«Οταν κάνει λάθος ο καπετάνιος…»

«Και τώρα οι δύο μας! Ο θάνατός σου, ζωή μου! Ο νικητής στα ουράνια και ο χαμένος στα Τάρταρα»…
Πλησιάζει η Κυριακή του επαναληπτικού γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών. Σε πολλούς δήμους, ως γνωστόν, η μονομαχία των δύο που προκρίθηκαν από την περασμένη Κυριακή και θα διεκδικήσουν τώρα το δημαρχιακό θώκο θα είναι μέχρι τελικής πτώσεως και αναμένεται συγκλονιστική.
Πώς όμως ο πολίτης που δεν είχε ταχθεί ούτε με τον ένα ούτε με τον άλλο τώρα θα δώσει ψήφο εμπιστοσύνης ή έστω ανοχής στον έναν από τους δύο (στο μη χείρονα βέλτιστον;) αντί να απέχει από τις κάλπες; Δύσκολο να βρεθεί τεκμηριωμένη απάντηση στο ερώτημα αυτό, ιδίως από τη στιγμή που ξέρουμε ότι όσα κι αν υποσχεθούν οι υποψήφιοι δήμαρχοι στους πολίτες για καλυτέρευση της καθημερινής ζωής δύσκολα, αφού καταλάβουν την εξουσία, θα τα τηρήσουν και οι υποσχέσεις τους θα αποδειχθούν συν τω χρόνω «φύκια και μεταξωτές κορδέλες»…
Και δύσκολα πραγματώνουν τα υπεσχημένα τους όχι γιατί είναι «στεγνοί» γνώσεων και ικανοτήτων ή θεσιθήρες, αλλά γιατί οι καιροί μας, για να παράγει έργο ένας δήμαρχος, απαιτούν να λειτουργεί σωστά κάθε Υπηρεσία του δήμου του. Και γράφοντας «σωστά» εννοούμε προφανώς την αξιοκρατία στο «μηχανισμό» του δήμου, την απαρέγκλιτη εφαρμογή των νόμων, την απαγκίστρωση από τα δίχτυα της χρονοβόρας και δαιδαλώδους γραφειοκρατίας, την αγαστή συνεργασία των Δημοτικών Υπηρεσιών και μεταξύ τους και με τον πολίτη και, τέλος, την οριστική εξάλειψη των «πελατειακών σχέσεων» που συνήθως αναφύονται σε τοπικές κοινωνίες και, όσο κι αν εθελοτυφλούμε, στο φινάλε τις καταστρέφουν ανεπανόρθωτα. Επειδή, όμως, για διάφορους λόγους, που δεν είναι της παρούσης, ποτέ και πουθενά δεν βρίσκεις όλα τα παραπάνω συγκεντρωμένα, οι δήμαρχοι, εφόσον είναι αδύνατο να τα λύσουν οριστικά, αφήνουν τα καθημερινά προβλήματα των Υπηρεσιών τους πρώτα απ’ όλα και των πολιτών δευτερευόντως και χρονίζουν αν και ο λαός διαμαρτύρεται, και αντ’ αυτού, τον γεμίζουν ψέματα και αναλίσκονται σε έργα «βιτρίνας» ή σε πράξεις προβολής του προσωπικού ή της παράταξης που αυτοί ηγούνται έργου…
Ίσως και γι’ αυτό, στις ημέρες μας, νομίζω πως σπανίζουν οι περιπτώσεις δημόσιας λογοδοσίας ενός δημάρχου. Γιατί γνωρίζει και ότι δεν έχει να πει κάτι για όσα έκανε ή δεν έκανε και ότι θα αποδοκιμαστεί για τις απατηλές υποσχέσεις του.
Πάντως, την ώρα της κάλπης τόσο των δημοτικών, όσο και των βουλευτικών εκλογών, προσωπικά θαρρώ ότι είναι καλό να θυμόμαστε και το… Δημοσθένη. Ο Αθηναίος πολιτικός και ρήτορας του β’ μισού του 4ου αι. π.Χ., στο λόγο του «Κατ’ Αριστογείτονος Β’» (παρ. 1 – 3), προέτρεπε τους συμπολίτες του (Μτφρ. Α. Τυφλόπουλος): «Εσείς πρέπει να απομακρύνετε και να εμποδίζετε όλους όσους παραβιάζουν τους νόμους, και πολύ περισσότερο όσους έχουν αναλάβει κάποιο αξίωμα και όσους ασχολούνται με την πολιτική· γιατί αυτοί είναι φυσικό να αφενός βλάπτουν τα δημόσια πράγματα, αν είναι αχρείοι, και αφετέρου να προσφέρουν πάλι τα μεγαλύτερα οφέλη, αν είναι τίμιοι και πρόθυμοι να μένουν προσηλωμένοι στους νόμους. Επειδή, αν μία μόνο φορά επιτρέψετε σε όσους επιχειρούν να κάνουν κάτι προς όφελος των δημοσίων πραγμάτων την παραβίαση των νόμων και την παραμέληση των συντεταγμένων κανόνων δικαίου, αναγκαστικά όλοι όσοι συμμετέχουν στην κατάσταση της πόλης θα ωφεληθούν από αυτά. Όπως ακριβώς τα λάθη στα πλοία που συμβαίνουν κατά το ταξίδι, όταν γίνουν από κάποιον ναύτη, η ζημιά που προκύπτει είναι μικρή, ενώ όταν κάνει λάθος ο καπετάνιος, προκαλεί μια συμφορά που πλήττει όλους όσους ταξιδεύουν μαζί του, έτσι και τα λάθη των απλών πολιτών δεν προκαλούν ζημιές στους πολλούς αλλά στους ίδιους, ενώ τα αντίστοιχα όσων έχουν εξουσία και ασχολούνται με την πολιτική έχουν συνέπειες σε όλους».