«Aν δεν σφαλίσεις ορθάνοιχτα τα µάτια προς τα µέσα,τούτη η εικόνα δεν σου κάνει τη χάρη να φθογγήσει. Σιωπηρά να φθογγήσει µέσα απ’το διάφανο φως που την τυλίγει όπως η αύρα λυρικού ποιήµατος τυλίγει λύρα επτάχορδη. Ευωχικό τραπέζει στρωµένο άχρονα, γι’αυτό παντοτινό κι αξόδευτο στην επικράτεια του αρχετυπικού, όπου δεν χωρά ίχνος προσποίησης…»
Χρήστος Μπουλώτης
[…]“Η «Σιωπηρή Ευωχία» είναι ένα εντεκάµετρο οριζόντιο τραπέζι που πήρε έντεκα χρόνια να ζωγραφιστεί. Πουθενά δεν ανιχνεύεται η διακοπή, η ανάπαυλα, το σταµάτηµα και το ξεκίνηµα. Πού κουράστηκε το χέρι, πού πήρε ανάσα, από πού συνέχισε; Μια σύνθεση ενιαία που ρέει γαληνεµένη σ’ έναν άλλον χωροχρόνο χωρίς να αποκλείει και τούτον Το ίδιο τραπέζι που στήνεται απ’ αιώνων στην ελληνική γη, στη χαρά και στην οδύνη…” Αυτό το απόσπασµα από την οµιλία της εµπνευσµένης και χαρισµατικής «∆ασκάλας» µου, ∆ρ. Γεωργίας Κακούρου-Χρόνη, που δεν χρειάζεται συστάσεις για την µεγάλη προσφορά της στον πολιτισµό, οδήγησε τα βήµατα µου στην Γκαλερί ZIVASART πρόσφατα, προκειµένου να βιώσω την υψηλή αισθητική εµπειρία της µανιέρας της Φωτεινής Στεφανίδη Ζωγράφου – Εικονογράφου. Είχα ανάγκη να συνοµιλήσω µε τη δηµιουργία της για να νιώσω τη λυτρωτική γαλήνη που µεταγγίζει αβίαστα το εικαστικό της έργο. Η συνοµιλία µου µε το κοριτσάκι του οπτικού µηνύµατος της βραβευµένης αφίσας που είχε φιλοτεχνήσει για την παγκόσµια ηµέρα παιδικού βιβλίου στις αρχές του 2023 έχει εδραιώσει µια µοναδική αγαλλίαση σε µια γωνίτσα της ψυχής µου.
Και φυσικά η απόφαση µου ξεπέρασε κάθε προσδοκία µου. Και έτσι δικαιωµατικά η ‘‘σιωπηρή ευωχία’’ προσφέρεται σε σας τους αναγνώστες της εφηµερίδας ‘‘Χ.Ν.’’, ως το πρώτο αφιέρωµα της χρονιάς 2024, µε την ευχή η τέχνη να συγκινεί, να θεραπεύει, να ενδυναµώνει, να µας κάνει περισσότερο ευαισθητοποιηµένους, συµµετοχικούς, συνειδητοποιηµένους, στη χαρά, αλλά και στην οδύνη.
Παρακάτω η δική µου µοναχική σιωπηρή ανάγνωση για αρκετές ώρες, ενός έργου µνηµειακού, αυτοαναφορική εικόνα του πάθους της δηµιουργού Φωτεινής Στεφανίδη, για την Ελλάδα και τον πολιτισµό της. Επίσης και ο διάλογος της µαζί µου στον συναρπαστικό εκθεσιακό χώρο της ZIVAS ART GALLERY. Συζήτηση µε αµεσότητα, που καθώς ξεδιπλώνεται αβίαστα, απηχεί το µεγάλο πηγαίο ταλέντο της να αισθητοποιεί τις ιδέες, να συνδέει µοναδικά το ορατό µε το αόρατο, να ανακαλεί και να πραγµατεύεται το υλικό και το άυλο, την ψυχή και το σώµα, την αθωότητα και την ωρίµανση.
