«Όταν χορεύεις, γράφεις στη γη
αυτό που θέλει να πει η ψυχή σου…»
Κ.Π.Καβάφης
H ιδιότυπη συνθήκη της πανδημίας έφερε μεγάλες ανατροπές στην ταυτότητα της εμπειρίας θέασης και ακρόασης, στην εμπειρία μέθεξης των τεχνών από το κοινό. Οι αισθητικές ποιότητες άλλαξαν φύση λόγω της αποκλειστικότητας της επιτέλεσης στο ψηφιακό τοπίο. Η αλλαγή αυτή έπληξε το δικαίωμα του κοινού να προσλαμβάνει πολυαισθητηριακά τα αγαθά του πολιτισμού με την επίδραση της ατμόσφαιρας του χωρικού βιώματος και της κοινωνικοποιητικής διεργασίας. Ωστόσο ταυτόχρονα του έδωσε την ευκαιρία να μετέχει και να απολαμβάνει ελεύθερα ή και με πολύ χαμηλό εισιτήριο από την οθόνη του υπολογιστή του, καλλιτεχνικές παραγωγές από όλο τον κόσμο, αλλά και τη χώρα μας από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς οργανισμούς, που ίσως σε εποχές χωρίς covid 19 δεν θα ήταν εφικτό .
”Ουδέν κακόν αμιγές καλού” λοιπόν. H πανδημία άλλαξε συνήθειες και δεδομένα της ζωής μας σε πολλούς τομείς, αλλά ταυτόχρονα μας αποκάλυψε και αναξιοποίητες δυνάμεις, αλλά και νέες οπτικές στη σχέση μας με όλα τα «στοιχεία» που συνθέτουν το αναλογικό, αλλά και το ψηφιακό τοπίο. Η πρόκληση για τους καλλιτέχνες δημιουργούς μεγάλη επίσης, ώστε να διαχειριστούν τη νέα πραγματικότητα με θετική ένταση και ανατρεπτική δημιουργικότητα προκειμένου να προστατέψουν, να αποφορτίσουν, να ενδυναμώσουν την ουσιαστική σχέση τους με το κοινό…
Η Εθνική Λυρική Σκηνή έθεσε το στοίχημα ενός ενδιαφέροντα ερμηνευτικού διαλόγου με ένα τρίπτυχο σύγχρονου χορού.Το τρίπτυχο προσφέρει στο κοινό τη συνομιλία του κλασικού με το σύγχρονο χορό σε τρία ξεχωριστά έργα με πρωταγωνιστές την ομάδα των χορευτών του Μπαλέτου της
Βασικά συστατικά του εγχειρήματος η αμφίδρομη έμπνευση και συνδημιουργία χορογράφου και μουσικού, ο πλουραλισμός της έκφρασης και δημιουργίας σε μια χορογραφική σύνθεση τριών διαφορετικών ερμηνειών από τους χορευτές της, πατώντας στον μουσικό καμβά ζωντανής μουσικής και επενδύοντας επιπλέον στην εμπνευσμένη κινηματογραφική λήψη, τους φωτισμούς και την συγκλονιστική λιτότητα της μεγάλης σκηνής.
Τα τρία έργα που συνθέτουν το τρίπτυχο επιχειρούν τον εκφραστικό πειραματισμό, διατηρούν όμως το καθένα την ταυτότητα του με σαφήνεια, συμβάλλοντας με το ύφος των δημιουργών τους σε μια πλούσια ρηξικέλευθη απόδοση-σύνθεση. Η παραγωγή θέτει τον θεατή σε μια πρόκληση συγκινησιακών διακυμάνσεων καθώς ακροάται το μουσικό έργο και βλέπει τους χορευτές να πλάθουν τον χώρο με την ερμηνεία του σώματος τους Υπονοεί τη άρση των στεγανών στις εκφραστικές φόρμες της κίνησης, προτάσσει τον γόνιμο διάλογο ανάμεσα στο κλασικό και το σύγχρονο και ταυτόχρονα ακτινοβολεί την πειθαρχία και τον αλληλοσεβασμό της συνάντησης των τεχνών. Αναδύονται σε αυτή τη συνάντηση πολλαπλά μηνύματα που ενέχουν πλούσιους συμβολισμούς και νοηματοδοτήσεις παραπέμποντας στα εμπόδια της επικοινωνίας που έφερε η πανδημία. Υπονοείται με σαφήνεια η ανάγκη της λυτρωτικής απελευθέρωσης σώματος, πνεύματος, ψυχής όχι μόνο των ερμηνευτών, αλλά και των θεατών, με την ώσμωση της εκφραστικής δυναμικής των τεχνών και την προσωπική εγρήγορση .
