«[…]Βάλε µε σφραγίδα στην καρδιά σου, ωσάν σφραγίδα στο µπράτσο σου.
Είναι δυνατή η αγάπη σαν τον θάνατο και σκληρός ο πόθος σαν τον Άδη. Οι σπίθες της είναι σπίθες της φωτιάς, φλόγας του Θεού. Νερά ποτάµια δεν µπορούν να σβήσουν την αγάπη…»
“ΑΣΜΑ ΑΣΜΑΤΩΝ” (ερµηνεία, Γιώργος Σεφέρηςi)
“[…] Η αγάπη για µένα είναι όλα και αυτό ακριβώς ζωγράφισα στο Άσµα Ασµάτων. Στην πραγµατικότητα δεν ζωγράφισα το Άσµα Ασµάτων, αλλά αυτό που εννοώ ως αγάπη. […] Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που ζωγράφισα στην ποµπή του παιχνιδιού είναι άνθρωποι από όλον τον κόσµο, αλλά και άνθρωποι που υποφέρουν από διάφορες αιτίες δεδοµένης της φθαρτότητας του σώµατός µας, αλλά και της ψυχής µας..”i
Με µια µεγαλειώδη σε µορφή και περιεχόµενο νέα εικαστική έκφραση µε το φως του χρυσού χρώµατος στον καµβά της “ως µέταλλο και πολύτιµο στοιχείο”, “ως οριζόντια παύση για να αφήσει τα χρώµατα να αφηγηθούν και να φωνάξουν” η Ελένη Μωραϊτη επιστρέφει µετά από ένα χρόνο στη Πινακοθήκη Γιώργου Ν. Βογιατζόγλου µε την καλλιτεχνική σκευή της πιο ώριµη από ποτέ, για να µοιραστεί την πολύχρονη σπουδή της στο “ΆΣΜΑ ΑΣΜΑΤΩΝ”, σηµατοδοτώντας τη ΧΡΥΣΗ της περίοδο στις εικαστικές τέχνες.
Σε αυτή την 5η ατοµική της έκθεση τα µεγάλα διαστάσεων έργα της “λάµπουν” µε τον επιδέξιο χειρισµό του χρώµατος στις ανθρώπινες µορφές, αλλά και µε την µεγαλοπρέπεια της δυναµικής αναγνωρίσιµης µανιέρας της,σε όλα τα στοιχεία που εισάγει η ίδια σε δηµιουργία της… Με την ιδεατή συνετή αρµονία σε κάθε σηµείο, σε όλες τις ζωγραφικές της συνθέσεις, µικρών ή µεγάλων διαστάσεων… Επιπλέον σε αυτή την εκθεσιακή της αφήγηση, της οποίας την επιµέλεια έχει η ίδια και ο Γιώργος Βογιατζόγλου, η καλλιτέχνης αποκαλύπτει στους αποδέκτες των έργων της το πλούσιο εσωτερικό ψυχικό της τοπίο που γέννησε µε τόση αφοσίωση τον ύµνο της αγάπης σε µια εκτενέστερη πυκνή και ρέουσα εικαστική δηµιουργία, η οποία αναπτύσσεται ήσυχα, αλλά αριστοτεχνικά σε όλους τους χώρους της Πινακοθήκης Βογιατζόγλου.
Το κοινό καθηλώνεται µε την “ενέργεια” και την “ουσία” που µεταγγίζει αβίαστα κάθε έργο τέχνης της σε κάθε θέση και αυτές οι ιδιότητες καθιστούν δικαιωµατικά το σύνολο του εκθεσιακού αφηγήµατος σύλληψη µε “µνηµειακό χαρακτήρα”.Το “ΑΣΜΑ ΑΣΜΑΤΩΝ” στη χρυσή του απόδοση πιο φωτεινό και πιο βαθύ, πιο ώριµο και βαθυστόχαστο, πιο πυκνό και δυναµικό χρωµατικά και νοηµατικά, πιο αποκαλυπτικό και αληθινό, σηµατοδοτεί µε µια αξιοζήλευτη γνησιότητα και τεκµηριώνει απόλυτα σε όλα τα έργα της Ελένης Μωραΐτη τη φράση “ψυχικό µεγάλωµα”. Στο δικό µου βίωµα πρόσληψης η φράση αυτή της σπουδαίας ζωγράφου ταυτίζεται µε την ψυχική ανάταση, την πληρότητα, αλλά κυρίως µε το ∆ΕΟΣ, το οποίο οι λέξεις αποδεικνύονται αδύναµες να το αποδώσουν αποτελεσµατικά και να προσδιορίσουν αντάξια την ποιητική της εικαστικής αναπαράστασης της, της δικής της νοηµατοδότησης στο “ΑΣΜΑ ΑΣΜΑΤΩΝ” !!!!!
