«Σαν το µετανάστη
στη δική σου γη…
Μέρα νύχτα λύνεις, δένεις τη πληγή…
Κι όλα γύρω ξένα κι όλα πετρωµένα
και δεν ξηµερώνει να ’ρθει χαραυγή…».
Zülfü Livaneli
Έφυγε ο Βασίλης Βασιλικός…
Ο δηµιουργός, ο αγωνιστής, ο ανθρωπιστής, ο διανοούµενος! Με βαθύτατη ενσυναίσθηση κι όπως οι περισσότεροι βέβαια, το ‘‘Ζ’’ είναι κυρίως το βιβλίο που θυµούµαι περισσότερο, από τον συγγραφικό του πλούτο. Εξάλλου η λάµψη του ‘‘Ζ’’ στη µεγάλη οθόνη µε τον σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά και σηµαντικούς ακόµη συντελεστές που παρουσιάσαµε µε τον Φιλολογικό στην Κίσσαµο, πριν από χρόνια, ήταν µια σηµαντική εµπειρία για τη δολοφονία που στιγµάτισε την Ιστορία της χώρας…
Μιλούµε βεβαίως για τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαµπράκη!! Κι ας αφήσουµε το όνοµα ν’ αναπαύεται στις σιωπές των συµβόλων του.
…Έφυγε λοιπόν ο Βασίλης Βασιλικός.
Μεγάλο αθηναϊκό φύλλο, προσέφερε για τους αναγνώστες του το σηµαντικό έργο του συγγραφέα…
‘‘Όταν οι Έλληνες ήταν
Μετανάστες’’(*)
Κι επί τούτου, επιλέγω για τις ‘‘Αφορµές’’ µου τη συγκεκριµένη ∆ευτέρα, αφού απανταχού της γης, ‘‘γιορτάζουν’’ οι Μετανάστες!
Μου άρεσε ο χαιρετισµός µε τίτλο
‘‘Ο Β.Β. ως ατοµικό παράθυρο αφύπνισης’’, κατά την αναχώρησή του.
Ας το αφήσουµε… µισάνοιχτο, και να δώσουµε την πνοή του λόγου, της εξοµολόγησης – µαρτυρίας, ενός Έλληνα Μετανάστη!
«…Εδώ τώρα η Ιστορία είναι εργασία, κατακόπωση, που συνεχίζεται µια δεκαετία. ∆ουλεύω δώδεκα ώρες φυσικά, εναλλάξ. Σε µεταλλοβιοµηχανίες Λάιφ µετάλ.
Στα Ελληνικά θα πει ελαφρά βιοµηχανία. Οι συνθήκες ζωής είναι πάρα πολύ σκληρές! Και η φύση της εργασίας είναι τέτοια, που µπορεί κανείς να την αποκαλέσει σκληρή, διότι έχετε υπ’ όψιν σας ότι παλεύουµε µε τα σίδερα. Με καταλάβατε; Παράλληλα από πλευράς του εργοστασίου δεν έχει επέλθει ποτέ, η, πώς να σας το πω, πώς να σας το χαρακτηρίσω, η, αυτή η προσπάθεια για τον εργάτη να µπορέσει να τον αξιοποιήσει, αλλά τον αφήνουν συνέχεια στα ίδια επίπεδα. ∆εν βελτιώνουν τους χώρους αναψυχής και φαγητού. Βρίσκονται συνέχεια, πώς να σας το πω, σε πρωτόγονη κατάσταση».
…Τυχαία το αντέγραψα, ως ενδεικτικό.
∆ιαβάζω συνεχώς τις συγκλονιστικές µαρτυρίες, µε κοινό τόπο τον στεναγµό του πιεσµένου, του ξενιτεµένου του κατάκοπου, του δυστυχούς εν τέλει, στην ξένη! Προκειµένου ξένος κι αυτός, όπως και άλλοι νότιοι αναγκεµένοι, δύναµη φτηνή, σωµατική και ψυχική, πάµφθηνη, αφού ζητούµενο ήταν η ανάκαµψη της ηττηµένης Γερµανίας, µε όποιο κόστος.
«Σύρµα κι άλλο σύρµα
και χοντρό γυαλί πάγωσε ο Ήλιος
την Ανατολή…
Σαν το Μετανάστη,
µεσ’ την ξένη γη…».
