« Όλη η ζωγραφική, η ζωγραφική του παρελθόντος και του παρόντος, μας δείχνει ότι τα ουσιαστικά πλαστικά μέσα της είναι μόνο γραμμή και χρώμα…»
(Piet Mondrian, 1872-1944, Ολλανδός ζωγράφος)
Η σύνθεση ενός έργου τέχνης καθορίζεται από τη συνάντηση των στοιχείων που διαμορφώνουν τη φόρμα του, από την οποία εκπέμπεται και η εκφραστικότητα του. Πρώτος ο Πλάτωνας εισήγαγε την ιδέα της φόρμας. Η μορφή ήταν το μόνο κοινό στοιχείο και στα αισθητά και στα νοητά. Η σκέψη του Πλάτωνα αποτέλεσε τη βάση της Αισθητικής, της μελέτης του Ωραίου.
Ο Πιτ Μοντριάν (Piet Mondrian) θεωρείται από τους πλέον επιδραστικούς φορμαλιστές ζωγράφους του 20ού αιώνα και ηγετική φυσιογνωμία στο κίνημα του Νεοπλαστικισμού.. Ο Νεοπλαστικισμός είναι καλλιτεχνικό ρεύμα που εμφανίστηκε περίπου την περίοδο 1917-1920 στην Ολλανδία. Πολλές φορές αναφέρεται και ως κίνημα de Stijl.. Βασικό χαρακτηριστικό του Νεοπλαστικισμού είναι η αφαίρεση, σε βαθμό που χρησιμοποιούνται θεμελιώδεις φόρμες και σχήματα, κάθετες και οριζόντιες γραμμές, ταυτόχρονα με τη χρήση σχεδόν αποκλειστικά βασικών χρωμάτων (κόκκινο, μπλε, κίτρινο, λευκό και μαύρο)
Τα σχέδιά του Πιετ Μοντριάν πέρασαν στη μόδα και την ποπ κουλτούρα Η καλλιτεχνική κληρονομιά που άφησε πίσω του απαντάται, πλέον, παντού και το προσωπικό καλλιτεχνικό του ύφος είναι αναγνωρίσιμο σε παγκόσμια κλίμακα. . Από το εμβληματικό φόρεμα του Υβ Σαιν Λοράν, το 1965, έως σήμερα. σε πολυάριθμες τσάντες, αθλητικά παπούτσια, έπιπλα, συμπληρώματα κομψότητας, στο σύγχρονο design, αλλά και στην αρχιτεκτονική.
Ο Κώστας Σπανάκης ζει και δημιουργεί στα Χανιά Είναι απόλυτα αφοσιωμένος στην τέχνη της ζωγραφικής και τα έργα του χαρακτηρίζονται από ένα ιδιαίτερο καλλιτεχνικό ύφος που αποκαλύπτει ένα δυναμικό ταλέντο. Απολαμβάνει την εκφραστική επιρροή των στοιχείων που τον συγκινούν στη ζωή του και καταφέρνει να τα μετουσιώνει με θαυμαστό τρόπο στα έργα του. Καθαρότητα στα δομικά στοιχεία της φόρμας, σαφήνεια στις γραμμές, τα σχήματα, τα χρώματα και τις πινελιές, παραμυθένια και ταυτόχρονα ρεαλιστική αποτύπωση μοναδικών χαρακτηριστικών σημείων του τόπου του, διακρίνουν τις δημιουργίες του. Τελευταία επιπλέον, επίδραση από την φορμαλιστική τέχνη του Μοντριάν και ευρηματική συνομιλία απαράμιλλων αισθητικών στοιχείων του μινωικού πολιτισμού με τη μόδα του Υβ Σαιν Λοράν και τη γεωμετρία του Μοντριάν. Και όλα αυτά σε μια αρμονική και ταυτόχρονα συγκλονιστική αλληλεπίδραση που πρόσφατα προσέδωσαν μια άλλη διάσταση στο καλλιτεχνικό του ύφος
Συνειδητά το έτος 2019 σφραγίζεται με τη συνομιλία μου με τον συγκεκριμένο ζωγράφο και εντελώς συγκυριακά το αφιέρωμα μου στο καλλιτεχνικό ύφος του, σηματοδοτεί ταυτόχρονα την 100ή πτυχή του πολιτισμού, όπως προσεγγίζεται μέσα από το σκεπτικό της παρούσας στήλης.. Ευχή μου, με τα έργα του να πλαισιώνουν το κείμενο με τη χαρακτηριστική αισιοδοξία που αποπνέουν, ο διάλογος μαζί του να μας προδιαθέσει για συναρπαστικά ταξίδια στον χώρο το 2020! Σε έναν χρόνο που επιλέγει να κρατήσει και να αναδείξει μόνο υψηλής ποιότητας αισθητικά στοιχεία, καθώς θα κυλά :
«Είναι δυνατή η έμπνευση στη ζωγραφική από άλλες μορφές τέχνης και αμφίδρομα? Και πώς θα έβλεπες τα αποτελέσματα αυτής της αλληλεπίδρασης στη σύγχρονη καθημερινότητα του ανθρώπου?
