Φυσική, χημεία, μαθηματικά, ξένες γλώσσες… Καλά είναι δεν λέω, αλλά δεν σε βοηθάνε να φας αν πεινάς. Ούτε σου δίνουν τα «κλειδιά» για να βρεις απαντήσεις σε προβλήματα που σε απασχολούν. Και μάλλον σου είναι ελάχιστα χρήσιμα αν θέλεις να στήσεις ένα επιχείρημα λογικής, ή αν βρίσκεσαι στον δρόμο και οδηγείς (ή είσαι πεζός). Με άλλα λόγια, καλά τα μαθήματα του σχολείου, αλλά μαζί με αυτά θα έπρεπε να υπάρχουν ορισμένα ακόμα που χρησιμεύουν στην καθημερινότητα. Γιατί μπορεί –για παράδειγμα- η μαμά σας να μην μαγείρευε στο σπίτι, αυτό δεν σημαίνει πως εσείς δεν πρέπει να ξέρετε να φτιάχνετε ένα αβγό! Παρακάτω θα δούμε παρέα τα μαθήματα που μια φορά και έναν καιρό διδάσκονταν σε σχολεία ανά τον κόσμο, ωστόσο -κάκιστα θεωρώ- καταργήθηκαν.
Τυφλό σύστημα
Πλέον τα παιδιά γεννιούνται με ένα πληκτρολόγιο στα χέρια. Είτε είναι κινητό, είτε είναι πληκτρολόγιο υπολογιστή, καλούνται από πολύ μικρή ηλικία να διαχειριστούν τις νέες τεχνολογίες. Ιδιαίτερα τώρα, με την πανδημία του covid19, τα παιδιά μέσω των τηλεμαθημάτων δούλευαν σχεδόν αποκλειστικά με τους υπολογιστές και τα laptop τους. Ποιος όμως τους έμαθε να πληκτρολογούν? Κανείς! Παλιότερα, σε σχολεία της Αμερικής, και όχι μόνο, υπήρχε μάθημα για τυφλό σύστημα, που κυριολεκτικά «λύνει τα χέρια» στους μαθητές –όχι μόνο για την περίοδο που πηγαίνουν σχολείο, αλλά και αργότερα. Τι συμβαίνει σήμερα; Οι μαθητές, χωρίς καθοδήγηση μαθαίνουν μόνοι τους να πληκτρολογούν, συχνά κοιτώντας το πληκτρολόγιο και τελικά ίσως φτάσουν σε ένα επίπεδο «τυφλού συστήματος» από μόνοι τους. Το θέμα είναι πως έτσι, έχουν δώσει αρκετή προσπάθεια σε μια δεξιότητα που μπορεί να διδαχθεί και να εξοικονομήσει χρόνο και ενέργεια.
https://youtu.be/1ArVtCQqQRE
Καλλιγραφία
Προτού αρχίσετε να εξανίσταστε με επιχειρήματα του τύπου «έλα μωρέ, ποιος γράφει σήμερα καλλιγραφικά», σκεφτείτε πως όποιος διδάχτηκε καλλιγραφία δεν είχε στόχο να γίνει «αντιγραφέας χειρογράφων»! Η καλλιγραφία, λένε οι επιστήμονες, κάνει οξύτερη την αντίληψή μας και διεγείροντας το αριστερό και δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου. Οι κινήσεις του χεριού, όταν γράφουμε καλλιγραφικά «ενεργοποιούν τεράστιες περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη σκέψη, τη γλώσσα, την κατανόηση και τη μνήμη», καταλήγουν. Είναι το ανάλογο των ασκήσεων που κάνει ένας βιρτουόζος πιανίστας. Επιπλέον όσοι δεν έχουν διδαχθεί καλλιγραφία, το πιθανότερο είναι να μην μπορούν να διαβάσουν κείμενα γραμμένα καλλιγραφικά, ακόμα και αν είναι γραμμένα στη γλώσσα τους! Οπότε ναι. Το ξέρω πως πλέον όλα γράφονται με ένα πληκτρολόγιο. Η διδασκαλία όμως της καλλιγραφίας δίνει στους μαθητές μια διαφορετική δυναμική που θα τους χρησιμεύσει αργότερα πολύ. Μήπως να το ξανασκεφτόμασταν;
https://youtu.be/EEeYX3RZhUI
Μαγειρική
Σκεφτείτε πως το παιδί σας είναι ο πιο άριστος μαθητής! Πως πέρασε πρώτος στη σχολή της προτίμησής του! Πως ένα λαμπρό μέλλον προδιαγράφεται μπροστά του. Μισό λεπτό! Να κάνω μια απλή ερώτηση: Να μαγειρεύει ξέρει? Τα βασικά τουλάχιστον: Να φτιάχνει αβγά, να ψήνει κοτόπουλο και μπριζόλες, να τηγανίζει πατάτες και να φτιάχνει μακαρόνια. Μπορεί; Γιατί αν δεν μπορεί έχουμε πρόβλημα… Θα μου πείτε ότι δεν χρειάστηκε ποτέ να μαγειρέψει, πως έτσι και αλλιώς κάποιος θα του μαγειρεύει και πως στην τελική υπάρχουν τα delivery και τα εστιατόρια. Θα σας απαντήσω το εξής: στην εποχή που ζούμε είναι αδιανόητο για οποιοδήποτε παιδί άνω των 12 και για οποιονδήποτε ενήλικα να μην έχει βασικές γνώσης μαγειρικής. Δεν λέω να γίνει ο μάστερ ο σεφ. Να γνωρίζει απλά πράγματα που μπορεί να του χρειαστούν στην πορεία. Εκτός από τους λόγους οικονομίας, ένας ενήλικας πρέπει να ξέρει να μαγειρεύει τα βασικά για να προσφέρει –πρώτα και κύρια- στον εαυτό του, αλλά και στους φίλους του και τα αγαπημένα του πρόσωπα ένα όμορφο γεύμα ή δείπνο. Δεν υπάρχει τίποτα πιο «τονωτικό» για την αυτοπεποίθηση, λένε οι ειδικοί, από το να μπορεί κάποιος να μαγειρέψει για τον αγαπημένο του ή την αγαπημένη του. Και ναι, πιστεύω ακράδαντα πως αυτή τη γνώση θα έπρεπε να την προσφέρει το σχολείο σε κάθε μαθητή!
