Οι σχολικές βιβλιοθήκες τα τελευταία χρόνια δημιουργούνται στις σχολικές μονάδες της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης άτυπα με την πρωτοβουλία των συλλόγων διδασκόντων και υποστηρίζονται αποκλειστικά με το μεράκι και τη θέληση των εκπαιδευτικών.
O Νόμος 1566/1985 δεσμεύτηκε πρώτη φορά για τη σύσταση και λειτουργία βιβλιοθηκών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης , όμως ποτέ δεν ακολούθησε η αναγκαία υπουργική απόφαση για να εξειδικεύσει τι συμβαίνει στα Δημοτικά Σχολεία. Οι παρεμβάσεις του κράτους για τη λειτουργία των σχολικών βιβλιοθηκών μέχρι τώρα αφορούν μόνο τη δευτεροβάθμια, ενώ για πρώτη φορά με την παρούσα κυβέρνηση αναμένεται η δημιουργία συστήματος “Δικτύου Σχολικών Βιβλιοθηκών” με έμφαση στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, που θα συνδέεται με τη βιβλιοθήκη του ΙΕΠ και η υποστήριξη της λειτουργίας και της διαχείρισης τους θα πραγματοποιείται από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας.Ωστόσο έστω και αν προς το παρόν δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο, η βιβλιοθήκη μέσα στη σχολική μονάδα μπορεί να γίνει ο χώρος δημιουργικής πολύτεχνης έκφρασης και ταυτόχρονα να λειτουργήσει ως συνδετικός κρίκος συλλογικότητας και μοιράσματος ιδεών στην ευρύτερη σχολική κοινότητα,εφόσον ο Σύλλογος Διδασκόντων επενδύσει ευρηματικά στην πολιτισμική δυναμική της.
Ένα πολύ καλό παράδειγμα σχολικής βιβλιοθήκης που επεδίωξε το άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία και τη συνάντηση με την τέχνη ως επικοινωνία και έκφραση στην κοινότητα, είναι η βιβλιοθήκη του 43ου Δημοτικού Σχολείου Ηρακλείου.
Η μικρή αυτή βιβλιοθήκη που στηρίζεται αποκλειστικά στις δυνάμεις και την φαντασία των εκπαιδευτικών του σχολείου, συσπείρωσε όλους τους μαθητές του σχολείου με αφορμή τη ζωή και το έργο μιας ζωγράφου από το Μεξικό με ιδιαίτερη ταυτότητα.
Η δασκάλα Ελευθερία Καλούδη, συντονίστρια των δράσεων της σχολικής βιβλιοθήκης μιλώντας για το σκεπτικό του project του προηγούμενου σχολικού έτους αναφέρει:
«Κάθε χρόνο η Βιβλιοθήκη του σχολείου οργανώνει μια κοινή δράση για όλους με σκοπό να συσπειρώσει μαθητές, γονείς και δασκάλους. Πέρυσι επιλέχτηκε η Frida Κahlo αφενός για τον ιδιαίτερο τρόπο που ζωγράφιζε αφ’ ετέρου για τη διαφορετικότητά της και την ενδιαφέρουσα ζωή της. Δεν ήταν μόνο το ατύχημά της που καθόρισε την μετέπειτα πορεία της αλλά και το γεγονός πως ήταν γυναίκα σε μια παραδοσιακή, ανδροκρατούμενη κοινωνία, πως ήταν μια ακτιβίστρια που πάλεψε για τις ιδέες της, πως πρόβαλε τον προκολομβιανό πολιτισμό με το έργο και την εμφάνισή της ενάντια στον στην αφομοίωσή του από τους Ισπανούς κατακτητές.