Η Φωτεινή Στεφανίδη ιχνηλατεί την αφανή αρµονία των απλών, αναζητά την ισορροπία των φυσικών στοιχείων της συµφωνίας και των ανταποκρίσεων τους, εισάγει αισθητικές παραδοχές µε πνευµατική παρουσία στη δηµιουργία της για να επισηµάνει και αυτή τη διάσταση της αποστολής της τέχνης. Συλλαµβάνει τη ροή του χρόνου, υφαίνοντας πολλαπλές χρονικότητες και συνθέτει µοναδικά και ανεπανάληπτα ένα «εικαστικό ιδεώδες». Συνδέει ενορατικά ήχους, ιδέες, σιωπές, βιώµατα, ταπεινά και αφανή που την έχουν συντροφεύσει στους δικούς της αναστοχασµούς, στη δική της σιωπηρή εσωτερική ενατένιση της αγάπης, της υποµονής, του σεβασµού, της ενσυναίσθησης… Και έτσι θαυµαστά µετουσιώνει στις ανάσες του ελεύθερου χρόνου της την ‘‘Σιωπηρή Ευωχία’’ σε «δοξολογία του κάλλους και του ήθους»
1.
Σ’ ένα ιδιαίτερο χαρτί από βαµβάκι επιλέξατε να χαρτογραφήσετε τη «Σιωπηρή ευωχία» µε πηγαία καλλιτεχνική διεργασία τόσο «απλή» και τόσο «φωτεινή» ταυτόχρονα! Τι σηµαίνει για σας η αποκάλυψη της στη Zivas Αrt Gallery;
Η απλότητα έρχεται σε σύµπνοια µε τη φωτεινότητα ενός έργου, τώρα που το λέτε. Όχι ότι δε γίνεται και το αντίθετο. Γενικά στα έργα που δουλεύω έρχεται το φως περισσότερο απ’ το σκοτάδι, που δε διστάζω όµως να έχω µε ατόφιο το µαύρο του όταν χρειάζεται. Η Σιωπηρή Ευωχία δουλεύτηκε το πιο πολύ καταµεσήµερο, σε εξωτερικό χώρο, µε το φως το ελληνικό, το µεσογειακό να τα διαλύει όλα, να τα βλέπεις, να τα ζεις στην απόλυτη λάµψη µε τα τζιτζίκια να µη σταµατούν δευτερόλεπτο και τη φιλία, τον έρωτα, να διέπει την καρδιά. Κατά την έκθεσή του το έργο αποκαλύφθηκε και σε µένα την ίδια, πρώτα γιατί το είδα για πρώτη φορά σωστά παρουσιασµένο κι ύστερα γιατί είχε περάσει χρόνος αρκετός από την ολοκλήρωσή του, κάτι που µε καθιστούσε πια θεατή, και µάλιστα µε το στοιχείο της έκπληξης.
2.
Πώς βιώνετε την απόκριση του κοινού σας; Είναι µια ανατροφοδοτική εµπειρία για σας για µια ενδεχόµενη συνέχεια; Η ροή της θαυµαστής σας ενιαίας σύνθεσης πώς σκέφτεστε να υποδεχτεί και άλλους συνδαιτηµόνες;
Σίγουρα η επαφή µε τον κόσµο που επισκέφτηκε την έκθεση, και είναι αρκετός και συνεχίζει, µε έφερε σε επαφή εντονότερα µε το νήµα. ∆εν το είχα αφήσει ποτέ, το κρατώ από τότε που γεννήθηκα, µα είναι µία εµπειρία ακόµη. Άγνωστη η συνέχεια, σίγουρη ωστόσο, να είµαστε καλά, το κυριότερο. Αλήθεια είναι πως πάντα το τραπέζι είχε κυρίαρχη θέση στη ζωή µου από την παιδική ηλικία. Η στιγµή που το φαγητό ολοκληρώνεται, για µένα είναι η αρχή της Ευωχίας, η µόνη ώρα µέσα στην ηµέρα που χαλαρώνω, που απολαµβάνω δυο γουλιές κρασί που πίνω αργά αργά, ακόµα και χωρίς συντροφιά, και τότε έρχονται και οι ιδέες για τη ζωγραφική και το γράψιµο.
