«Τα μαθηματικά διαθέτουν όχι μόνον αλήθεια, αλλά και ανώτερη ομορφιά […] τόση όση μόνον η πιο μεγαλειώδης τέχνη μπορεί να επιδείξει»
BERTRAND RUSSELL
H παιδευτική λειτουργία του θεάτρου, επικυρωμένη από την πρώτη στιγμή της εμφάνισης του στην Αρχαία Ελλάδα, είναι αδιαμφισβήτητη στο πέρασμα του χρόνου. Η αξιοποίηση της θεατρικής τέχνης πραγματοποιείται με πολλούς τρόπους στη διδακτική πράξη και μέσα από τα διαφορετικά της είδη, τις τεχνικές και τα εργαλεία της. Προσφέρει έτσι μια ολιστική προσέγγιση στη μάθηση γιατί το βίωμα η έκφραση και η κριτική σκέψη συναντώνται και αλληλεπιδρούν, αλλά και τροφοδοτούν δημιουργικά το ένα το άλλο. Είναι μια πολύτεχνη και πολύσημη δυναμική εμπειρία επικοινωνίας και έκφρασης, όπου αναδεικνύεται ο καθοριστικός ρόλος της επικοινωνίας στη αλληλεπιδραστική μάθηση με το στοιχείο της απόλαυσης μέσω των τεχνών να ενδυναμώνει ποιοτικά τους στόχους του γνωστικού αντικειμένου των μαθηματικών. Σήμερα, η ικανότητα στα μαθηματικά αντιμετωπίζεται ως ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα για την αυτοπεποίθηση, τόσο σε κοινωνικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο και οι δεξιότητες αριθμητικής θεωρούνται μία από τις προτεραιότητες της εκπαιδευτικής συνεργασίας σε επίπεδο ΕΕ. Είναι κοινή πρακτική όμως στις σχολικές τάξεις η διδασκαλία των μαθηματικών να χαρακτηρίζεται από τη μονόπλευρη χρήση του εγχειριδίου, τη δασκαλοκεντρική προσέγγιση και το μοντέλο των ερωτήσεων από τον εκπαιδευτικό προκειμένου να αξιολογηθεί η επίδοση των μαθητών. Αυτό κάνει τους μαθητές παθητικούς και φοβισμένους ακροατές. Ωστόσο, υπάρχει μεγάλη συναίνεση ότι η συνεργασία δημιουργεί μάθηση και ότι οι παραγωγικές τάξεις βασίζονται στη συμμετοχή και τη σκέψη των μαθητών. Με αφορμή την ημερίδα διάχυσης που πραγματοποιήθηκε στο Θέατρο «ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ» στα Χανιά στις 23/10/2019 και προσέλκυσε το ενδιαφέρον μεγάλου αριθμού εκπαιδευτικών, η αναφορά σήμερα στο πρόγραμμα ERASMUS+ με το ακρώνυμο TIM-Theatre in Mathematics (Το Θέατρο στα Μαθηματικά). Το ΤΙΜ αποτελεί μια στρατηγική σύμπραξη για τη σχολική εκπαίδευση που χρηματοδοτείται από το ERASMUS+ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ένας από τους εταίρους του έργου είναι το Εργαστήριο Διανεμημένων Πληροφοριακών Συστημάτων και Εφαρμογών Πολυμέσων της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πολυτεχνείου Κρήτης Ο Νεκτάριος Μουμουτζής, μέλος ΕΔΙΠ στο Εργαστήριο, διαθέτει μια μεγάλη εμπειρία στα ευρωπαϊκά προγράμματα ERASMUS + τα οποία επικεντρώνονται σε καινοτόμες διδακτικές μεθόδους και κυρίως στην παραγωγή ανοικτών ψηφιακών μαθησιακών πόρων που αναδεικνύουν τη συμβολή των τεχνών στην παιδαγωγική διαδικασία όταν συνδιαλέγονται ευρηματικά και ισορροπημένα με τις νέες τεχνολογίες. Το έργο περιλαμβάνει τη συνεργασία μεταξύ των οργανισμών STC – Κέντρο για το Κοινωνικό και Κοινοτικό Θέατρο | Corep, HVL – Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών Δυτικής Νορβηγίας, DoRS – Κέντρο Προώθησης και Τεκμηρίωσης Υγείας Περιφέρειας Πιεμόντε , TUC – Πολυτεχνείο Κρήτης, ASTA – Θεατρική Επιχείρηση. Όλοι οι εταίροι του έργου έχουν εκτεταμένη εμπειρία στο πεδίο εξειδίκευσής τους. Ο συντονιστής του έργου είναι το Κέντρο Κοινωνικού και Κοινοτικού Θεάτρου του Πανεπιστημίου του Τορίνο (ΙΤΑΛΙΑ) Ο σκοπός του «TIM – Το Θέατρο στα Μαθηματικά» είναι να αντιμετωπίσει τα βασικά εμπόδια στον τρόπο διδασκαλίας και μάθησης των μαθηματικών σε επίπεδο ΕΕ. Στόχος του είναι η βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης των μαθηματικών, παρέχοντας μια νέα μεθοδολογία – την Μεθοδολογία ΤΙΜ – για τη διδασκαλία των μαθηματικών χρησιμοποιώντας το θεατρικό εργαστήριο και το δράμα. Το έργο θα αναπτύξει τη Μεθοδολογία ΤΙΜ, εμβαθύνοντας και συνδυάζοντας δύο υπάρχουσες προσεγγίσεις: «Mathemart – Παίζοντας με τα μαθηματικά στο θεατρικό εργαστήρι» και «Drama Process» – αλλαγή των ρόλων, των προοπτικών και των πτυχών ρόλου στη διδασκαλία των μαθηματικών». Η μεθοδολογία Mathemart είναι μια νέα προσέγγιση που συνίσταται στη διδασκαλία των μαθηματικών μέσω της μεθοδολογίας του Κοινωνικού και Κοινοτικού Θεάτρου (ΚΚΘ) του Πανεπιστημίου του Τορίνο. Η Mathemart χρησιμοποιεί το ΚΚΘ για να ενθαρρύνει τους μαθητές να συμμετέχουν στο παιχνίδι των μαθηματικών μέσω θεατρικών παιχνιδιών και δραστηριοτήτων. Μια συνολική προσέγγιση που περιλαμβάνει το μυαλό και το σώμα, την εγγενή δημιουργικότητα και την αφοσίωση. Αυτή η θεατρική ατμόσφαιρα μεταφέρει μια δημιουργική, παιχνιδιάρικη και εμπιστευτική ατμόσφαιρα, επιτρέποντας στους μαθητές να εξερευνούν ελεύθερα χωρίς να κρίνουν τι κάνουν, μαθαίνοντας από λάθη σε μια σειρά δοκιμών και σφαλμάτων. Η Process Drama, η οποία αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών της Δυτικής Νορβηγίας, στοχεύει στην αλλαγή του μοτίβου επικοινωνίας όπου κυριαρχεί ο δάσκαλος, εισάγοντας και εξερευνώντας ρόλους και πτυχές ρόλων (ο σκεπτικιστής, ο περίεργος, η εξουσία, ο διαμεσολαβητής) προκειμένου να δημιουργήσει μια εκπαιδευτική διαδικασία με πιο ενεργούς μαθητές, δίνοντας έμφαση στην ανταλλαγή ρόλων και οπτικών κατά την εκπαιδευτική διαδικασία με περισσότερες ερωτήσεις παρά απαντήσεις Η Μεθοδολογία ΤΙΜ θα προκύψει λαμβάνοντας υπόψη τα 4 εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών εταίρων, ώστε να υπάρχει ένα ευέλικτο και προσαρμόσιμο εργαλείο σε κάθε εθνικό και περιφερειακό πλαίσιο. Στο εγχειρίδιο που θα αναπτυχθεί, θα περιγραφεί προσαρμοστικότητά του σε οποιοδήποτε πλαίσιο ή μαθησιακό επίπεδο μαθητών στο ηλικιακό εύρος 8 ως 14 ετών. Η μεθοδολογία TIM θα προέρχεται από την αξιολόγηση και συνδυασμό των δύο συμπληρωματικών μεθοδολογιών: «Mathemart – παίζοντας με τα μαθηματικά στο θεατρικό εργαστήριο» και «Process Drama – αλλαγή των ρόλων, των οπτικής και πτυχών ρόλων στη διδασκαλία των μαθηματικών». Η ευελιξία και η δυνατότητα προσαρμογής σε κάθε εθνικό και περιφερειακό πλαίσιο θα είναι μία από τις σημαντικότερες καινοτομίες. Το Εγχειρίδιο Μεθοδολογίας ΤΙΜ θα περιέχει όλες τις νέες μεθοδολογικές εξόδους που θα προκύψουν στο έργο και θα αποτελέσει οδηγό αναφορά για καθηγητές, εκπαιδευτές και καθηγητές που εμπλέκονται στη διδασκαλία των μαθηματικών και