Διαβάζουμε στην περιγραφή της ταυτότητας του τρίπτυχου:
«Η πρώτη παραγωγή στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής έχει τίτλο Human Behaviour και παρουσιάζεται με το τρίπτυχο σύγχρονου χορού που φέρει τον τίτλο Human Βehaviour .Αρχικά παρουσιάστηκε ως δίπτυχο σύγχρονου χορού για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος τον Οκτώβριο του 2020. Η παραγωγή επρόκειτο να επαναληφθεί –πλέον ως τρίπτυχο με την προσθήκη της χορογραφίας του Κωνσταντίνου Ρήγου– τον περασμένο Φεβρουάριο στην Εναλλακτική, όμως λόγω της πανδημίας οι παραστάσεις ανεστάλησανΟ Γιάννης Μανταφούνης χορογραφεί το Point of No Return σε μουσική Γιώργου Κουμεντάκη, η Ερμίρα Γκόρο χορογραφεί το Plan B σε μουσική Δήμητρας Τρυπάνη και ο διευθυντής Μπαλέτου Κωνσταντίνος Ρήγος το Lieder ohne Worte σε μουσική Δημήτρη Τερζάκη. Η παράσταση είναι διαθέσιμη στο nationalopera.gr/GNOTV από τις 24 Μαρτίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Η παραγωγή και η δημιουργία της GNO TV υλοποιούνται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Οι χορογραφίες μετεωρίζονται μεταξύ κλασικής και σύγχρονης τεχνοτροπίας, δίνοντας την ευκαιρία στους χορευτές του Μπαλέτου της ΕΛΣ να πειραματιστούν σε νέες φόρμες και σε μικρότερη κλίμακα, ενώ η μουσική των Γιώργου Κουμεντάκη, Δήμητρας Τρυπάνη και Δημήτρη Τερζάκη ερμηνεύεται ζωντανά από διακεκριμένους μουσικούς. Με στόχο μια υψηλής ποιότητας κινηματογράφηση, η παράσταση βιντεοσκοπήθηκε τον Φεβρουάριο, με οκτακάμερο σύστημα τελευταίας τεχνολογίας και ειδική κινηματογραφική σκηνοθεσία, στη σκηνή της Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος.»
Ο Γιάννης Μανταφούνης υπεύθυνος για την πρώτη χορογραφία αλλά και για την επιμέλεια κοστουμιών υπογραμμίζει :
«Έχοντας ως γνώμονα τον τίτλο της μουσικής σύνθεσης, Point of No Return, το χορευτικό αυτό έργο διαπραγματεύεται την ανάδειξη της κλασικής τεχνικής όπως θα τη χόρευε ένας χορευτής σήμερα, χωρίς όμως να την αλλοιώσει. Η χαρά, η επικοινωνία, η πολύπλοκη χορογραφία και η αμεσότητα των ερμηνευτών είναι κάποια από τα στοιχεία που θα δει και θα μοιραστεί το κοινό μαζί με τους χορευτές»,
Η Ερμίρα Γκόρο, καλλιτέχνις κίνησης και χοροθεάτρου που βρίσκεται πάντοτε σε αναζήτηση νέων μορφών έρευνας και επικοινωνίας των ιδεών της, σημειώνει για τη χορογραφία του έργου Plan B: «Το Plan B είναι ένας χορογραφικός πειραματισμός πάνω σε αυστηρά δομημένες, ασύμμετρες ηχητικές φόρμες. Οι χορευτές κινούνται στον χώρο σε μια συνεχώς μεταβαλλόμενη ροή από το συγκεκριμένο στο αφηρημένο και τανάπαλιν. Plan B, γιατί το Plan A δεν κατέστη δυνατό και το Plan C συμβαίνει ήδη».
Ο Διευθυντής του Μπαλέτου της ΕΛΣ Κωνσταντίνος Ρήγος βασίζει τη χορογραφία του τρίτου σκέλους αυτού του «εναλλακτικού ταξιδιού» σε τρία έργα του καταξιωμένου συνθέτη Δημήτρη Τερζάκη, εμπνευσμένα από την αρχαιοελληνική κληρονομιά και τη νεότερη ελληνική ιστορία«Για να μπορέσουν να αποδοθούν οι απειροελάχιστες μελωδικές αποχρώσεις και οι ταχέως μεταβαλλόμενοι χαρακτήρες», σημειώνει ο συνθέτης, «η ερμηνεία αυτής της σύνθεσης μπορεί και πρέπει να είναι απείρως ελεύθερη, ποιητική, τραγουδιστική, απαγγελτική και, ναι, “παλιομοδίτικη” – όπως στο αρχαίο θέατρο».
