημοτικού Σχολείου Χανίωνπροχώρησαν στην παραγωγή φωτογραφικού έργου μέσα από ένα οδοιπορικό περιπλάνησης και εξερεύνησης της πόλης τους. Εμπνεύστηκαν από το έργο των δύο καλλιτεχνών, με εμψυχώτριες τις ίδιες, οι οποίες προετοίμασαν τα παιδιά πριν τη φωτογραφική τους εξόρμηση με προβολές διαφανειών σχετικές με έργα τέχνης εμπνευσμένα από το ανθρώπινο στοιχείο στο αστικό τοπίο και την μνήμη των τοίχων με έμφαση στην τέχνη graffiti , διαχρονική μορφή τέχνης στους δρόμους των σύγχρονων μητροπόλεων.
Ο σύγχρονος αρχιτεκτονικός ιστός της πόλης συνομιλώντας με μοναδικά στοιχεία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της πόλης λειτούργησε για τους μικρούς μαθητές ως ένα ανοιχτό και πολύσημο κάδρο για να εμπνευστούν και να δημιουργήσουν «ανατρεπτικά» έργα που αιφνιδιάζουν για την πρωτότυπη σύλληψη τους. Και βέβαια είναι πολύ σημαντικό να τονιστούν οι στόχοι αυτής της δράσης, όπως προσδιορίστηκαν από την Μαρία Χουλάκη, προκειμένου να εμπνεύσουν σήμερα και μελλοντικά την εκπαιδευτική κοινότητα για νέα project με ερεθίσματα από τον ανεξάντλητη πολιτιστική κληρονομιά της πόλης των Χανίων, αλλά και κάθε πόλης της χώρας μας που δεν αγνοεί και δεν προσπερνά την ταυτότητα της : Οι στόχοι του προγράμματος «Ανακαλύπτω την πόλη μου» ορίστηκαν από την εκπαιδευτικό ως εξής:
«Η πρακτική άσκηση των μαθητών με σκοπό την κατανόηση της καλλιτεχνικής χρήσης του μέσου και την εξοικείωση με την τεχνική της φωτογραφίας, η αισθητική αντίληψη με σκοπό την αφύπνιση των αισθήσεων μέσα από την προσεκτική παρατήρηση και αντίληψη των αντικειμένων , των υλικών και των εικόνων, η φωτογραφική έκφραση με σκοπό την αξιοποίηση των γνώσεων , την επινόηση και την πραγμάτωση μιας φωτογραφικής απεικόνισης, η πολιτισμική συνείδηση με σκοπό την ανακάλυψη της ιστορικής μνήμης του παρελθόντος , τη σύγκριση με το παρόν και την υιοθέτηση της ερευνητικής ματιάς με αφετηρία τα πιο απλά καθημερινά ερεθίσματα.»
Η Μαρία Ρεπούση επιπλέον πολύ χαρακτηριστικά επισημαίνει για τη δυναμική της πόλης ως έργο τέχνης που εμπνέει τους πολίτες της :
«Η πόλη υπάρχει χάρη στους ανθρώπους της, είναι μια ανθρώπινη δημιουργία που φέρει ιστορία, παράγει πολιτισμό. Η ανθρώπινη αυτή δημιουργία είναι μια τεράστια μνήμη στην οποία ενυπάρχουν εγγραφές κάθε είδους: οι βασικές κοινωνικές επιλογές, οι σχέσεις , οι αξίες, οι συμβολισμοί, οι προσδοκίες, οι συνήθειες, οι αποκλεισμοί, οι πληθυσμοί, οι ήχοι και οι απόηχοι, οι μυρωδιές… Στη μνήμη αυτή αποθηκεύονται , σώζονται, περιπλέκονται ή και χάνονται τα ανθρώπινα ίχνη. Χάνονται αν δεν τα αναζητήσουμε, αν δεν τα νοιαστούμε αν δεν τα αναγνωρίσουμε, τριγυρνώντας στους δρόμους και τα σοκάκια της , χαζεύοντας στις πλατείες, ζώντας στην πόλη. Όταν τα ανθρώπινα ίχνη παραμένουν αόρατα, κρυφά στους ανθρώπους της πόλης, χάνεται μνήμη. Και οι κοινωνίες χωρίς μνήμη , είναι κοινωνίες σε κρίση.…Η μνήμη της πόλης κινδυνεύει αν τα σημερινά παιδιά που φοιτούν στα ελληνικά σχολεία δεν την αναγνωρίσουν, δεν την μοιραστούν, δεν πεισθούν να τη διαφυλάξουν. Κινδυνεύει από την έκκεντρη ματιά, την έλλειψη του βλέμματος την απουσία της αναγνώρισης της , την αδιαφορία, την υποτίμηση της αξίας της….»
Όμως ποιος –ποιοι είναι υπεύθυνοι ώστε να μην υπάρξει αυτός ο κίνδυνος? Την απάντηση ας τη δώσει ο καθένας από τους πολίτες αυτής της πόλης μέσα από τον ρόλο που υπηρετεί!!
