«Την δε την πόλιν σοι δούναι, ούτ’ εμόν ούτ’ άλλου των κατοικούντων εν αυτή· κοινή γαρ γνώμη πάντως αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών». (Το να σου παραδώσουμε την Πόλη, δεν είναι δικαίωμα ούτε δικό μου, ούτε άλλου από τους κατοικούντες σ’ αυτήν· κοινή είναι η απόφαση όλων μας να πέσουμε αμυνόμενοι με τη θέληση μας και να μη λυπηθούμε για τη ζωή μας). Η απάντηση του τελευταίου αυτοκράτορα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, του Κωνσταντίνου ΙΑ΄ του Παλαιολόγου στον Μωάμεθ, όταν του ζητήθηκε να παραδώσει την Κωνσταντινούπολη. Τα γεγονότα που ακολούθησαν γνωστά. Όρθιος στην Πύλη του Ρωμανού πολέμησε μαζί με τους λίγους συμπολεμιστές του ο “Μαρμαρωμένος” στη συνείδηση του λαού μας “βασιλιάς”, μέχρι τέλους. Απόλυτα συνεπής με τα “πιστεύω” του. Όπως τον Λεωνίδα στις Θερμοπύλες το 480 π.Χ. Όπως τον Αθανάσιο Διάκο στην Αλαμάνα το 1821 «Ου φεισόμενος της ζωής αυτού». Ήταν 29 Μαΐου 1453, ημέρα Τρίτη, όταν οι Αγαρηνοί του έκοψαν το κεφάλι. Σαν χθες…
Η πόλις εάλω! Ο τελευταίος Βυζαντινός αυτοκράτορας σκοτώθηκε. Ο αγώνας των τελευταίων υπερασπιστών της Βασιλεύουσας, που ήταν Κρητικοί, σ’ έναν απ’ τους προμαχώνες δεν άλλαξε την κατάσταση. Τα τουρκικά στρατεύματα περιέτρεχαν από χθες ανά τάς οδούς και τάς ρύμας, σφάζοντας και λεηλατώντας. Ο σουλτάνος των Τούρκων, καβάλα στ’ άλογο του όδευε για την Αγιά Σοφιά. Ωστόσο ο καβγάς των Ενωτικών και των Ανθενωτικών στον λαό καλά και για πολύ ακόμα θα κρατούσε. «Καλύτερα τούρκικο φέσι παρά παπική τιάρα»… Και οι συζητήσεις περί του φύλλου των αγγέλων επίσης. Πριν απ’ την όποια εξωτερική άλωση έχει προηγηθεί η εσωτερική άλωση, είχα γράψει πριν από χρόνια, θυμάμαι, στα πάλαι ποτέ “Πεταχτά”.
«Φωνές εντός μου αθάνατες γρoικώ. Σωπάτε ν’ ακούσω καθαρά κι απόκριση να δώσω, μιλούν εντός μου, πιο βαθιά και από μένα, οι πρόγονοί μας και τα εγγόνια και δεν πρέπει τούτος ο λόγος που θα πω να τους ντροπιάσει. Σηκώσου ορθή στα σωθικά σου κι αποκρίσου, τρισεύγενη, χαροκαμένη μάνα Ελλάδα! […] Πιο πάνω απ’ τη ζωή η τιμή θρονιάζει του ανθρώπου κι ομόγνωμα όλοι μας και λέφτερα, κρατώντας στα χέρια το σταυρό και τ’ άρματα, απαντούμε: Δεν παραδίνουμε την Πόλη, τη ζωή μας πήραμε απόφαση να δώσουμε, απροσκύνητα για λεφτεριά στο χώμα ετούτο πολεμώντας· καλός, για το ακριβό χατήρι της κι ο Χάρος». Από το θεατρικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη “Κωνσταντίνος Παλαιολόγος”, το απόσπασμα. Χωρίς κανένα δικό μου σχόλιο.
Και… στα πεταχτά
Παγκόσμια Ημέρα κατά του καπνίσματος σήμερα και… «Όταν στο χέρι σου κρατάς φίλε(η) μου το τσιγάρο,/ σου καταστρέφει τη ζωή, σε οδηγεί στον Χάρο». Τα που μας λέει στην πρώτη της μαντινάδα η Νεκταρία Θεοδωρογλάκη. «Το κάπνισμα είναι εχθρός, φίλε(η) κατάλαβέ το,/ κι όσο μπορείς πολύ μακριά, πέταξε το πακέτο». Τα που μας λέει στη δεύτερη. Ακόμα κι ένας (μία) να την ακούσει δεν πήγε χαμένος ο… κόπος της. Μακάρι να την ακούσουν πολλοί. Το “δεν μπορώ” δεν το καταλαβαίνω. Όλα τα μπορούμε όταν θέλουμε, το λέω εξ ιδίας πείρας κι ας ήθελα τρία πακέτα την ημέρα. Χρόνια τώρα έχω καρφωμένο στον τοίχο του γραφείου μου, άδειο το τελευταίο πακέτο που κάπνισα. ΤΕΡΜΑ ΤΟ ΤΣΙΓΑΡΟ, γράφει…
Στην τελική ευθεία για τον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών τα κόμματα. Απ’ το ένα άκρο μέχρι το άλλο. Τίποτα δεδομένο, όλα ζητούμενα, λένε οι “φρόνιμοι”. Άδειες οι κάλπες, πολλά τα της αποχής καμώματα και οι σκέψεις της τελευταίας στιγμής. Δεν υπάρχει τέλος πριν απ’ το τέλος. Ωστόσο η ζωή επιμένει να κινείται σε ρυθμούς καθημερινότητας. Ο καθένας και ο “παύλος” του!
Ο άνθρωπος “ανοιχτή καρδιά”, ο Χανιώτης που είχε μόνο φίλους, ο άνθρωπος “κουράγιο” έφυγε νωρίς τις προάλλες για τη Χώρα των Μακάρων, σκορπίζοντας άφατη λύπη στην τοπική μας κοινωνία. Χρεώστης κι εγώ στην αγάπη σου, Γιάννη Νικάκη! Και για τις εκπομπές που κάναμε μαζί στη ΜΑΡΤΥΡΙΑ…
«Οι άνθρωποι γνωρίζουν τα γινόμενα./ Τα μέλλοντα γνωρίζουν οι θεοί,/ πλήρεις και μόνοι κάτοχοι πάντων των φώτων./ Εκ των μελλόντων οι σοφοί τα προσερχόμενα/ αντιλαμβάνονται. Η ακοή/ αυτών κάποτε εν ώραις σοβαρών σπουδών/ ταράττεται. Η μυστική βοή/ τους έρχεται των πλησιαζόντων, γεγονότων./ Και την προσέχουν ευλαβείς./ Ενώ εις την οδόν/ έξω, ουδέν ακούουν οι λαοί». Το ποίημα “Σοφοί δε προσιόντων” του Κ.Π. Καβάφη.
