H χρήση του όρου «τοπίο» παραπέμπει άμεσα στη λέξη «τόπος». Όλοι όμως οι τόποι στους οποίους αποδίδουμε τον χαρακτηρισμό του τοπίου, έχουν υποστεί επεξεργασία πολιτιστική ή πολιτισμική, έστω και αν αυτή η επεξεργασία περιορίζεται στην αναγνώρισή τους, στην αντιληπτική τους αξιολόγηση και στη νοητική τους κατηγοριοποίηση
Το τοπίο, αν και προϋποθέτει τον αυθύπαρκτο τόπο, τον υπερβαίνει. Συγκροτείται από τη δράση του πολιτισμού, από κοινωνικές δραστηριότητες πολλαπλές και αλληλοεμπλεκόμενες · είτε αυτές εξαρχής αναφέρονται στον τόπο είτε καταλήγουν σε αυτόν, ως τελικό πεδίο προβολής της έκφρασής τους.
Η Ελληνική Φωτογραφική Εταιρεία Κρήτης ιδρύθηκε το 1964 στο Ηράκλειο από κάποιους φίλους με κοινή αγάπη για την φωτογραφία. Η διαδρομή δύσκολη και μεγάλη, ένα σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με πάνω από 200 ενεργά μέλη. Στόχος της, η διάδοση της τέχνης της φωτογραφίας και η διδασκαλία τόσο της τεχνικής όσο και της αισθητικής της.
Στα 52 χρόνια που πέρασαν, αλλά και σήμερα, γίνεται συστηματική και σημαντική δουλειά στο κομμάτι της εκμάθησης της τεχνικής και της αισθητικής της φωτογραφίας, καθώς επίσης και δημιουργία πολλών και αξιόλογων φωτογραφιών και projects από τα ταλαντούχα μέλη της ΕΦΕΚ. Οι πιο χαρακτηριστικές από αυτές είναι τα σκληρά πορτραίτα ηλικιωμένων ανθρώπων μπροστά σε μαύρο φόντο. Οι φωτογραφίες αυτές δημιούργησαν, με την πάροδο του χρόνου, την «τάση», στην καλλιτεχνική αντιμετώπιση του πορτραίτου, την λεγόμενη «Κρητική Σχολή φωτογραφίας», πρωτοστατώντας στους διεθνείς διαγωνισμούς, αποσπώντας πολλά βραβεία.
Αξιοσημείωτη δράση και προσφορά της ΕΦΕΚ είναι η λειτουργία τμήματος αρχαρίων από το 1980. Τα σεμινάρια αυτά πραγματοποιούνται από τότε, χωρίς καμία διακοπή για 36 χρόνια, έχοντας εκπαιδεύσει και μυήσει στην τέχνη της φωτογραφίας πάνω από 2000 άτομα.
. Το τμήμα Χανίων ( Ε.Φ.Ε. Κρήτης / τμήμα Χανίων ξεκίνησε και λειτουργεί τα τελευταία 4 χρόνια με σεμινάρια φωτογραφίας σε αρχάριους και έχοντας ήδη στο ενεργητικό της δύο ομαδικές εκθέσεις των μελών της.
«Η τέχνη στην κρίση» Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης τον Φεβρουάριο του 2015
Πορτραίτο – Αυτοπορτραίτο το 2016 στο ΚΑΜ καις την συνέχεια στην ΕΦΕΚ Ηράκλειο και στην ΕΦΕ Αθήνα (εκθεσιακός χώρος FIAP Αθηνών) και τώρα την έκθεση «Τοπίο»
Έχει επίσης συνδιοργανώσει και παρουσιάσει στα Χανιά την έκθεση του Σταύρου Ζεμπίλη στο Νεώριο Μόρο, «πρόσφυγες» από την Φ.Ε. Μυτιλήνης στο ΚΑΜ, βραβευμένες φωτογραφίες της ΕΦΕ Κρήτης στο ΚΑΜ και Νεώριο Μόρο 2014 – 2016 και την έκθεση Φ7 (Διεθνής Έλληνες Φωτογράφοι της ΕΦΕΚ) στο ΚΑΜ το 2017.Μέλη του τμήματος συμμετέχουν σε διεθνείς διαγωνισμούς φωτογραφίας με πατρονάζ της FIAP, PSA,GPU, έχοντας αποσπάσει και φέρει στα Χανιά 63 βραβεία.
Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο βασικός επιμορφωτής και σύνδεσμος του τμήματος Χανίων, πολυβραβευμένος καλλιτέχνης, Γιώργος Μπαλαδάκης EFIAP/b, GPU Hermes, GPU GR3, EHPS/g «… στο άκουσμα της λέξης «τοπίο» έρχονται στο μυαλό μας εικόνες τοπίων φύσης μέχρι και αστικά τοπία ( landscapes, seascapes, cityscapes) . Το «ορατό» τοπίο που μπορεί να είναι οικείο ή ανοικείο, φυσικό ή κατασκευασμένο , επίμαχο, μεταλλαγμένο, επικίνδυνο, ψηφιακό ή κοινωνικό τοπίο, αλλά και «μη ορατό τοπίο» που πλάθει, μεταφέρει και φαντάζεται ο καθένας μας μέσα από την ευαισθησία , την παιδεία και τις εμπειρίες ζωής του. Αυτό το τοπίο κλήθηκαν σε ελεύθερη έκφραση οι μαθητές-μέλη της ΕΦΕ Κρήτης –τμήματος Χανίων να αποτυπώσουν ο καθένας ξεχωριστά και να καταθέσουν την άποψη τους φωτογραφικά, από την «αόρατη εικόνα της ψυχής» μέχρι την «ορατή πραγματική εικόνα».
Στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου ( ΚΑΜ) από 27 Νοεμβρίου και έως 2 Δεκεμβρίου παρουσιάζεται η ομαδική έκθεση που φέρει τον τίτλο «ΤΟΠΙΟ» και διοργανώνεται από τον Δήμο Χανίων, την ΚΕΠΠΕΔΗΧ ΚΑΜ και την ΕΦΕΚ – τμήμα Χανίων. Η είσοδος είναι ελεύθερη και οι ώρες λειτουργίας : 09.00 – 13.00 & 18.00 – 21.00
Στην έκθεση παρουσιάζονται ενδιαφέροντα τοπία που σηματοδοτούν την έκφραση των καλλιτεχνών οι οποίοι μεταγγίζουν με ιδιαίτερο ταλέντο προσωπικά νοήματα στο κοινό και ταυτόχρονα με την συμμετοχή τους σε αυτή την ομαδική έκθεση λειτουργούν και ως δημιουργοί πρωτότυπου πολιτισμικού περιεχομένου. Τους αξίζουν θερμά συγχαρητήρια για το εμπνευσμένο θέμα και την δυναμική που απελευθερώνει η ιδέα της έκθεσης.
Συμμετέχουν:
Αθενάκη Δήμητρα
Βοτζάκη Ελευθερία
Γαλάνη Ολγα
Garbo Margarita
Γλυκάκη Μαρία
Δασκαλάκης Χρίστοφερ Εμμανουήλ
Καβάζης Γιώργος
Καβρουλάκη Ρία
Καρπουζάς Βαγγέλης
Κλεινάκης Κώστας
Κογιαννάκης Γιώργος
Κουτουλάκη Αγγελική
Κουφογιαννάκης Μανώλης
Κυρμιζάκη Εύα
Λυκάκης Κώστας
Μανατάκη Ελεντίνα
Μαρκετάκη Χρύσα
Μπακοπούλου Ελένη
Μπριλάκη Στέλλα
Ξενάκης Θεόδωρος
Πεντάρης Σταύρος
Πετράκης Γιώργος
Ποιμενάκη Ειρήνη
Ροδολάκη Ρένα
Σολανάκης Στράτος
Φραντζεσκάκη Ελευθερία
Φυντριλάκης Ανδρέας
Χαραλαμπάκης Μανώλης
Αναλυτικότερα για την Ελληνική Φωτογραφική Εταιρεία Κρήτης στη διεύθυνση:
HYPERLINK “https://www.efecrete.gr/h-eteria/”https://www.efecrete.gr/h-eteria/
Περισσότερα για την πολλαπλή σημασιολογία της λέξης «ΤΟΠΙΟ»
HYPERLINK “https://repository.kallipos.gr/bitstream/11419/2622/1/02_chapter_1.pdf”https://repository.kallipos.gr/bitstream/11419/2622/1/02_chapter_1.pdf
Το τοπίο είναι ένα μυθιστόρημα) που κάθε φορά αναγκαστικά πρέπει να διαβαστεί, είναι μια πορεία μέσα σε ένα πλέγμα σημείων με ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά και οι ανθρώπινες διαδικασίες που την διαμόρφωσαν.
