“Αλλάζει κοίτη ο χρόνος
και γυµνούς από έγνοια επίγεια
σ’άλλα νοήµατα µας οδηγεί…”
Οδυσσέας Ελύτης,
Προσανατολισµοί,
“ΩΡΙΩΝ Β΄”1
“[…]Η έκφραση της δηµιουργού µεταπλάθει το οπτική γλώσσα σε πολύτροπη µε την πολύ επιµεληµένη και γεµάτη προσοχή απόδοση εκπληκτικών λεπτοµερειών σε κάθε σηµείο της σύνθεσης , στα κτίσµατα , στη φύση , στα πρόσωπα , στον ουράνιο κόσµο, διαµορφώνοντας το προσωπικό της ζωγραφικό χωροχρόνο.
Στο εικαστικό σύµπαν της η Σοφία Καλογεροπούλου διαπλέκει και αναδεικνύει αρµονικά και αριστοτεχνικά στοιχεία εµπνευσµένα από τη µυθολογία, το σύγχρονο παρόν και ίσως από το δικό της ενορατικό µέλλον. Όταν πολλά χρόνια πριν είχα µείνει έκθαµβη στην Αίθουσα Τέχνης της Β. Μυλωνογιάννη να παρατηρώ για πολλή ώρα τις εκπληκτικές λεπτοµέρειες του έργου της Σοφίας Καλογεροπούλου σε έναν µικρό διαστάσεων ζωγραφικό πίνακα της, δεν πίστευα ποτέ ότι θα ζούσα στην «ΠΑΝΑΡΜΟΝΙΑ» την πρόσληψη µε έκσταση τώρα, µεγάλων διαστάσεων έργων της, όπου κανένα χρώµα δεν υποτιµάται, όπου κάθε στοιχείο των ζωγραφικών της συνθέσεων εµφυσά µαγικά ένα νέο παραµύθι ….” Είναι ένα απόσπασµα από παρουσίαση µου σε αυτή τη στήλη ένα χρόνο πριν για τη σπουδαία καλλιτέχνιδα Σοφία Μαζαράκη- Καλογεροπούλου που τη θαυµάζω και την ακολουθώ, όπου και αν εµφανίζεται, από τότε που αντίκρισα εκείνο το ζωγραφικό έργο της και θέλησα να µεταφέρω το συνεχές αρµονικό, ποιητικό χρωµατικό του γίγνεσθαι στους µικρούς µαθητές µου….
Πρόσφατα τη συνάντησα και πάλι στο Μέγαρο Μουσικής µε αφορµή τη νέα έκθεση της που διοργανώνεται από τον Σύλλογο Φίλων Μουσικής και τη Γκαλερί Σκουφά και βυθίστηκα στα έργα της,αλλά επιπλέον και σε µια συναρπαστική συζήτηση για τα έργα τέχνης της και τη δική της θέση και στάση για τον ρόλο του έργου τέχνης ευρύτερα στη ζωή του ανθρώπου.
Μεταφέρω αυτούσια αποσπάσµατα από το δίπτυχο έντυπο της έκθεσης, στα οποία παρατίθενται στοιχεία του βιογραφικού της και χαρακτηριστικά της τεχνικής της . Το κείµενο υπογράφουν οι Αλέξανδρος Μορντουντακ και Ντόρα Βυζοβίτου.
“Η Σοφία Καλογεροπούλου γεννήθηκε το 1946 και πολλές φορές έκτοτε. Αυτή η πολλαπλότητα των αφετηριών οφείλεται στην πολυτέλεια αλλά και τη βάσανο δυνατοτήτων, οι οποίες φαίνονταν να ανανεώνονται διαρκώς. Υπήρξε δικηγόρος, µέχρι την τελεσίδικη εκ µέρους της απόρριψη αυτής της ενασχόλησης. Κατόπιν, υπό το πατρικό της όνοµα, Σοφία Μαζαράκη, υπήρξε σολίστ στην Κρατική Όπερα της Βιέννης, µέχρι και αυτή την ευλογία να την αναστείλει η αδυναµία της να διαχειριστεί την σχεδόν ασυνθηκολόγητη παράδοση στην ίδια αυτού του εµβληµατικού για την αυστηρότητά του χώρου. Χωρίς την ψυχολογική υποστήριξη που πλέον είναι κοινώς αναµενόµενη στο πλευρό προσδοκιών αυτού του ύψους, η Καλογεροπούλου αποσύρθηκε λόγω ακραίου stage fright, βέβαιη εντός της απόγνωσης πως οι άνθρωποι δεν αξιώνονται πολλές αφετηρίες και σίγουρα δεν αξιώνονται πολλά ταλέντα.
Εν τέλει, µε τη µεθοδικότητα και την αποφασιστικότητα που χαρακτηρίζουν όσους συνειδητώς φέρουν ένα τραύµα, αλλά και µε την ενοχή πως κατέστειλε µια σηµαντική λυρική φωνή, η Καλογεροπούλου έδωσε στον εαυτό της την άφεση ενός λευκού καµβά και την ευκαιρία να τον γεµίσει.
