Μία ομάδα εστιατορίων στη Βουδαπέστη έχει βρει έναν γευστικό τρόπο για να αντιταχθεί στην ουγγρική επιθετική στάση απέναντι στη μεταναστευτική κρίση της Ευρώπης – σερβίροντας εύγευστα πιάτα από τη Συρία και από άλλες χώρες καταγωγής πολλών από τους πρόσφυγες.
Η κυβέρνηση της Ουγγαρίας έχει δεχθεί σφοδρή κριτική για την επιβολή αυστηρότερων μέτρων στους μετανάστες που διαφεύγουν από τις συγκρούσεις και τη φτώχεια στη Μέση Ανατολή και πέρα από αυτήν. Η ανέγερση ενός φράκτη από συρματόπλεγμα κατά μήκος των νότιων συνόρων της με τη Σερβία έχει προκαλέσει ιδιαίτερη ανησυχία.
Όμως οι Ούγγροι φημίζονται επίσης για την αγάπη τους στο καλό φαγητό – και η πρωτοβουλία των εστιατορίων έχει σκοπό να προβάλει μια πιο οικεία, ανθρώπινη πλευρά των πολιτισμών που δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι οι οποίοι συρρέουν τώρα στην Ευρώπη αφήνουν πίσω τους.
«Όταν μπορούμε να δούμε διάφορες όψεις από τις ζωές των ανθρώπων ή δοκιμάζουμε τα πιάτα που θα έτρωγαν αν βρίσκονταν ακόμη στα σπίτια τους, τότε ίσως μπορούν να πέσουν τα τείχη που οι άνθρωποι έχουν στο μυαλό τους», δήλωσε η Χάνα Μάικς, συντονίστρια της γαστριμαργικής πρωτοβουλίας που οργάνωσε το ίδρυμα Artemisszio.
Το επταήμερο «φεστιβάλ γαστρονομίας», υπό τον τίτλο «boRDER-Gastrofest με έναν άλλο τρόπο», δίνει επίσης πληροφορίες για την καθημερινή ζωή στις τέσσερις εμπλεκόμενες χώρες –τη Συρία, το Αφγανιστάν, τη Σομαλία και την Ερυθραία– και παρουσιάζει σύντομες συνεντεύξεις με μετανάστες που ζουν στην Ουγγαρία.
Ο Ιβάν Σάντορ, διευθυντής του εστιατορίου Manga Cowboy σε μια περιοχή της κεντρικής Βουδαπέστης που σφύζει από ζωή, είπε πως το φεστιβάλ, στο οποίο οι μετανάστες δίνουν τις συνταγές που ετοιμάζουν στη συνέχεια τα εστιατόρια, θα μπορούσε να βοηθήσει να μετριαστούν οι εντάσεις που προκάλεσε η μεταναστευτική κρίση στην Ουγγαρία.
«Τις προηγούμενες εβδομάδες όλες οι πλευρές προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν τις εντάσεις για το δικό τους (πολιτικό) όφελος. Νομίζω πως μπροστά σε ένα τραπέζι στρωμένο με καλό φαγητό μπορούμε ίσως να απομακρύνουμε αυτές τις εντάσεις», είπε ο Σάντορ, το εστιατόριο του οποίου είναι ένα από τα δέκα που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Η Σάμπα Τεσφάτι, 37 ετών, γεννημένη από ουγγαρέζα μητέρα και ερυθραίο πατέρα, βοήθησε δύο εστιατόρια να ετοιμάσουν παραδοσιακά πιάτα από την Ερυθραία, ανάμεσά τους και το “Injera”, μία πίτα με σπογγώδη υφή που σερβίρεται με καυτερό βραστό κρέας από μοσχάρι και κοτόπουλο, αυγά και πουρέ από φακή.