Για να δικαιολογήσουμε τις σκέψεις αυτές φτάνει μόνο να δεχτούμε το ότι οι δραστηριότητες των ανθρώπων εκτυλίσσονται σε συγκεκριμένο φυσικό χώρο, τις πεδιάδες, τα βουνά, τις κοιλάδες, τις ρεματιές, τους λόφους αλλά και τις πόλεις, χωριά, εργοστάσια, χωράφια, κτήρια που ανήκουν σε ένα συγκεκριμένο “τόπο”. Γεωλογία, κλίμα, βλάστηση, καλλιέργειες, αρχιτεκτονική, φως, είναι τα χαρακτηριστικά που δίνουν στο σύνολο μια ταυτότητα.
Το τοπίο κρύβει μέσα του τις αιτίες που το δημιούργησαν. Με μια δεύτερη ανάγνωση είναι σαν ένα άθροισμα παλιότερων μαρτυριών που προδίδουν τις μεταλλαγές του μέσα στο χρόνο. Διατηρεί σε μεγάλο βαθμό αναλλοίωτα τα πρωτογενή του χαρακτηριστικά αλλά και όλα τα επικαλυπτόμενα στάδια της εξέλιξης του. H αναγνώρισή του εξαρτάται από όλη την φυσική, πολιτική και πολιτιστική εξέλιξη του. Εκεί που τα ίχνη του παρελθόντος διακόπτονται απότομα η εικόνα είναι δυσανάγνωστη. H ροή των επισκεπτών, των κατοίκων ή των τουριστών οδηγείται μέσα σε ένα λαβύρινθο υποκειμενικών επιλογών με το τοπίο να χάνεται ή να αποκαλύπτεται (ή καλύτερα να δημιουργείται) διαδοχικά (και να εξελίσσεται ή να μεταβάλλεται). Μια τέτοια μεταφυσική προσέγγιση είναι δυνατή αν υπολογίζονται σαν τοπία μόνο όσα μπορούν να γίνουν αντιληπτά με την εμφάνιση ή την παρουσία παρατηρητών. Και αυτοί οι ιδιαίτεροι τόποι με τον συγκεκριμένο χαρακτήρα, που μπορούμε ή μας επιτρέπεται να παρατηρήσουμε, έχουν αυτήν την ιδιότητα (την ιδιότητα του τοπίου), ακόμα και αυτές τις συγκεκριμένες συνθήκες, μόνο επειδή εμείς είμαστε με κάποιο τρόπο παρόντες. Η πιο χαρακτηριστική προσέγγιση είναι η μελέτη του παρελθόντος, του τοπίου του χθες μέσα από την παρατήρηση του σήμερα δηλαδή την αναζήτηση μιας πραγματικότητας που προηγείται της απλής οπτικής αντίληψης και της στυλιζαρισμένης εικόνας που είναι εργαλείο πιο τηλεοπτικό, τρόπος εμπορικής επικοινωνίας και διαφήμισης. Αυτό που καταληκτικά θεωρούμε σαν τοπίο είναι η συνολική αντίληψη που αποκομίζουμε στήνοντας έναν καθρέφτη μπροστά από μια ολοκληρωμένη οντότητα, αυτή του τόπου και αναλύοντας (…ή λατρεύοντας) το είδωλο. Αυτό που αποκαλύπτεται είναι ότι το σύνολο αντικατοπτρίζεται στον εαυτό του, το όλον στο όλον, αποκτώντας μια υπόσταση παρόμοια με αυτή ”συμμετρικής” μαθηματικής συνάρτησης (ή συνάρτησης ένα προς ένα) όπου κάθε επιμέρους στοιχείο έχει την ίδια βαρύτητα με τα υπόλοιπα και αποδίδεται και σαν αποτέλεσμα μιας “μαθηματικής” λογικής.
Είδα χθες την ταινία του Γιάννη Σμαραγδή για τον Καζαντζάκη που αντιλαμβάνεται τον κόσμο και την ζωή μέσα από μια φιλοσοφία που απαιτεί όλες τις αισθήσεις και όλα τα αισθητήρια αλλά συμπεριλαμβάνει σε αυτά και τον νου… έτσι και το τοπίο γίνεται αντιληπτό όχι μόνο μέσω της όρασης αλλά και μέσω της όσφρησης – της ακοής – της σκέψης ακόμα και αυτής της αίσθησης που αφήνει στο δέρμα ο αέρας – η βροχή – η θερμοκρασία αλλά και η αίσθηση της ισορροπίας στο βάδισμα, στον κόπο της ανάβασης ή στην αίσθηση της κατωφέρειας… αναγνωρίζοντας έτσι τις ιδέες που κυριαρχούν στον πολιτισμό με την πραγματική – υλική τους υπόσταση.