Στη ζωγραφική, η Σοφία Καλογεροπούλου βρήκε την έντεχνη αµεσότητα της naif (ναΐφ) τεχνικής, επενδύοντας, ως κατ’ ουσίαν λόγια η ίδια, στην απροσποίητη φιλοξενία όσων αποτυπώνονται µόνο στην απλότητά τους. Σε αυτή την απλότητα των έργων της χωρά η πολυσύνθετη σύνδεση της Καλογεροπούλου µε την όπερα, η οποία και στη ζωγραφική της παραµένει η βασική της παλέτα και αλληγορία. Όπως σηµείωνε και το πρόγραµµα για την έκθεσή της PANARMONIA στο ΚΠΙΣΝ, «η σολίστ της όπερας της Βιέννης µε το συντριπτικό -κυρίως για την ίδια- βάρος ενός σπανιότατου ταλέντου, ανακάλυψε για τον εαυτό της, κυριολεκτικώς µε τα χέρια της, την επιπλέον προοπτική της εικαστικής τέχνης. (…) Στην εξαιρετική εικαστική της Σοφίας, το άχθος του εαυτού, της εµπειρίας και της γνώσης µειώνεται χάρη στην απλουστευµένη, παιγνιώδη αφήγησή τους, που διατηρεί το άλλοθι της εσωτερίκευσης χωρίς να αποσύρει τα διδάγµατά τους από την κοινή θέα».
Στέκοµαι στη φράση “γεννήθηκε πολλές φορές”, φράση σπάνια και βαριά σε νόηµα και αξιακό βάθος που όµως η ίδια την τεκµηριώνει απόλυτα µε τις επιλογές της ζωής της, την προσωπικότητα της και µε το ΕΥ µε κεφαλαία που αντανακλούν οι υπερεκφραστικές ζωγραφικές εικόνες της. Μου εξοµολογείται ότι το έργο τέχνης για να είναι αληθινό οφείλει να εµπεριέχει και να απελευθερώνει πολλαπλά επίπεδα νοηµάτων και να έχει ταυτόχρονα εύληπτη σύνταξη Να είναι άµεσο και να ενεργοποιεί τη σκέψη και το συναίσθηµα.
Τα έργα τέχνης της Σοφίας Καλογεροπούλου σηµατοδοτούν ένα “συνεχές χρωµατικό γίγνεσθαι”, µια “παραµυθία” (=παρηγοριά ), όπου οι ήρωες της άνθρωποι, ζώα, φυτά, έχουν φορτιστεί µε έννοιες, σύµβολα, µηνύµατα Ένα συνεχές ζωγραφικής εικονογράφησης πνευµατικής καταγραφής, νηφάλιας τεχνικής, διαχρονικής συνείδησης ελληνικής µεσόγειας και παγκόσµιας. Έργα ποιητικά µε καθαρά χρώµατα ένας κόσµος µε την ύψιστη εκφραστικότητα που εκτείνεται και συσπειρώνεται µε τη δυναµική των χρωµάτων και της αµεσότητας Οι οπτικές µορφές της είναι ζωή πράξη στοχασµός ΕΥ∆ΑΙΜΟΝΙΑ. “Με την άφεση του λευκού καµβά” η πολύπλοκη αλήθεια της ζωής του “ΕΥ ΑΓΩΝΙΖΕΣΘΑΙ” και του “ΕΥ ΖΗΝ” µε την όψη µιας παραµυθένιας απόδοσης όπου το ΕΥ υπερασπίζεται το δικαίωµα κάθε ανθρώπου να φροντίζει “µε µεθοδικότητα και αποφασιστικότητα” το τραύµα που “συνειδητά φέρει”και να ….γεννιέται ξανά και ξανά µετατρέποντας την οδύνη και τη , σε ελπίδα, φως, ευσυνειδησία, ευδαιµονία, ευσέβεια,ευθύνη…
Έργο µου αγαπηµένο σε αυτή την έκθεση το “Μέγαρο Μουσικής” που η απόδοση του στο ζωγραφικό σύµπαν της Σοφίας Καλογεροπούλου φιλοξενεί ευρηµατικά στις χαρακτηριστικές εννέα αρχιτεκτονικές του κόγχες της πρόσοψης του τις εννέα Μούσες!!! Και έτσι η χαρισµατική δηµιουργός µε απόλυτη ευρηµατικότητα και έµπνευση εντείνει συµβολικά το όραµα και την αποστολή του σηµαντικού και επιτυχηµένου πολιτιστικού οργανισµού. Με τον εµπνευσµένο χρωστήρα της τον εξυψώνει σε έναν µαγικό “τόπο συνάντησης” όλων των τεχνών. Με τους δικούς της χαρακτηριστικούς πρωταγωνιστές να επιζητούν στον χώρο του, τη λύτρωση, την ΕΥΦΟΡΙΑ, το ΕΥ ΖΗΝ που κάθε µορφής τέχνη επιτυγχάνει αβίαστα καθώς ισχυροποιεί το εκφραστικό µέσο,του δίνει χρώµα, ήχο,κίνηση,εικόνα, συνθέτοντας µια ατµόσφαιρα ποιότητας και πολύτιµων νοηµατοδοτήσεων!!!!
*Η Μαρία Α. ∆ρακάκη είναι Επιµελήτρια του Μουσείου Σχολικής Ζωής ∆ήµου Χανίων, Παιδαγωγός, Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων
1.Στιγµές της στιγµής στον Ελύτη / Ιουλίτα Ηλιοπούλου – Χάρτης (hartismag.gr)
ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΤΕΡΑ
ΣΤΙΣ ∆ΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ:
Ως ιστορίες ζωγραφικής εµπνευσµένες από µουσικά έργα – Χανιώτικα Νέα
(haniotika-nea.gr)
Αρχική Σελίδα – Μέγαρο Μουσικής
Αθηνών (megaron.gr)
Αρχική – Σύλλογος Οι Φίλοι της
Μουσικής (sfm.gr)
Skoufa Gallery