Κάθε τάξη δούλεψε το θέμα τόσο με διαφορετικό τρόπο όσο και σε διαφορετικό επίπεδο, ανάλογα και με το αναλυτικό πρόγραμμα. Πιο συγκεκριμένα η Α’ Τάξη αφού γνώρισε τη ζωγράφο και έφτιαξε τις αυτοπροσωπογραφίες της έμαθε ένα παραδοσιακό μεξικάνικο χορό και τον χόρεψε στο προαύλιο του σχολείου σε χορογραφία της δασκάλας τους.
Η Β’ Τάξη ζωγράφισε τη Frida με τα αγαπημένα της ζώα και της έγραψε ένα γράμμα το οποίο στείλαμε στο Μουσείο της στο Koyoacan στο Μεξικό. Ετσι αξιοποιήθηκε η ενότητα της Γλώσσας για τη σύνταξη μιας επιτολής. Τα παιδιά έγραψαν μόνα τους, με την καθοδήγηση της δασκάλας τη διεύθυνση του αποστολέα και του παραλήπτη.
Η Γ’ Τάξη, με αφορμή τον πίνακα της Frida “οι παππούδες μου, οι γονείς μου κι εγώ” και σε συνδυασμό με το κείμενο του Νίκου Καζαντζάκη για τους προγόνους του από την “Αναφορά στον Γκρέκο” έφτιαξαν έναν πίνακα ζωγραφικής με το γενεαλογικό δέντρο του συγγραφέα και έγραψαν ένα κείμενο για τους προγόνους της ζωγράφου, όπως θα το έφτιαχνε η ίδια, αν ήταν συγγραφέας.
Μάλιστα επειδή διαπίστωσαν πως η Frida και ο Καζαντζάκης είχαν πολλά κοινά, σκέφτηκαν να κανονίσουν μια φανταστική συνάντηση όπου οι δυο τους θα γνωρίζονταν και θα συνομιλούσαν. Επέλεξαν δε ως σημείο συνάντησης το καφενείο στην Αρλ του βαν Γκογκ.
Η Ε’ Τάξη έφτιαξε τις προσωπογραφίες της ζωγράφου και σχεδίασε την γκαρνταρόμπα της με παραδοσιακά μεξικάνικα μοτίβα με ζωγραφική και χαρτοκοπτική.
Η Στ Τάξη συνδύασε τη γνωριμία με τη Frida με τα πρώτα κεφάλαια της Ιστορίας “Από τις γεωγραφικές ανακαλύψεις στον Διαφωτισμό” και γνώρισαν τους προκολομβιανούς πολιτισμούς. Ενδιαφέρθηκαν για τη σημερινή κοινωνική και πολιτική κατάσταση του Μεξικό και είδαν πως το μοτίβο του ανεπτυγμένου Βορρά σε βάρος του λιγότερο ανεπτυγμένου Νότου επαναλαμβάνεται και στην αμερικανική ήπειρο. Συζήτησαν για τα σύνορα και τον φράχτη που εξήγγειλε πως θα χτίσει ο Τραμπ. Επίσης έφτιαξαν μια ιδιότυπη έκθεση φωτογραφίας όπου πρόσθεσαν στις ασπρομαυρες φωτογραφίες της Kahlo τις σκέψεις, τα λόγια και τα συναισθήματά της όπως φαντάστηκαν πως θα ήταν τη συγκεκριμένη στιγμή της φωτογραφίας.
Τα παιδιά αγάπησαν τη ζωγράφο, συγκλονίστηκαν με το δράμα της αλλά τη θαύμασαν για το θάρρος της και τη δύναμή της, αναγνώρισαν τη δική τους διαφορετικότητα αλλά και τη διαφορετικότητα των άλλων. Στο τέλος της χρονιάς οργανώθηκε μια γιορτή ένα κυριακάτικο απόγευμα όπου τα παιδιά μαζί με τους γονείς τους αλλά και τους φίλους ή τους γείτονες γνώρισαν τη ζωγράφο και το έργο της συμμετέχοντας σε δραστηριότητες.