Η παρακολούθηση του έργου αφότου ενεργοποιήσεις το εισιτήριο σου, παρέχει τη δυνατότητα να επαναλάβεις τη θέαση και ακρόαση όσες φορές θέλεις για 30 ημέρες ακολουθώντας τον προτεινόμενο υπερσύνδεσμο. Αυτή η ευκαιρία των απεριόριστων προβολών για διάστημα ενός μήνα, σε βάζει έτσι στην πρόκληση ενός θεατή που έχει τους βαθμούς ελευθερίας να μελετήσει αναστοχαστικά τα μέρη του τρίπτυχου, είτε ολιστικά, είτε επαναλαμβάνοντας επιλεκτικά συγκεκριμένα στιγμιότυπα από τη ροή της παραγωγής.
Έμεινα στο PLAN B της Ερμίρα Γκόρο γιατί η αίσθηση που μου μετάγγισε είναι ότι η δημιουργός με χαρισματική ευαισθησία και ενσυναίσθηση ανιχνεύει την ειλικρινή κίνηση στη χορογραφία και επιδιώκει να χαρτογραφήσει τα ανθρώπινα βιώματα και τις αλήθειες που κρύβει ο εαυτός του ερμηνευτή. Οι κινήσεις στη χορογραφία της πηγάζουν από δραματικά εναύσματα και εκπέμπουν δυναμισμό, αποφασιστικότητα, ένταση, ταχύτητα, ετοιμότητα, αλλά και εναλλαγή, αστάθεια, αμφιταλάντευση, αγωνία κορύφωση, παύση, γαλήνη…. Στη χορογραφία της, το ρεπερτόριο της ανθρώπινης συμπεριφοράς στις απαιτητικές προσλήψεις της κοινωνικής πραγματικότητας, ξεδιπλώνεται θαυμαστά εναρμονισμένο με τη μουσική ερμηνεία, με τη γλώσσα του σώματος να κάνει ορατό το ψυχικό τοπίο. Ο φωτισμός, τα επιμελημένα πλάνα οι χρωματικές αποχρώσεις στα κοστούμια και η συγκινησιακή έκφραση που διαπερνά το σώμα, αλλά και κάθε σημείο του προσώπου των ερμηνευτών, ολοκληρώνουν με απόλυτη επιτυχία την εξερεύνηση της ανθρώπινης ψυχής .
Η ερμηνεία στη χορογραφία της Ερμίρα Γκόρο έχει πάντα ένταση, ακόμα και στις σιωπές της και μια αέναη κίνηση ακόμα και στην αδράνεια, όπως ακριβώς η ζωή… Η ζωή που δοκιμάζει την ανθρώπινη συμπεριφορά και την υποβάλλει σε μια συνεχή επαναδιαπραγμάτευση με κεκτημένες αντιλήψεις, στάσεις, καθώς το άτομο συμμετέχει στο κοινωνικό γίγνεσθαι, συνδιαλέγεται, ανταποκρίνεται, ρισκάρει, αμύνεται , σχεδιάζει τη δράση του στον χώρο και τον χρόνο ξανά και ξανά….
Αναλυτικότερα στις διευθύνσεις:
https://www.nationalopera.gr/nea-anakoinoseis/item/3702-to-human-behaviour-apo-to-baleto-tis-els-erxetai-stin-gno-tv
Οι φωτογραφίες προέρχονται από τη διεύθυνση
http://totetartokoudouni.blogspot.com/2020/10/blog-post_18.html
Η ταυτότητα της παράστασης
Point of No Return
Χορογραφία, επιμέλεια κοστουμιών: Γιάννης Μανταφούνης
Μουσική: Γιώργος Κουμεντάκης
Plan B
Χορογραφία: Ερμίρα Γκόρο
Μουσική: Δήμητρα Τρυπάνη
Lieder ohne Worte
Χορογραφία, σκηνικά: Κωνσταντίνος Ρήγος
Μουσική: Δημήτρης Τερζάκης
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ιστορία της ΕΛΣ, μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Εικονικού Εκπαιδευτικού Μουσείου
http://virtualmuseum.nationalopera.gr/
https://www.nationalopera.gr/