«Είναι εθνικό φαγητό, αλλά όχι σαν το γκούλας των Ούγγρων, επειδή οι άνθρωποι (στην Ερυθραία) το τρώνε ακόμη και για πρωινό και σίγουρα τουλάχιστον μία φορά την ημέρα», είπε.
Η Τεσφάι, πολιτισμική ανθρωπολόγος, δήλωσε ότι δεν αντιμετώπισε ποτέ ιδιαίτερα προβλήματα ως δεύτερης γενιάς μετανάστρια που μεγάλωσε στην Ουγγαρία, αλλά είπε πως η μεταναστευτική κρίση κάνει τώρα τη ζωή πιο δύσκολη.
«Αισθάνεσαι ότι όταν ο κόσμος τώρα ρωτάει “πότε έφθασες στην Ουγγαρία;” μπορεί να το κάνει όχι επειδή θέλει να ξέρει πώς μπορεί να βοηθήσει, αλλά για αστείο, με την έννοια ότι “εδώ έχουμε άλλον έναν μετανάστη”. Μου συνέβη πρόσφατα στην αγορά, αν και δεν μου είχε συμβεί ποτέ πριν. Ήταν πραγματικά άσχημο».
Αν και οι περισσότεροι μετανάστες που προσπαθούν να φθάσουν στην Ουγγαρία δεν σκοπεύουν να μείνουν, αλλά να ταξιδέψουν πιο δυτικά, κυρίως στη Γερμανία, ο πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν λέει πως το κάνει για να προστατεύσει τις χριστιανικές αξίες της Ευρώπης εμποδίζοντας την κύρια χερσαία διαδρομή τους. Οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες είναι Μουσουλμάνοι.
Η άκαμπτη στάση του έχει προκαλέσει οργή σε οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ορισμένες κυβερνήσεις που λένε πως ο νέος συνοριακός φράχτης είναι μια επιστροφή στην ψυχροπολεμική εποχή της διαίρεσης της Ευρώπης. Ο Ορμπάν, διαθέτει, ωστόσο, την υποστήριξη Ευρωπαίων που λένε πως η τεράστια εισροή μεταναστών θα προκαλέσει αφόρητη ένταση στις δημόσιες υπηρεσίες και θα αναζωπυρώσει τις εθνοτικές εντάσεις.
Οι «γευσιγνώστες» της Βουδαπέστης που απολαμβάνουν τα πιάτα από τη μακρινή Ερυθραία και το Αφγανιστάν είναι παρόμοια μοιρασμένοι για το θέμα αυτό.
«Νομίζω πως βραχυπρόθεσμα πρέπει να βοηθήσουμε εκείνους που κοιμούνται υπό άσχημες συνθήκες, που πεινάνε και διψάνε και ιδίως εκείνους που έρχονται από μια πολεμική ζώνη όπου έπρεπε να υπομείνουν σκληρές καταστάσεις οι οποίες για εμάς είναι ασύλληπτες», δήλωσε ο Άνταλ Κάρολιι, 44 ετών, επενδυτής.
Αποτελειώνοντας ένα αφγανικό ζυμαρικό με λεπτή κρούστα γεμισμένο με πατάτες και κρεμμύδια, που λέγεται “Bolani” και σερβίρεται με συριακή σάλτσα από γιαούρτι με δυόσμο, ο Καρόλιι είπε πως μακροπρόθεσμα η λύση στην κρίση μπορεί να βρίσκεται στις χώρες καταγωγής.
Ο συνάδελφός του, Ζοστ Φάρκας, καθισμένος στην άλλη άκρη του τραπεζιού, δεν μπορούσε να αποφασίσει αν ο φράκτης είναι καλή ιδέα αλλά είπε πως η ουγγρική κυβέρνηση έπρεπε να αναλάβει δράση προκειμένου να διαχειριστεί την κρίση.
«Η Ιστορία θα δείξει αν η κυβέρνηση αντέδρασε με τον σωστό τρόπο», πρόσθεσε σκεπτικός.