Θεωρώ ότι οι διάφορες μορφές τέχνης είναι συγκοινωνούντα δοχεία και συνεπώς αλληλοβοηθούνται. Προσωπικά ασχολούμαι κυρίως με τη ζωγραφική αλλά η μακροχρόνια παράλληλη ενασχόλησή μου με τη φωτογραφία, τη μουσική, τον κινηματογράφο αλλά και τη λογοτεχνία είναι αυτή που με έχει τροφοδοτήσει με ενέργεια και παραστάσεις που τελικά διαμορφώνονται και αποτυπώνονται σαν ζωγραφιές στον καμβά.
Μακάρι να ασχολιόταν όλοι οι άνθρωποι με μορφές Τέχνης. Η Τέχνη ανοίγει το συναισθηματικό και πνευματικό μας ορίζοντα και μέσα από αυτήν θα μπορούσαμε να διοχετεύουμε την ενεργητικότητά μας δημιουργικά αλλά και ωφέλιμα για μας και τους συνανθρώπους μας .
Θεωρείς ότι μπορεί να υπάρξει γόνιμη διαχρονική επαφή του μινωικού πολιτισμού στη σύγχρονη τέχνη? Και ευρύτερα της πολιτιστικής κληρονομιάς και τη ς παράδοσης στη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία?
Νομίζω ότι η πρόσφατη δουλειά μου δείχνει την υποστήριξη αυτής τη θεωρίας. Οι παραστάσεις από τις μινωικές Τοιχογραφίες είχαν αγγίξει την καρδιά μου ήδη από τα νεανικά μου χρόνια και έπρεπε να περάσουν δεκαετίες για να βρω τον τρόπο που θα τις εκφράσω με το δικό μου τρόπο. Και λέω «έπρεπε» γιατί βρήκα τα υπόλοιπα κομμάτια του παζλ μέσα από την εικαστική μου διαδρομή στα χρόνια που ακολούθησαν.
Ο μινωικός πολιτισμός είναι η πρώτη κοιτίδα Ευρωπαϊκού πολιτισμού και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Από κει και πέρα, όπως είπα και πριν, οι μινωικές παραστάσεις μου έκαναν «κλικ» γιατί βγάζουν τη χαρά, την αισιοδοξία και τη θετική ενέργεια των ανθρώπων που ζουν δίπλα στη θάλασσα και μάλιστα σε ένα μεγάλο νησί που λέγεται Κρήτη!
Ευρύτερα η πολιτιστική μας κληρονομιά αλλά και η παράδοση είναι τόσο πλούσιες που θα μπορούσαν να είναι ανεξάντλητες πηγές έμπνευσης για καλλιτεχνική δημιουργία.
Η αισθητική και η θηλυκότητα της γυναίκας που σηματοδοτούν τα έργα σου πιστεύεις ότι αποτελεί μέλημα του σύγχρονου ανθρώπου ( ας μην το εστιάσουμε μόνο στη γυναίκα)
Η γυναικεία ομορφιά με τραβούσε ανέκαθεν σαν μαγνήτης και αυτό μοιραία είχε σαν αποτέλεσμα να μην παραλείπω ποτέ να την εξυμνώ. Είναι τόσα πολλά τα στοιχεία που την απαρτίζουν αλλά και Η ΑΡΜΟΝΙΑ που τα διέπει που θα τολμούσα να πω ότι είναι Η ΕΝΣΑΡΚΩΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ. Το «άρωμα γυναίκας» με τη μορφή μητέρας, ερωμένης ή φίλης ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ να είναι μέλημα του σύγχρονου ανθρώπου ανεξαρτήτως λοιπών προτιμήσεων γιατί απλά γλυκαίνει έναν κόσμο που γίνεται όλο και πιο άγριος …
Οι δημιουργίες σου αποδίδουν πολύ καθαρές εικόνες με σαφείς γραμμές και θερμά χρώματα αλλά ωστόσο ταυτόχρονα εκπέμπουν αισιοδοξία, χαρά, έναν όμορφο κόσμο δηλαδή . Ποια μηνύματα εκπέμπουν πιστεύεις στους αποδέκτες σου? Ποια είναι η δική σου πρόθεση σε αυτή την εικαστική γραφή?
