Tο μεγάλο και ζωηφόρο μήνυμα από το γεγονός της Ανάστασης περνάει αναγκαστικά μέσα από τα πάθη του Χριστού, τον Γολγοθά και τη σταύρωση. Από το συγκλονιστικό δράμα των παθών, στο οποίο συνήθως δίνουμε μικρότερη σημασία προσδοκώντας τη βεβαιότητα του «Πάσχα» Το κοινό –εύκολο- μέρος της πίστης είναι ότι «Μεσσίας» θυσιάστηκε για όλους και το μόνο που έχουμε να κάνουμε εμείς είναι, λίγο νηστεία και προσευχή για να φάμε με όρεξη στο πασχαλινό τραπέζι. Όλες εξάλλου οι μονοθεϊστικές θρησκείες έχουν νηστεία, προσευχή και στο τέλος ως ανταμοιβή πίστης τον παράδεισο σε μια εξατομικευμένη σχέση με το Θεό.
O Εξελεγκτικός – καταγγελτικός λόγος του Ιησού φαίνεται εναρμονισμένος με την «αυστηρότητα» της Μ. τεσσαρακοστής. Όταν στο κατά Ματθαίον ευαγγέλιο 20,20 ζητείται από τον Ιησού η προνομιακή μεταχείρηση των μαθητών Ιάκωβου και Ιωάννη, δίνεται ευκαιρία στον Διδάσκαλο να διακηρύξει «οι ηγέτες των Εθνών ασκούν απόλυτη εξουσία και καταδυναστεύουν. Εμείς όμως όχι τοιουτοτρόπως. Σε μας όποιος θέλει να γίνει σπουδαίος ανάμεσά μας θα πρέπει να γίνει υπηρέτης «διάκονος» και όποιος θέλει να γίνει πρώτος πρέπει να δουλεύει για τους άλλους. Άλλωστε ο ίδιος δηλώνει δεν ήρθε για να τον υπηρετήσουν αλλά για να υπηρετήσει και να προσφέρει την ζωή του «λύτρον αντί πολλών»
Στο 23 κεφ.του κατά Ματθαίον συνεχίζει ο Ιησούς την αντίθεση Φαρισαίων και μαθητών –αληθινών ανθρώπων( χριστιανων):
Ο Χριστός ως ηθικό -διδάσκαλος για πρώτη φορά στην ιστορία καταγγέλλει και κατακεραυνώνει τις πελατειακές θρησκευτικές σχέσεις, το υλικό δούναι και το λαβείν, τις θυσίες των ζώων, τα τάματα και αφιερώματα που ήσαν γνωρίσματα της παλαιάς θρησκείας και πλουτισμού του ιερατείου..
Εμμέσως, αυτό είναι ηθικό ράπισμα στις πελατειακές σχέσεις εξουσίας κάθε μορφής. Στην πορεία της διδασκαλίας του απαγγέλλει ΟΥΑΙ –αλίμονο- αλίμονο νύν και αεί επιζητείται θεία δικαιοσύνη. Ως απειλή μια σειρά αφορισμών προς τους γραμματείς και Φαρισαίους όπως: Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί ὁδηγοὶ τυφλοί, οἱ διυλίζοντες τὸν κώνωπα, τὴν δὲ κάμηλον καταπίνοντες! Αυτοί οι υποκριτές: Φτιάχνουν φορτία δυσβάστακτα και τα επιθέτουν στους ‘ωμους των ανθρώπων και αυτοί ούτε το δακτυλάκι του δεν κινούν.
Όλα τα κάνουν για να εντυπωσιάσουν: στο πώς ενδύονται, πώς κινούνται και επιζητούν την αναγνώριση την απόδοση σεβασμού απαιτώντας την προσφώνηση «δάσκαλε και καθηγητά». Συχνάζουν στη Συναγωγή και τα επίσημα δείπνα στις πρώτες θέσεις!
Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι παρομοιάζετε τάφοις κεκονιαμένοις, οἵτινες ἔξωθεν μὲν φαίνονται ὡραῖοι, ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ὀστέων νεκρῶν καὶ πάσης ἀκαθαρσίας.
Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι κλείετε τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων· ὑμεῖς γὰρ οὐκ εἰσέρχεσθε, οὐδὲ τοὺς εἰσερχομένους ἀφίετε εἰσελθεῖν.
Με αυτό τον τρόπο, ο Ιησούς κατήγγειλε την υποκριτική ζωή τους και κατέκρινε το γεγονός ότι έδιναν έμφαση στην τυπολατρία, ενώ ήταν διεφθαρμένοι, φιλάργυροι, εγωιστές και άπληστοι.