3.
Η µικρότερη έκθεσή σας µέσα στην έκθεση της σύνθεσης επίσης συγκλονίζει µε τη δυναµική εκφραστική των απλών και µικρών στοιχείων σε έντονα µονόχρωµα φόντα. Είναι συµβολισµοί για σας αυτές σας οι επιλογές;
Όλα, τα πάντα που καταγράφω εικαστικά έχουν συµβολικό και βιωµατικό χαρακτήρα. Το χρώµα στο φόντο αναδεικνύει αυτά τα µικρά, ίσως και τα µνηµειώνει στην απλότητά τους. Κι ακόµα µε τον τρόπο του επιβάλλει την πλήρη έκφρασή τους, το µέτρο, το φως.
∆εν αφήνει περιθώρια για ασάφειες, για αµηχανίες. Γίνονται πιο συγκεκριµένα και ταυτόχρονα ξαφνιάζουν µε την ίδια τους την ύπαρξη. Και στον καθένα από µας παίρνουν τη θέση που έχει ανάγκη στη ζωή του· προσφορά, κτέρισµα, στολίδι, απόλαυση σε αισθήσεις – όραση, µυρουδιά, γεύση.
4.
Θα χαρακτηρίζατε την ζωγραφική σας αλληγορική; Ποιά είναι τα ερωτήµατα που διατρέχουν κυρίως το εικαστικό σας έργο, αφού υπηρετείτε όχι µόνο τη ζωγραφική, αλλά και την εικονογράφηση;
Γενικά δεν δίνω χαρακτηρισµούς στην τέχνη. Μιλά από µόνη της. Οι συµβολισµοί και οι αλληγορίες πολλές φορές είναι µπροστά στα µάτια µας. Μόλις νιώσω το ξεχωριστό που κρύβεται σε κάτι απλό και καθηµερινό αµέσως έρχεται η έλξη. Και όταν το στοιχείο αυτό έρθει στη ζωγραφική, κυριαρχεί, φτιάχνει µόνο του ιστορία, µεταπηδά στην εικονογράφηση, και τότε θαρρώ έρχεται το προσωπικό ύφος. Από κάτι που έχεις ζήσει και σου έχει µιλήσει. Που έχει την ποίηση µέσα στο στιγµιαίο, το άσηµο. ∆ίνουµε λοιπόν στην τέχνη, όποια και να είναι, το αληθινό, το αφοµοιωµένο, αυτό που ξαφνιάζει κι εµάς τους ίδιους, αυτό που όταν ολοκληρωθεί στο έργο µας πετάει ξανά ελεύθερο.
Οι φωτογραφίες είναι ερασιτεχνικές λήψεις της γράφουσας
*Η Μαρία ∆ρακάκη είναι Επιµελήτρια του Μουσείου Σχολικής Ζωής ∆ήµου Χανίων, Παιδαγωγός, Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων
Αναλυτικότερα για την έκθεση και τη δηµιουργό Φωτεινή Στεφανίδη την οποία ευχαριστώ θερµά για τη συναρπαστική εµπειρία της συνάντησης µας στη διεύθυνση :
www.photinistephanidi.gr
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1 Από τον κατάλογο και το δίπτυχο της έκθεσης ζωγραφικής «Σιωπηρή ευωχία» ZIVASART GALLERY, εισαγωγή από τον Χρήστο Μπουλώτη
2 https://biblionet.gr/%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%cf%89%cf%80%ce%bf/?personid=4612
3 http://zivasart.gr/?page_id=107
4 Βλ. Χανιώτικα Νέα , ΠολιτισµΩΣ , ∆ρακάκη Μαρία https://www.haniotika-nea.gr/os-minyma-afisas/, 7 Απριλίου 2023
