«Η Τέχνη, όπως και η Επιστήμη, όχι μόνο δεν αναζητά εντολές, αλλά από την ίδια της τη φύση δεν μπορεί καν να τις ανεχθεί».
Αντρέ Μπρετόν, Συγγραφέας
Η τέχνη αποτελεί από μόνη της μια πράξη αντίστασης γιατί σηματοδοτεί έναν ιδιότυπο εκφραστικό κώδικα που μπορεί να απελευθερώνει μια τεράστια δύναμη. Είναι ρεαλιστική γλώσσα, είναι απρόβλεπτη, είναι ευρηματική είναι περιεκτική και ταυτόχρονα ασυμβίβαστη. Αν σκύψεις σε έργα τέχνης που αρχικά φαίνονται δυσνόητα ή απωθητικά ή αδιάφορα με ελεύθερο στοχασμό χωρίς στερεότυπα και φοβίες, χωρίς απαραίτητα τη γνώση του ιστορικοκοινωνικού τους πλαισίου είναι σίγουρο ότι θα αντλήσεις πολλαπλά μηνύματα και θα ανακαλύψεις σημεία σύνδεσης με τον ψυχισμό σου που ούτε καν φανταζόσουν.
Όταν η τέχνη επιστρατεύεται προκειμένου να επισημάνει την επέτειο μιας πολύχρονης διαδρομής ενός κόμματος παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον κυρίως για τους αποδέκτες που δεν έχουν παρακολουθήσει τη διαδρομή αυτή ή αν την έχουν παρακολουθήσει ενδιαφέρονται να την δουν μέσα από μια ομαδική ματιά καλλιτεχνών που διαφέρουν στην τεχνική, στο ύφος , στην ηλικία, στην οπτική ακόμη και στις ιδέες .
Η ομαδική έκθεση εικαστικών έργων προς τιμήν των 100 χρόνων ΚΚΕ που πραγματοποιείται από 7-24 Νοέμβρη στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου στο Ηράκλειο αποτελεί μια πρωτότυπη πολυπρισματική πρόταση εικαστικής αφήγησης της πορείας του συγκεκριμένου κόμματος με διάφορα στιγμιότυπα και συμβολισμούς που σε καλούν να τα συναντήσεις και να τα γνωρίσεις ανατρέχοντας στο ιστορικο- πολιτικο- κοινωνικό συγκείμενο αναζητώντας ταυτόχρονα διαχρονικά μηνύματα και αξίες. Συμμετέχουν 40 δημιουργοί και εκτίθενται 52 έργα.
Με απόφαση της Τομεακής Επιτροπής Ηρακλείου του ΚΚΕ συγκροτήθηκε Οργανωτική Επιτροπή για τις ανάγκες της Έκθεσης που αποτελείται από τους: Βασίλη Γρατσία, Ζωγράφο, Δημήτρη Δουλουφάκη, Ζωγράφο, Αντρέα Κοκοσάλη, Γραμματέα της ΤΕ Ηρακλείου του ΚΚΕ, Ελένη Μαρκάκη, Ζωγράφο, Γιάννα Ποθητού, στέλεχος ΚΚΕ, Μάνο Χαιρέτη , Ιστορικό Τέχνης.
Στο εισαγωγικό σημείωμα της Τομεακής Επιτροπής Ηρακλείου του ΚΚΕ στον κατάλογο της έκθεση ς αναφέρεται χαρακτηριστικά:
«….Στις σημερινές συνθήκες ενός παγκόσμια αρνητικού συσχετισμού δυνάμεων που φαντάζει ακλόνητος και αμετάβλητος, η προοδευτική τέχνη μπορεί με ακόμη μεγαλύτερο θάρρος και αποφασιστικότητα να σταθεί στο πλευρό της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων με το όπλο που διαθέτει. Αναμφίβολα , ο δημιουργός που βλέπει τον κόσμο διαλεκτικά, στη διαρκή κίνηση και μεταβολή του, στην εξελικτική πορεία του, είναι σε θέση να «ξετρυπώσει» μέσα από τις αντιφάσεις της ζωής, τα σπέρματα του μέλλοντος της, συμβάλλοντας και με τα δικά του μέσα στην πάλη για το δίκιο και τη χειραφέτηση του λαού. Τα πνευματικά έργα που σέβεται ο χρόνος είναι αυτά, που ανεβάζουν ψηλότερα την κοινωνία των ανθρώπων, συνεισφέροντας στους παραπάνω στόχους…..»
Η έννοια της αντίστασης γίνεται αντιληπτή στην ομαδική αυτή έκθεση με ποικίλους τρόπους. Τα έργα τέχνης μιλούν το καθένα με το δικό του ξεχωριστό τρόπο και αναμφισβήτητα επιτυγχάνεται η συγκίνηση που εκπέμπει μια καλλιτεχνική δημιουργία όταν μάλιστα έχει ως βάση έμπνευσης ιστορικές αναφορές και αναζητά τρόπους αναπαράστασης ιστορικών συσχετισμών.
«Η ειλικρίνεια της συγκίνησης είναι η μόνη ευγένεια στην Τέχνη, άσχετα με την ηθική, την ιδεαλιστική, την παιδαγωγική ή την ωφελιμιστική εκτίμηση αυτής της συγκίνησης» είχε γράψει χαρακτηριστικά ο Κώστας Βάρναλης . Πράγματι η συγκίνηση είναι ζητούμενο σε κάθε έργο τέχνης τόσο για τον δημιουργό, όσο και για τον ανυποψίαστο ή ευαισθητοποιημένο δέκτη. Πρώτιστα η συγκίνηση με την ευρύτερη έννοια του όρου περικλείοντας μια ευρεία γκάμα συναισθημάτων είναι αυτή που δίνει την ταυτότητα στο έργο τέχνης . Κατά συνέπεια ο πολιτισμός ως τέχνη αντίστασης έχει μια μοναδική δυναμική που αν μη τι άλλο θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως ειλικρινή και δραστήρια συναισθηματική συμμετοχή του κοινού και να πρωταγωνιστεί σε πολλές εκφάνσεις της καθημερινότητας του ακόμη και όταν ….αντίσταση φαινομενικά δεν χρειάζεται…
Η τέχνη της αντίστασης δεν είναι μόνο «πόλεμος με πνευματικά όπλα σε δύσκολες περιόδους για την ανθρωπότητα» όπως έχει καθιερωθεί, αλλά ας είναι μια άσκηση πολιτισμικού διαλόγου σε κάθε περίοδο, με πρωταγωνιστές τα δυνατά συναισθήματα που γεννούν τις αξίες, τις ιδέες, τα έργα και διαμορφώνουν ενεργούς πολίτες..Γιατί αδιαμφισβήτητα κάθε μορφή τέχνης οξύνει τη σκέψη για κάθε μορφής αντίσταση!
**Ευχαριστώ θερμά τη δημιουργό Ελένη Σπαντιδάκη για τον χρόνο που μου αφιέρωσε για την παρουσίαση της έκθεσης!
Αναλυτικότερα στις διευθύνσεις:
https://www.902.gr/eidisi/politiki/173052/ekthesi-eikastikon-ergon-pros-timin-ton-100-hronon-toy-kke
https://www.cretalive.gr/culture/ekthesh-eikastikon-ergon-pros-timhn-ton-100-chronon-toy-kke