Το ερώτημα ανά τους αιώνες και σήμερα είναι: εξέλιπαν οι υποκριτές γραμματείς και φαρισαίοι επειδή κατ’έθιμο βαπτίστηκαν Χριστιανοί;
Οι «φαρισαίοι» της πίστης, της εξουσίας, και της πολιτικής όχι μόνο δεν εξέλιπαν αλλά εξελίχθηκαν και οργανώθηκαν καλύτερα όντας στην κορυφή της πυραμίδας κάθε προνομιούχου συντεχνίας του κράτους και της αγοράς, αξιοποιώντας υπέρ τους και την σύγχρονη τεχνολογία στα μέσα μαζικής επικοινωνίας και διαμεσολάβησης της εξουσίας.
Σήμερα διαθέτουν τα κλειδιά της δημόσιας διοίκησης, του τραπεζικού συστήματος και της αγοράς. Διπλο-τριπλοθεσίτες στο δημόσιο με δεκαπλάσιες και άνω αμοιβές από τον κατώτερο μισθό. Σε θέσεις καίριες στις δημόσιες προμήθειες, τα δημόσια έργα, στην διακεκριμένη εμπορευματοποίηση της υγείας, και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης. Οι σύγχρονοι υποκριτές γραμματείς και φαρισαίοι αποθεώνουν τις πελατειακές σχέσεις και την εμπορευματοποίηση των πάντων. Οι μεγαλοφαρισαίοι προέρχονται συνήθως από την λεγόμενη καλή κοινωνία και βρίσκονται ψηλά στην διοικητική και οικονομική γραφειοκρατία. Βέβαια δεν απαλάσσονται και οι μικρότεροι Φαρισαίοι- περιστασιακά υποκριτές όλοι μας- σε διάφορες σχέσεις ή καταστάσεις αλλά οι μικροί με δυνατότητα μετάνοιας! Υπάρχουν αρκετές εξαιρέσεις βέβαια όπως υπήρχαν και την εποχή του Ιησού για κάποιους φαρισαίους. Εξαιρέσεις που προσφέρουν εθελοντικά στην κοινωνική αλληλεγγύη και πληρώνουν με το παραπάνω τους φόρους τους. Μερικοί μάλιστα χωρίς μεγάλη προβολή πολλαπλά οφελούν. Στην πλειονότητά τους όμως οι μεγαλοφαρισαίοι της πολιτείας και εκκλησίας πρόκειται για ελίτ, του γενικού πληθυσμού,1 Οι Επιφανείς: «Έξωθεν μεν φαίνονται τοις ανθρώποις δίκαιοι, έσωθεν μεστοί εισί υποκρισίας και ανομίας» Αν ερευνήσουμε το σύγχρονο πολιτικό σκηνικό της κρίσης θα βρούμε αρκετές αναλογίες ,αυτοί που ρήμαξαν τον τόπο χωρίς οι ίδιοι να πληρώσουν τίποτα τουναντίον δε, συμπεριφέρονται ομοιότροπα με αναίσχυντη πολυτέλεια.
Ο Ιησούς δεν ήλθε σε σύγκρουση με την πολιτική η κοσμική εξουσία των Ρωμαίων αφού πάντοτε θα υπάρχει κάποια εξουσία την οποία υπηρετούν άνθρωποι. Άλλωστε την καταδίκη και την σταύρωση την μεθόδευσαν οι Αρχιερείς οι γραμματείς και φαρισαίοι οι οποίοι παρέσυραν και τον όχλο για να την υποστηρίξει. Ο Ιησούς αμφισβήτησε τις υποκριτικές αξίες της άρχουσας κάστας, τις απαράδεκτες κοινωνικές ανισότητες, κατακεραύνωσε την εμπορευματοποίηση της θρησκείας στο ναό. Συνέδεσε το φως της αλήθειας με την κοινωνική δικαιοσύνη; « Μακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην, ὅτι αὐτοὶ χορτασθήσονται.»
Η Εκκλησία σήμερα καλείται να δώσει ένα νόημα ζωής και ελπίδας στον κόσμο, ο οποίος κινείται προς το μέλλον με κλονισμένη προσωπικότητα, επίπλαστη ελευθερία στη δίνη του ευδαιμονισμού
Η ορθοδοξία αλλά συνοδευόμενη από ορθοπραξία, ως έλεγε ο αοίδιμος Ειρηναίος μας, εξακολουθεί να αποτελεί ελπίδα του κόσμου .Καλή Ανάσταση.
* Ο Γ. Πευκιανάκης είναι φιλόλογος.