σπουδάζουν, μαθαίνοντας / χρησιμοποιώντας τη μεθοδολογία TIM . Η κύρια ομάδα-στόχος του έργου θα είναι εκπαιδευτικοί και οι εκπαιδευτές εκπαιδευτικών. Οι δράσεις κατάρτισης του έργου αφορούν σε: α) 20 εμπειρογνώμονες, 5 ανά χώρα, οι οποίοι θα καταρτιστούν στο πως να εκπαιδεύουν τους εκπαιδευτικούς και β) τουλάχιστον 400 εκπαιδευτικούς που θα καταρτιστούν στη μεθοδολογία ΤΙΜ. Το έργο θα επικεντρωθεί στην κατάρτιση των εκπαιδευτικών προκειμένου να επιτευχθεί, ως δευτερεύων στόχος, ο μεγαλύτερος αριθμός μαθητών. Προβλέπεται ότι κατά το πρώτο έτος μετά το πέρας του έργου τουλάχιστον 16.000 μαθητές στην Ευρώπη θα επωφεληθούν από τη μεθοδολογία TIM. Μετά το έργο, η ομάδα των 20 εμπειρογνωμόνων θα μπορέσει να συνεχίσει την κατάρτιση των εκπαιδευτικών στη χώρα τους με την υποστήριξη των περιφερειακών και εθνικών σχολικών δομών που συμμετέχουν ήδη στο έργο. Άλλοι δευτερεύοντες και μακροπρόθεσμοι στόχοι για την διάδοση της μεθοδολογίας είναι θεσμοί, υπάρχοντα έργα και οι ενώσεις που εμπλέκονται στη διδασκαλία των μαθηματικών: πανεπιστήμια, σχολεία, μαθηματικές ενώσεις, κλπ. Έχουν τεράστιο εκπαιδευτικό και ερευνητικό ενδιαφέρον όλα τα παραγόμενα του έργου, αλλά αξίζει να σημειωθεί ότι το έργο ΤΙΜ θα δημιουργήσει μια θεατρική παράσταση για το «Φόβο των μαθηματικών» η οποία θα απευθύνεται σε μαθητές και καθηγητές δημοτικών σχολείων και γυμνασίων (8-14 ετών). Το θεατρικό έργο θα δημιουργηθεί με μια καινοτόμο μέθοδο που θα περιλαμβάνει πολλαπλές οπτικές και συνεισφορές από εμπειρογνώμονες και συμμετέχοντες σε ολόκληρο το έργο. Η θεατρική παράσταση θα επικεντρωθεί στην απλή και αποτελεσματική ερμηνεία του ρόλου του φόβου – και των συναφών συναισθημάτων – στην εκμάθηση των μαθηματικών και θα διερευνά, μαζί με το κοινό, τα εμπόδια που ο φόβος εισάγει στη διαδικασία των μαθηματικών συλλογισμών και διαδικασιών. Η παράσταση είναι τόσο στα Αγγλικά, όσο και στις 4 άλλες γλώσσες του έργου (Ελληνικά, Ιταλικά, Νορβηγικά, Πορτογαλικά). Tο έργο επίσης θα εγκαταστήσει μια πλατφόρμα ηλεκτρονικής μάθησης με εκπαιδευτικούς πόρους που θα χρησιμοποιηθούν από εκπαιδευτές και εκπαιδευόμενους κατά την εφαρμογή της μεθοδολογίας ΤΙΜ στην πράξη..Η πλατφόρμα ηλεκτρονικής μάθησης θα χρησιμοποιηθεί για να υποστηρίξει μακροπρόθεσμα το σχηματισμό κοινοτήτων πρακτικής (ΚΠ) γύρω από τη μεθοδολογία ΤΙΜ, παρέχοντας ένα σημείο αναφοράς για την εύρεση και την ανταλλαγή εκπαιδευτικών πόρων, βέλτιστων πρακτικών, ιδεών κ.λπ. Οι πόροι αυτοί θα αναπτυχθούν περαιτέρω ώστε να δημοσιευτούν ως ανοικτοί εκπαιδευτικοί πόροι, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ελεύθερα σε διάφορα πλαίσια.
Αναλυτικότερα στην πολύ ενδιαφέρουσα ιστοσελίδα της σύμπραξης όπου αντλήθηκε μεγάλο μέρος της περιγραφής της ταυτότητας και των παραγόμενων του έργου καθώς και το φωτογραφικό υλικό: https://www.theatreinmath.eu/ και στο F/B TIM – Theatre in mathematics https://www.facebook.com/theatreinmath/?__tn__=%2Cd%2CP-R&eid=ARC0jZxoPhvFuPSIn7lESZy1jA4jXg8-Zjzc8BGzK7FyPOQNJBN0lw-L6TfaZ4iJWFVobwjyy8_J3q56 ΠΗΓΗ: https://antikleidi.com/2019/05/19/mathimatika-apofthegmata/