https://youtu.be/3gbgSCV9hbM
Λατινικά
Ναι, ναι, ναι. Ξέρω. Είναι «νεκρή γλώσσα». Έτσι λένε ορισμένοι, όντως, όπως λένε το ίδιο για τα αρχαία ελληνικά. Στην πραγματικότητα τα λατινικά (όπως και τα αρχαία ελληνικά) αποτελούν «εργαλείο» για τους μαθητές. Μπορεί να μην μιλήσουν ποτέ τη γλώσσα (εξ’ ου και χαρακτηρίζεται νεκρή) αλλά στα λατινικά έχουν τις ρίζες τους οι περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες. Έρευνες δείχνουν πως όσοι μαθητές έχουν διδαχτεί λατινικά, έχουν πολύ καλύτερους βαθμούς στα μαθηματικά, τα αγγλικά, τα γερμανικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά και τα ιταλικά. Με τα λατινικά συμβαίνει το εξής: οι μαθητές πρέπει να «σπάσουν» κάθε πρόταση αποκωδικοποιώντας τη γραμματική και το συντακτικό. Όταν ο μαθητής μάθει τον τρόπο να το κάνει αυτό, το χρησιμοποιεί σε οποιαδήποτε ξένη γλώσσα είναι ομόρριζη των λατινικών, αλλά και στα μαθηματικά που επίσης λειτουργούν με παρόμοιο ο τρόπο. Το λεξιλόγιο των νομικών όρων επίσης έχει τη βάση του στη λατινική. Αν δεν πειστήκατε ακόμα, δείτε και το βιντεάκι που ακολουθεί!
https://youtu.be/DmBahbIkkB4
Διαλογική Συζήτηση
Ζούμε στη χώρα που «γέννησε» τη δημοκρατία, στη χώρα που η διαλογική συζήτηση θα έπρεπε να διδάσκεται ως μάθημα σε όλα τα σχολεία. Δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Το αποτέλεσμα; Το βλέπουμε καθημερινά. Ένα χάος οχλαγωγής παντού, από τον δρόμο μέχρι και τα βουλευτικά έδρανα, χωρίς επιχειρήματα, με κραυγές και χειρονομίες που δεν οδηγούν πουθενά. Ο διάλογος έχει τεχνική, λογική και σειρά. Και όλα αυτά είναι δεξιότητες που διδάσκονται. Τα παιδιά στα σχολεία μαθαίνουν πως δεν πρέπει να διακόπτουν τον άλλον όταν μιλάει, αλλά αυτό δεν γίνεται ποτέ πραγματικό «κτήμα» τους, αφού κάθε άλλος κανόνας διαλόγου έχει χαθεί στην αφάνεια. Το πώς οργανώνουμε το επιχείρημά μας, πως αντικρούουμε τα επιχειρήματα άλλων, πως απαντάμε, πως «χτίζουμε» τον λόγο μας, είναι ζητούμενα που κανονικά θα έπρεπε να αποτελούν ειδικό κομμάτι της διδακτέας ύλης. Δεν συμφωνείτε;
https://youtu.be/HxGq1waX9kw
Και είναι πολλά ακόμα: πρώτες βοήθειες, πώς χειριζόμαστε τα χρήματά μας, πώς μαθαίνουμε από τις αποτυχίες μας… Για περισσότερα δείτε και τα:
https://successfulstudent.org/20-life-skills-not-taught-in-school
https://freedomsprout.com/things-schools-dont-teach
https://theunboundedspirit.com/school
www.theladders.com/career-advice/9-life-lessons-school-doesnt-teach-you-but-everyone-should-learn
https://blog.sivanaspirit.com/mf-gn-lessons-kids-arent-taught-in-school
