«Αυτός ο ήλιος δεν ήρθε τυχαία . Έχει αναλάβει το καθήκον του χαιρετισμού και του αποχαιρετισμού ξεχασμένων ευλογιών που χάνονται σε αποπνικτικές συνήθειες. …»
Ντίνα Γεωργαντοπούλου
Το εικαστικό έργο τέχνης είναι μια συνθετική οντότητα τέχνης και επιστήμης, ωραίου και αλήθειας, γνώσης και αισθητικής. Η Ellen Weijers-Γιγουρτάκη είναι ζωγράφος ,ποιήτρια παιδαγωγός, φωτογράφος, ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ, με κεφαλαία και πολλά θαυμαστικά για την πολυδιάστατη καλλιτεχνική της ιδιοσυγκρασία, αλλά κυρίως για τον σεβασμό και την ευρηματικότητα με την οποία μεταμορφώνει ακόμη και το πιο ταπεινό υλικό σε πρωτότυπο μέσο εικαστικής έκφρασης.
Αφουγκράζεται και απολαμβάνει με συγκίνηση κάθε αισθητική ποιότητα στη φύση, στον εργασιακό χώρο της, στην καθημερινότητα της. Ιχνηλατεί με απαράμιλλη δημιουργικότητα στην καλλιτεχνική διεργασία, τις οπτικές και συμβολικές ποιότητες της πρώτης ύλης της και τις εναποθέτει στον καμβά της, στο κάδρο της, στο χαρτί της, στην οθόνη της . Σε όλες τις πολιτισμικές της αναπαραστάσεις, επηρεασμένη βαθιά από την Ελλάδα που ζει και αγαπά, με όποια τέχνη ή τεχνική και αν εκφράζεται , ισότιμα καταφέρνει να μετουσιώνει κάθε στοιχείο έμπνευσης της θαυμαστά σε καλλιτεχνική οντότητα με υψηλή αισθητική και αξιακές συνδηλώσεις. Επιδιώκει πάντα απαραίτητα τη βάσανο της δικής της εσωτερίκευσης της πρώτιστα,προκειμένου να πετύχει αντάξια την συμβολική διάθλαση της πραγματικότητας και την απόδοση της δυνατότητας των νοηματοδοτήσεων των έργων της .
Η Έλλεν είναι μια χαρισματική εμψυχώτρια του ενεργήματος της ιστορικής μνήμης στο παρόν, με μια συνθετική ονειρική εικαστική ματιά! Κάθε φορά αιφνιδιάζει το κοινό της με την επιδεξιότητα με την οποία ενορχηστρώνει ενδιαφέρουσες αφηγήσεις σε όλες τις τεχνικές που αξιοποιεί, επιτυγχάνοντας το «στίλβωμα του εαυτού της», όπως η ίδια αποκαλύπτει παρακάτω στον διάλογο μας. Το «στίλβωμα» όμως συντελείται αντίστοιχα και στους αποδέκτες των έργων της, αφού οι δημιουργίες της είναι πολυαναφορικά οπτικά πεδία που οδηγούν σε πολλαπλά επίπεδα στοχασμού και ανάγκη ανανεωτικής πνοής και συγκινησιακής πλήρωσης, με τη δημιουργικότητα καθ’ οδόν να χαρίζει λάμψη ισόρροπα στην ψυχή και στο πνεύμα
Η πρωτότυπη καλλιτεχνική έκφραση της Έλλεν επιτυγχάνει να δίνει μοναδικό φως στην οπτική μιας ενδοσκοπικής αποκάλυψης, αλλά ταυτόχρονα και στην εικαστική της μεταγλώσσα. Φωτογραφικά κάδρα με διαφορετικές χρονικότητες, συναντώνται στον καμβά της ως επίμονοι παραμυθένιοι αυτόπτες μάρτυρες στον χωροχρόνο, χωρίς όμως να πλήττεται στο ελάχιστο ο πυρήνας της νοηματικής και αισθητικής τους οντότητας.
Οι «πέτρινες νύφες» της σηματοδοτούν κοινωνικές συνηχήσεις στον χώρο και στον χρόνο, αλλά ταυτόχρονα επιζητούν και τη μεταμόρφωση του συμβατικού σε δυνατό μήνυμα προσωπικής απελευθέρωσης δημιουργού και κοινού. Αντίστοιχα οι πόρτες από διαφορετικές εποχές συστρατεύονται από την Έλλεν με το κοινό δυναμικό τους χαρακτηριστικό, το χρώμα, σε μια συναρπαστική απόδοση. Η δημιουργός εναποθέτει στη σύνθεση, όχι απλά την αλληλουχία των φωτογραφικών της κλικ, αλλά και την επιμελημένη χρωματική σπουδή που φωτίζει κάθε φωτογραφικό κάδρο χωριστά για να αναδείξει γλαφυρά και γοητευτικά εν τέλει την εικαστική ΄δυνατότητα μιας δυναμικής συνέχειας, οπτικής και ιστορικής:
Στην ψηφιακή φαρέτρα οι δυνατότητες δημιουργίας είναι άπειρες. Σας αρέσει να δημιουργείτε αξιοποιώντας δυνατότητες σύγχρονων τεχνολογικών μέσων, αλλά δεν παραλείπετε παραδοσιακές μορφές δημιουργίας στην φωτογραφία Πώς θα ορίζατε λοιπόν την ψηφιακή τέχνη?