Η δηµιουργός αποδίδει στα έργα της τον ρόλο ενός ανανεωτικού συστήµατος σηµείων επαφής και συµβόλων επικοινωνίας , ενός κατεξοχήν συστήµατος ανάδρασης που η ίδια το ορίζει στρατηγικά στο εικαστικό της πεδίο έκφρασης,αξιοποιώντας µε απόλυτη καλλιτεχνική αυτοσυνειδησία τα µορφικά στοιχεία της εικαστικής γλώσσας και τον ρόλο τους στην πρόσληψη και απόκριση του κοινού της Σκοπός της η ελεύθερη νοηµατοδότηση και η ερµηνεία τους σε µια διαρκή ρευστότητα σε µια διεργασία που ενδυναµώνει και ανανεώνει αµφότερους, δηµιουργό και θεατές.
Πρωτόγνωρη αισθητική απόλαυση µας προσφέρεται γενναιόδωρα, καθώς η Ελένη Μωραΐτη οραµατίζεται και µας παραδίδει µια δυνατή πολυαισθητηριακή εµπειρία, ένα έργο επίπονο τεχνικά και νοηµατικά, αλλά τόσο πλούσιο σε σοφία, αλήθεια, δύναµη, σε ψυχογραφία των στοιχείων που εισάγει..Γιατί η καλλιτέχνης είναι αδιαµφισβήτητο ότι έχει ιχνηλατήσει επίµονα και µεθοδικά το βάθος και την ουσία του έργου που φιλοτέχνησε, αλλά και κάθε λεπτοµέρεια των δηλώσεων και συνδηλώσεων του.
Αυτή η αγωνιώδης γενναιοδωρία του µοιράσµατος και της βαθύτερης ανάγκης που διακρίνει την Ελένη Μωραΐτη για ουσιαστική επικοινωνία µε τον αποδέκτη των έργων τέχνης στην ατοµική της έκθεση “ΑΣΜΑ ΑΣΜΑΤΩΝ” που ξεδιπλώνεται στη Πινακοθήκη Βογιατζόγλου και θα φιλοξενείται έως τον Ιούνιο του 2024, έχει επίσης ένα δώρο γραφής από την δηµιουργό, εκτός της εικαστικής τέρψης και αβίαστης oπτικής προσήλωσης που κερδίζει ….
Η ίδια δηλώνει επεξηγηµατικά : “Η 5η ατοµική µου έκθεση µε τον τίτλο “ΑΣΜΑ ΑΣΜΑΤΩΝ” αποτελείται από δύο µέρη. Το ένα µέρος είναι η ζωγραφική και το δεύτερο ένα βιβλίο µε τον τίτλο “Παιχνίδι” που είναι και ο τίτλος του µεγαλύτερου σε διαστάσεις ζωγραφικού έργου ( 200Χ900 εκ. ) της έκθεσης. Το “Παιχνίδι” ως βιβλίο δίνει εξηγήσεις για ολόκληρη τη ζωγραφική µου, αλλά κυρίαρχα για το ζωγραφικό παιχνίδι”ii.Είναι η ξεχωριστή έκδοση που παράλληλα µε τον κατάλογο καθηλώνει µε την αµεσότητα της γραπτής κατάθεσης της δηµιουργού καθώς η ίδια ξεδιπλώνει θαυµαστά τα στοιχεία που σηµατοδοτούν την ταυτότητα της έκθεσης .Και ταυτόχρονα µε την πυκνή ακολουθία των οπτικών µορφών του ζωγραφικού έργου στο οποίο επικεντρώνεται το βιβλίο,η συγγραφέας καλλιτέχνης αποκαλύπτει τις δικές της αντιλήψεις, εµπειρίες, θεωρήσεις που µαζί µε τις µνήµες της και την χαρισµατική δυναµική της έκφραση, πλέκουν µια εκρηκτική, πρωτόγνωρη, συµµετοχική συνάντηση πνεύµατος,ψυχής και ενσώµατης κατάθεσης, στην καλλιτεχνική διεργασία.
Το “ζωγραφικό παιχνίδι” υποβάλλει την αναγκαία συνέχεια µε την θαυµαστή έκταση και αριστοτεχνική πυκνότητα του. Μοιάζει µε µια βαθύτερη εξοµολόγηση της δηµιουργού αρχικά, αλλά η ζωγράφος επειδή έχει τεράστια εµπειρία εκπαιδευτικού Εικαστικών στη ∆ευτεροβάθµια Εκπαίδευση και υπήρξε βασική εµψυχώτρια στα εργαστήρια Εικαστικών του εθνικού προγράµµατος “ ΜΕΛΙΝΑ-Εκπαίδευση και Πολιτισµός”, δηµιουργεί το βιβλίο µε πρόθεση παιδαγωγική και αισθητική, αλλά και ως κατάθεση εµψύχωσης – ενδυνάµωσης του κοινού της µέσα από την δική της σχέση µε την τέχνη και τη ζωή.
