Ζούμε καθημερινά με αυτά, αλλά πόσο καλά τα ξέρουμε; Ο λόγος για τα κουνούπια, τα οποία θα βρεθούν σήμερα στο επίκεντρο μιας εξαιρετικά ενδιαφέρουσας ημερίδας στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων με θέμα ««Διαχείριση κουνουπιών που προκαλούν ασθένειες στη λεκάνη της Μεσογείου» .
H ημερίδα ξεκινά στις 8:30 π.μ. και πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έργου LIFE CONOPS, τις δράσεις του οποίου συντονίζει το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (Δρ Α. Μιχαηλάκης). Η ημερίδα πραγματοποιείται σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας ΠΕ Χανίων (κ. Δ. Νικολακάκης) , με συνδιοργανωτές το Μπενάκειο Φυτοπαθλογοικό Ινστιτούτο, την Περιφερειακή Ενότητα Χανίων και τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Χανίων.
Στην ημερίδα έχουν προσκληθεί ξένοι και Έλληνες εμπειρογνώμονες οι οποίοι θα παρουσιάσουν θέματα που άπτονται της διαχείρισης των κουνουπιών.Κατά την πρωινή συνεδρία προσκεκλημένοι εμπειρογνώμονες θα παρουσιάσουν την εμπειρία τους σχετικά με τη διαχείριση κρουσμάτων ελονοσίας και Ιού του Δυτικού Νείλου από διάφορες χώρες. Στη δεύτερη συνεδρία, θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα του έργου LIFE CONOPS ενώ προσκεκλημένοι εμπειρογνώμονες θα παρουσιάσουν την εμπειρία τους σχετικά με τη διαχείριση κρουσμάτων ελονοσίας και Ιού του Δυτικού Νείλου από διάφορες χώρες.Η συμμετοχή στην ημερίδα είναι δωρεάν.
Οι πιο συχνές ερωτήσεις για τα κουνούπια
•Από πότε υπάρχουν τα κουνούπια;
Τα κουνούπια είναι γνωστό ότι υπάρχουν από την Τριαδική (ήΤριασική) περίοδο, δηλαδή περισσότερο από 200 εκ. χρόνια. Ένα πρόσφατο απολιθωμένο εύρημα κουνουπιού ηλικίας περίπου 46 εκ. χρόνων (Ηώκαινος Περίοδος) έδειξε ότι το συγκεκριμένο έντομο είχε λάβει αίμα.
•Πόσα είδη κουνουπιών υπάρχουν;
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι υπάρχουν περίπου 3.500 διαφορετικά είδη κουνουπιών στον κόσμο και περίπου 60στην Ελλάδα.
•Πόσο ζει ένα κουνούπι;
Η διάρκεια της ζωής των ενηλίκων κουνουπιών εξαρτάται συνήθως από διάφορους παράγοντες όπως π.χ. τη θερμοκρασία, την υγρασία, το φύλο του κουνουπιού και την εποχή του χρόνου. Τα αρσενικά ακμαία ζουν για περίπου μία εβδομάδα ενώ τα θηλυκά ζουν περισσότερο και ανάλογα με τους παραπάνω παράγοντες το διάστημα αυτό μπορεί να φτάσει έως και ένα μήνα.
•Τι τρώνε τα κουνούπια; Γιατί πίνουν αίμα;
Όπως όλα τα έντομα έτσι και τα κουνούπια χρειάζονται ενέργεια για τις δραστηριότητες που επιτελούν (όπως πτήση, σύζευξη, κ.α.), την οποία λαμβάνουν από το νέκταρ των λουλουδιών, τις μελιτώδεις εκκρίσεις εντόμων (π.χ. αφίδες) και τα ώριμα φρούτα. Τα θηλυκά κουνούπια, μόνο, χρειάζονται επιπλέον και αίμα, ως πηγή πρωτεϊνών, για την παραγωγή των ωών τους.
•Τσιμπάνε τον άνθρωπο όλα τα κουνούπια;
Μόνο τα θηλυκά κουνούπια τσιμπούν. Τα θηλυκά κουνούπια τσιμπούν διάφορα ζώα όπως είναι θηλαστικά, πτηνά ακόμα και ερπετά. Ανάλογα με το είδος του κουνουπιού παρατηρούνται και διαφορετικές -προτιμήσεις στην επιλογή του «θύματός» τους. Έτσι υπάρχουν ανθρωπόφιλα κουνούπια (προτιμούν τον άνθρωπο), ορνιθόφιλα (προτιμούν τα πτηνά) αλλά και είδη που μπορούν να μυζήσουν αίμα και από τα πτηνά και από τον άνθρωπο.
• Πως καταφέρνουν να μας εντοπίσουν;
Τα κουνούπια μας εντοπίζουν αρχικά μέσω της όρασής τους (παρατηρούν την κίνηση) και στη συνέχεια με τη βοήθεια υπέρυθρης ακτινοβολίας εντοπίζεται η διαφορά θερμοκρασίας που εκπέμπεται από το σώμα μας. Επιπλέον μπορούν να εντοπίσουν διάφορα χημικά σήματα με χαρακτηριστικότερο το διοξείδιο του άνθρακα. Επίσης μπορούν να μας εντοπίσουν κατά τη διάρκεια κάποιας εργασίας μας όπου με την κίνηση των μυών μας παράγεται γαλακτικό οξύ. Είναι ενδεικτικό ότι μπορούν να μας εντοπίσουν από απόσταση 25 έως 35 μέτρων.
•Τα κουνούπια μπορεί να έχουν προτίμηση σε κάποια ομάδα αίματος.
Ιάπωνες ερευνητές έδειξαν ότι κουνούπια του είδους Aedes albopictus (κν Ασιατικό κουνούπι τίγρης) εμφανίζουν σημαντικές διαφορές προτίμησης ανάλογα με την ομάδα αίματος του ατόμου. Έτσι τα κουνούπια του συγκεκριμένου είδους προτίμησαν να «τσιμπήσουν» άτομα των οποίων η ομάδα ήταν τύπου O σε σχέση με άλλα άτομα με άλλες ομάδες αίματος (B, AB, και A).
•Όλα τα κουνούπια μεταδίδουν τις ίδιες ασθένειες;
Από τα περίπου 3.500 είδη κουνουπιών που υπάρχουν στον κόσμο δεν μεταδίδουν όλα ασθένειες. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ορισμένα είδη κουνουπιών του γένους Anopheles είναι υπεύθυνα για τη μετάδοση της ελονοσίας , είδη κουνουπιών του γένους Culex μεταδίδουν τον ιό του Δυτικού Νείλου ενώ για τον Δάγκειο πυρετό υπεύθυνα είναι ορισμένα είδη του γένους Aedes.
•Όποτε με τσιμπάει κουνούπι θα μου μεταδίδει μία ασθένεια;
Για να μεταδώσει ένα κουνούπι ασθένεια κατά τη διάρκεια του τσιμπήματος θα πρέπει νωρίτερα να έχει λάβει τοαντίστοιχο παθογόνο που μπορεί να μεταδώσει. Τα παθογόνα που μπορούν να μεταδοθούν με τα κουνούπια προσλαμβάνονται με το γεύμα αίματος από τον ξενιστή που φέρει το παθογόνο, και στη συνέχεια μεταφέρονται με το σάλιο του κουνουπιού στο νέο ξενιστή.