Ως δώρο στείλαμε τις ζωγραφιές μας μαζί με ένα γράμμα στο Μουσείο της Frida Kahlo, στο Μεξικό, και στη Μεξικανική Πρεσβεία στην Αθήνα. Η υπεύθυνη της Πρεσβείας, όταν παρέλαβε το δέμα επικοινώνησε μαζί μας, συγκινημένη και μας ζήτησε την άδεια να εκτεθούν οι ζωγραφιές των παιδιών στο φουαγέ του θεάτρου “Αλκμήνη” όπου θα παιζόταν ένας θεατρικός μονόλογος με θέμα τη ζωή της ζωγράφου με την υποστήριξη της πρεσβείας του Μεξικό.»
Η υπεύθυνη της πρεσβείας κ. Παλόμα Ζιώγα μιλώντας για τα έργα των παιδιών σε επιστολή προς το σχολείο τα χαρακτήρισε « θησαυρό που έπρεπε να μοιραστεί με το κοινό»:
«Σας ευχαριστώ για άλλη μια φορά για το δώρο που μας κάνατε, στέλνοντας μας αυτές τις υπέροχες ζωγραφιές. Το Πολιτιστικό Τμήμα της Πρεσβείας έχει ως στόχο την μέγιστη δυνατή διάδοση του Μεξικάνικου πολιτισμού, σε όσες διαφορετικές εκφράσεις μπορεί, στην Ελλάδα. Είναι μια πολύ ευχάριστη διαδικασία, που όμως συναντάει πολλές προκλήσεις, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν περιορισμένα μέσα, λόγο περικοπών από την μία ή την άλλη πλευρά. Η φαντασία όμως μας επιτρέπει να κάνουμε εκδηλώσεις που δεν περιμέναμε ή σχεδιάζαμε, οι οποίες μας εκπλήσσουν θετικά με την ενθουσιώδη ανταπόκριση του κοινού. Αυτό συνέβη με την έκθεση των ζωγραφιών των μαθητών σας. Τα έργα προκάλεσαν μεγάλη συγκίνηση, όχι μόνο στους θεατές, αλλά και τους συντελεστές της παράστασης. Μάλιστα η ηθοποιός που υποδύεται την Φρίντα, η Έλλη Χρονιάρη, εξέφρασε ιδιαίτερο ενθουσιασμό όταν έμαθε από πού ήταν οι ζωγραφιές, μιας και έχει η ίδια καταγωγή από την Κρήτη. Παραμένω στην διάθεση σας. Με ιδιαίτερη εκτίμηση, Παλόμα Ζιώγα »
Οι μαθητές δεν μπόρεσαν να δουν τα έργα τους στο θέατρο «Αλκμήνη» στην Αθήνα , ωστόσο το έργο θα περιοδεύσει στα Χανιά και στο Ηράκλειο αυτό τον μήνα και έτσι η σχολική βιβλιοθήκη του 43ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ και το θέμα που επέλεξε να προσεγγίσει, ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ με μια νέα δημιουργική προέκταση, αφού οι μαθητές θα συνομιλήσουν με την ηθοποιό που θα επισκεφτεί το σχολείο για να δεχτεί τις ερωτήσεις τους.
Και κάπως έτσι μια μικρή σχολική βιβλιοθήκη με τις πρωτοβουλίες και την εμψύχωση των εκπαιδευτικών της πράξης πέρα από τα θεσμοθετημένα πλαίσια, μπορεί να γίνει πολύ αποτελεσματικά ένας ζωντανός πυρήνας φιλαναγνωσίας, αλλά και ταυτόχρονα ένα δυναμικό ανοικτό πεδίο συνάντησης τεχνών.
Βλ. αναλυτικότερα : Frida Kahlo( http://strangefrida.weebly.com/)
https://cretazine.com/agenda/item/3096-frida-mia-parastasi-me-aformi-ti-zoi-tis-frida-kahlo
http://43dim-irakl.ira.sch.gr/