“Η διύλιση του συναισθήµατος και της λογικής για να παράξεις καλλιτεχνικό έργο είναι απαραίτητες […]Το έργο µου λοιπόν είναι µια άσκηση επίγνωσης και εξοµοίωσης”iii
[..] Ξέρουµε ότι η άσκηση της αποδοχής και της αγάπης είναι ο µόνος τρόπος να ξεκουραστούµε από την ένταση του παιχνιδιού αλλά την αγνοούµε . Πρακτικά λοιπόν χρειάζεται να παίξουµε το παιχνίδι συνειδητά για να σωθούµε εµείς και η ψυχή µας Αυτό έχει πολύ µεγάλη σχέση µε το κακό και το καλό καθώς και µε το ωραίο και το άσχηµο” iv
. Πλοκή µε εικόνα που είναι τόσο στέρεα και µελετηµένη, αλλά και τόσο φευγάτη φαινοµενικά άχρονη και αταξινόµητη στο “Παιχνίδι” της. Σαφές ότι η καλλιτεχνική της πρακτική διαµορφώνεται από µια επίπονη και σχολαστική διαδικασία που βασίζεται και επιτυγχάνει να συνθέσει πολλαπλές χρονικότητες και γεωγραφίες… Και τελικά παραδίδει και εµείς ενδίδουµε, σε µια συναρπαστική εξερεύνηση σε βάθος, της δηµιουργίας νοήµατος, η οποία βρίσκεται και συµβάλλει ουσιαστικά στον πυρήνα του πολιτισµού. Είµαστε εµείς στην κοινωνία στα πλαίσια των ανθρώπινων πολιτισµών που κάνουµε τα πράγµατα να σηµαίνουν, που προσδίδουµε σηµασίες γι’ αυτό και κάθε “ζωγραφικό παιχνίδι” είναι ατελεύτητο και ανεκτίµητο !
Η εικαστική παρέµβαση στην κοινότητα της Ελένης Μωραΐτη µε την ατοµική της έκθεση “ΑΣΜΑ ΑΣΜΑΤΩΝ-Παιχνίδι” εκτός από το µνηµειώδες εικαστικό έργο που παρουσιάζει, συµβάλλει καθοριστικά στην κατανόηση του εικαστικού λόγου, θέτοντας ερωτήµατα και απαντήσεις για τη σχέση της αναπαράστασης µε το νόηµα, τη γνώση, το βίωµα µέσω του εικαστικού κώδικα στο σύγχρονο πολιτισµικό και κοινωνικό γίγνεσθαι.
“[..]Πιστεύω ότι όλοι µας είµαστε συνδεδεµένοι µε µια λεπτή χρυσή κλωστή που συµβολίζει τη βαθύτητα της σχέσης µας µεταξύ µας και µε όλο το σύµπαν…” v
Λεπτοµερεια απο το εργο «Παιχνιδι»
Αναλυτικότερα στις διευθύνσεις :
https://www.vogiatzogloucollection.gr/Qq7ayyIdVFLekgQJ
https://www.haniotika-nea.gr/os-asma-asmaton/
*Oι φωτογραφίες είναι του καλλιτέχνη φωτογράφου ∆ηµήτρη Ζαραφωνίτη
https://www.facebook.com/share/p/jEurCgZgwkwob73L/ και τον ευχαριστώ θερµά για την παραχώρηση για τις ανάγκες του άρθρου
i. Σεφέρης Γ., (2010 ) Το ‘Άσµα Ασµάτων’, στην άµεση, µεστή και ‘χυµώδη’ απόδοση του Γιώργου Σεφέρη, οικειοποιείται το ίδιο το ερωτικό πράττειν, δοµώντας τους επάλληλους συµβολισµούς µίας αµοιβαίας απεύθυνσης, ‘παράγοντας’ όψεις ενός ερωτισµού που εναλλάσσεται µεταξύ υπαινιγµού & πραγµάτωσης, εκ-ζήτησης του σώµατος και µετερµηνείας του γίγνεσθαι σε ερωτικό ‘καταφύγιο’. Σε ένα ‘παίγνιο’ απευθύνσεων, το ερωτευµένο θηλυκό υποκείµενο καλεί διαρκώς, εγγράφει την γλώσσα και το σηµαίνον της ερωτικής παρουσίας, δίκην παράδοσης, µαρτυρίας ενός γίγνεσθαι που συρρικνώνεται και διευρύνεται εντατικά: ‘ διαθέσιµο στο https://www.politeianet.gr/books/9789607233585–ikaros-asma-asmaton-198725
H ερµηνεία των στίχων της εισαγωγής όπως αναφέρεται στο Μωραΐτη Ε. (2024) Άσµα ΑσµάτωνΠαιχνίδι, σχεδιασµός έκδοσης Μ. Τωµαδάκης, εκδ. Γραφικές Τέχνες σελ.67
ii. Μωραΐτη Ε. (2024) Άσµα Ασµάτων -Παιχνίδι ό.π., σελ.67
iii. Μωραΐτη Ε.(2024) ό.π. στο οπισθόφυλλο της έκδοσης
iv. Μωραΐτη Ε.,(2024) ό.π. σελ.36 &26
v. Μωραΐτη Ε., (2024) ό.π. σελ.55
vi. Μωραΐτη Ε.,(2024) ό.π. σελ.68