Πιστεύω ότι είναι πρωτίστως θέμα χαρακτήρα. Εγώ δυστυχώς ή ευτυχώς ήμουν πάντα ΑΜΕΣΟΣ στη ζωή μου κι αυτά που είχα να πω ή να δείξω δεν έχρηζαν ιδιαίτερης ερμηνείας. Από κει και πέρα, όσο αφορά τη ζωγραφική, μου άρεσε να μπαίνω στο χώρο του φανταστικού παίζοντας με τα σχήματα και τα χρώματα δημιουργώντας «απίθανες» εικόνες που όμως δημιουργούν ένα ευχάριστο συναίσθημα στον αποδέκτη γιατί απλά ΖΩΓΡΑΦΙΖΩ ΓΙΑ ΝΑ ΝΙΩΣΩ ΟΜΟΡΦΑ.
Πως θα περιέγραφες τον εαυτό σου ως ζωγράφο σε κάποιον που δεν έχει δει τα έργα σου και καμία σου έκθεση?
Ξεκίνησα να ζωγραφίζω από την προσχολική μου ηλικία κι αυτό όχι επειδή είχα «θεία φώτιση». Τα παιδιά της ηλικίας μου είχαν ελάχιστα παιχνίδια κι έπρεπε να αυτοσχεδιάσουν για να διασκεδάσουν στον ελεύθερο χρόνο τους. Για μένα το πιο εύκολο ήταν να πάρω χαρτί και μολύβι και να δημιουργήσω τον ΨΕΥΤΗ ΚΟΣΜΟ που θα έμπαινα μέσα να παίξω.
Τα χρόνια που ακολούθησαν δεν έπαψα να ζωγραφίζω, αλλά δεν σπούδασα κιόλας αυτό που τόσο αγαπούσα, μια και έπρεπε να κάνω άλλη δουλειά για να ζήσω, με αποτέλεσμα να χαρακτηρίζομαι «αυτοδίδακτος» κάτι που δεν είναι απαραίτητα κακό αφού σε αυτή την περίπτωση στηρίζεσαι μόνο στις δικές σου παραστάσεις και εμπνεύσεις.
Σε κάποιον που δεν έχει δει δουλειά μου λοιπόν θα έλεγα ότι τα έργα μου περιγράφουν με τον πιο απλό και άμεσο τρόπο αλλά και τα πιο όμορφα και καθαρά χρώματα και σχήματα… τον κόσμο που θα ήθελα να ζω.
Πώς θα απέδιδες το ταξίδι της ζωής σου στην τέχνη της ζωγραφικής. Ποιους σταθμούς θα όριζες και ποια τα επόμενα βήματα?
Το ταξίδι στη ζωγραφική ήταν από την αρχή και εξακολουθεί να είναι μαγικό. Πάντα μου άρεσε η μαγεία στη ζωή μου και όταν δεν την είχα «στις άλλες μορφές της» την είχα τουλάχιστο εκεί. Ζώντας την καθημερινότητα που ζουν η περισσότεροι άνθρωποι, η ζωγραφική ήταν πάντα η ελπίδα μου για κάτι διαφορετικό και κάτι παραπάνω. Η αγάπη μου σε αυτήν και η πίστη στον εαυτό μου με έχουν φέρει μερικά βήματα πιο πέρα από κει που ξεκίνησα.
Πραγματικά δεν ξέρω τι θα κάνω μελλοντικά. Σε κάθε σταθμό που φτάνω απλά ξεκινάω για τον επόμενο χωρίς καν να τον διακρίνω. Αυτό που κάνω σίγουρα είναι να μη σταματώ να δουλεύω εμπλουτίζοντας παράλληλα τις παραστάσεις μου … από τις άλλες μορφές Τέχνης, όπως είπαμε στην αρχή. Επιτρέψτε μου λοιπόν να τελειώσω με μια ατάκα του David Bowie:Δεν ξέρω που πάμε από δω και πέρα αλλά σίγουρα δεν θα πλήξουμε!»
Αναλυτικότερα στις διευθύνσεις :
https://www.zougla.gr/politismos/article/o-montrian-alakse-tin-arxitektoniki-s-olon-ton-kosmo
Η «καθημερινή» τέχνη του Πητ Μοντριάν (Piet Mondrian, 1872-1944)
https://el.wikipedia.org/wikι