Η ψηφιακή τέχνη είναι για μένα ο ιδανικός συνδυασμός ανάμεσα στο παρελθόν και την τωρινή μου κατάσταση. Εργάζομαι ως γραφίστας και χρησιμοποιώ ψηφιακή τεχνολογία. Στο παρελθόν χρησιμοποιούσα τη φωτογραφία με τον κλασικό τρόπο. Όταν όλα γύρω μου έγιναν ψηφιοποιημένα, μού έλειψε η μαγεία. Η ψηφιακή φωτογραφία είναι λίγο άψυχη κι έτσι αναζήτησα αυτό το παλιό μαγευτικό συναίσθημα της έκπληξης, το άγνωστο στην διαδικασία, να περιμένεις το αποτέλεσμα και η μαγεία της διαδικασίας στον σκοτεινό θάλαμο… Από την άλλη, η ψηφιακή φωτογραφία είναι εξαιρετικά γρήγορη και άμεσα διαθέσιμη. Έχει μεγάλα πλεονεκτήματα, αλλά συχνά λείπει η μαγεία. Έτσι, αναζήτησα νέα μέσα και άρχισα να συνταιριάζω τις πρωτότυπες και ψηφιακές μου φωτογραφίες σε ψηφιακό κολλάζ και δημιουργώ μαγεία στην οθόνη μου μέχρι να φτάσω σε αυτό που νιώθω ότι είναι σωστό. Με αυτόν τον τρόπο παραμένω πιστή στις αυθεντικές φωτογραφίες ενώ την ίδια στιγμή δημιουργώ ένα νέο κόσμο. Στο τέλος, όμως, όλα επιστρέφουν στη φωτογραφία. Η φωτογραφία πάντα μου ενέπνεε. Έχει παρακινήσει τη δημιουργικότητά μου και βίωσα την πραγματικότητα με διαφορετικό τρόπο με τη δύναμη της παρατήρησης. Η φωτογραφία στην πραγματικότητα μού έδειξε πράγματα που διαφορετικά δεν θα είχα προσέξει. Συγκεντρώθηκα στη λεπτομέρεια ελαχιστοποιώντας την οπτική με τη βοήθεια του φωτογραφικού φακού. Με αυτόν τον τρόπο απέκλεισα περιττές παρεμβολές και έμαθα να φιλτράρω τα πιο σημαντικά στοιχεία. Επιπλέον, μου κίνησε πολύ το ενδιαφέρον πώς θα μπορούσε κανείς να αποτυπώσει μία συγκεκριμένη στιγμή σε ένα στιγμιότυπο. Μια στιγμή που δεν θα επέστρεφε ποτέ ξανά, οπότε κατά μια έννοια ήξερα ότι μέσα σε αυτήν τη στιγμή έχω καταγράψει την ιστορία.
Τα εικαστικά έργα σας περιλαμβάνουν επίσης εκτός από τη φωτογραφία, ζωγραφική, μικτή τεχνική και assemblage. Ποια στοιχεία σας κινητοποιούν στην καλλιτεχνική σας δημιουργία περισσότερο ? Αλλάζουν με το πέρασμα του χρόνου ? Πώς?
Δοκιμάζω τον εαυτό μου κι έτσι μαθαίνω συχνά νέες τεχνικές. Πάντα με ενδιαφέρει να μάθω κάτι καινούριο. Το ταλέντο δεν είναι αρκετό οπότε πρέπει να αντιμετωπίσω τις ανασφάλειές και τους φόβους μου και να αναζητήσω τις κρυφές μου ικανότητες. Χρειάζεται σκληρή δουλειά για να φτάσουμε σε ένα ικανοποιητικό νέο επίπεδο δημιουργίας. Μου αρέσει αυτή η δοκιμή και το «στίλβωμα» του εαυτού μου. Είναι η πραγματική διαδικασία δημιουργίας του νέου, η ανακάλυψη ενός άγνωστου στοιχείου μου. Μου αρέσουν όλες οι τεχνικές αλλά υπάρχει μια ιδιαίτερη θέση για τη μικτή τεχνική, κολλάζ και το ψηφιακό κολλάζ. Η ευελιξία αυτών των τεχνικών με φέρνει πιο κοντά σε αυτό που είμαι και διευρύνει τη διαδικασία της συνεχούς δημιουργίας μέσα μου. Πιστεύω επίσης στα ευτυχισμένα ατυχήματα, λατρεύω την ευτυχή σύμπτωση. Είναι σαν μια μούσα που σε οδηγεί στο απροσδόκητο, με ένα μικρό θαύμα!
Η διαρκή σας αναζήτηση και ο πειραματισμός με νέα εκφραστικά μέσα στην εικαστική σας δημιουργία με ποια κίνητρα συνδέονται? Από ποιες αφετηρίες αντλείτε έμπνευση στα έργα σας?
Στην ενασχόλησή με τη φωτογραφία, μικτή τεχνική, κολλάζ/ψηφιακό κολλάζ δουλεύω με τον χώρο: όπως ένας αναζητητής, όπως ένας ταξιδευτής στον εσώτερο και στον εξωτερικό χώρο. Ο χώρος αποτελεί μία φυσική και μία κοινωνική έννοια, κυριολεκτικά και μεταφορικά ενώ αποτελεί ζωτική ανάγκη όλων. Στη συνέχεια του έργου μου, κάθε φωτογραφία/έργο μετατρέπεται σε έναν ακόμα κόσμο προς εξερεύνηση. Τα ενσωματωμένα μηνύματα εκφράζουν αξίες και πεποιθήσεις μου. Η ζωή μου είναι μια ακολουθία από σημαντικές στιγμές. Κάθε μία απ’ αυτές τις ιερές στιγμές με σμίλεψαν και μ’ άλλαξαν κι είχαν έναν τεράστιο αντίκτυπο στην εξέλιξη και τις επιλογές μου. Έχουν αφήσει ένα συναισθηματικό αποτύπωμα πάνω μου, με εμπνέουν. Τέτοιες ιδιαίτερες στιγμές με σημαδεύουν και γίνονται έμπνευση. Κάποια παραδείγματα αποτυπώνονται στη σειρά «Πέτρινες Νύφες», θεματική εμπνευσμένη από τα οδυνηρά συναισθήματα και πόθους γυναικών στην αναζήτηση ερωτικού συντρόφου σε μια κλειστή κοινωνία.
Ως παιδαγωγός ποιους τρόπους θα επιλέγατε για τα παιδιά και τους εκπαιδευόμενους σας, ώστε να κατανοήσουν και να βιώσουν την τέχνη πολλαπλά?
Ως παιδαγωγός δίνω έμφαση στη διαδικασία της εμπειρίας και λιγότερο στο αποτέλεσμα. Αυτή είναι η γνήσια δημιουργική διαδικασία και φυσικά είμαι χωρίς αμφιβολία ικανοποιημένη όταν το αποτελέσματα είναι καλά. Οι προσδοκίες του παιδιού ή των γονιών σκοτώνουν τη δημιουργική διαδικασία. Όταν καθοδηγούμε το μαθητή στα βήματα της διαδικασίας δίνοντας τις σωστές οδηγίες και υποδεικνύουμε τη σωστή χρήση των υλικών, όλα τα παιδιά φτιάχνουν υπέροχη έργα.
Θα συστήσω στους μαθητές διαφορετικούς καλλιτέχνες, διαφορετικές τεχνικές, θα ενθαρρύνω τη συζήτηση μεταξύ τους και πάνω από όλα θα ενθαρρύνω την αποδοχή της διαφορετικότητας. Τα παιδιά συχνά φοβούνται να αγγίξουν άγνωστα υλικά ή να ξεκινήσουν ένα σχέδιο φοβούμενοι μήπως το αποτέλεσμα είναι αποτυχία. Ο δρόμος προς το αποτέλεσμα θα πρέπει να είναι χαρούμενος και θετικός. Όταν αφήνουν στην άκρη το φόβο, τα παιδιά αρχίζουν να δουλεύουν και βρίσκουν το δικό τους δρόμο με την καθοδήγηση του δασκάλου. Είναι σε ένα μεταγενέστερο στάδιο όπου η τελειότητα της τεχνικής θα προστεθεί σε αυτή την εκπαιδευτική διαδικασία κι αυτό, όταν το παιδί θα είναι έτοιμο. Τελικά, στον δημιουργικό δρόμο το παιδί ανακαλύπτει τον ίδιο τον εαυτό του και αυτό είναι η πρώτη προτεραιότητα για μένα.
*Η Μαρία Δρακάκη είναι επιμελήτρια του Μουσείου Σχολικής Ζωής Δήμου Χανίων παιδαγωγός και εκπαιδεύτρια ενηλίκων
• Οι φωτογραφίες ανήκουν στην Ellen Weijers-Γιγουρτάκη και παραχωρήθηκαν αποκλειστικά για τις ανάγκες της συνέντευξης Εγκάρδιες ευχαριστίες για τον χρόνο και την εμπιστοσύνη της
Αναλυτικότερα στις διευθύνσεις
https://www.facebook.com/PegasusPaperArtEllenWeijers/
Οι στίχοι στην εισαγωγή από την πηγή «Όσα γράφονται σήμερα» ΣυνΠοιείν – schooltime.gr
https://www.schooltime.gr/wp-content/uploads/2017/12/anthologio-synpoiein-2017-schooltimegr.pdf
