Την ανάγκη να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των εξαρτήσεων ως ένα κοινωνικό πρόβλημα κι όχι ως ζήτημα κάποιων εξαρτητικών ουσιών ή συμπεριφορών, επισημαίνει ο νευρολόγος – ψυχίατρος, τ. επιστημονικά υπεύθυνος του Π.Ε.Θ.Ε.Α. “ΑΡΓΩ” και μέλος του Ε.ΣΥ.Ν. δρ Παναγιώτης Γεωργάκας, ο οποίος, σήμερα, Τετάρτη, στις 6:30 μ.μ. στην αίθουσα του Εργατικού Κέντρου Χανίων (Μάρκου Μπότσαρη 68), θα μιλήσει με θέμα: «Εξαρτητικές συμπεριφορές και κάνναβη.
H σημερινή χρήση της και οι βιολογικές, ψυχολογικές, κοινωνικές επιπτώσεις», σε εκδήλωση που διοργανώνει το ΕΣΥΝ Χανίων. Ενόψει της εκδήλωσης ο κ. Γεωργάκας μίλησε στα “Χ.ν.” για το θέμα των εξαρτήσεων, ενώ καυτηρίασε και τη στάση της κυβέρνησης απέναντι στο ΚΕΘΕΑ.
• Ξεκινώντας θα ήθελα ένα σχόλιό σας για το θέμα της κατάργησης του αυτοδιοίκητου του ΚΕΘΕΑ. Ποια είναι η θέση σας;
Τα προγράμματα απεξάρτησης συνολικά θα πρέπει να διέπονται από το αυτοδιοίκητο. Διαχειρίζονται ένα επαχθές κοινωνικό πρόβλημα και δεν μπορούν να διοικηθούν με μια λογική δημοσιοϋπαλληλική. Επίσης, για τη στελέχωσή τους πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πολλά δεδομένα. Η στελέχωσή τους αποκλειστικά μέσω ΑΣΕΠ, με κοινωνικά κριτήρια κλπ., δεν αρκεί. Πέρα όμως από αυτά, ένα άλλο λάθος που έκανε η κυβέρνηση είναι ότι προχώρησε στην κατάργηση του αυτοδιοίκητου με βάναυσο τρόπο, χωρίς καμία διαβούλευση και παράλληλα μιλώντας για προστασία των χρημάτων των φορολογουμένων άφησε υπονοούμενα και σκιές για κακοδιαχείριση. Αυτό δεν ισχύει και ουδέποτε ίσχυε για το ΚΕΘΕΑ.
• Πώς φτάνει κανείς σε μια εξαρτητική συμπεριφορά;
Ένας έφηβος ξεκινάει με κάποιες αρνητικές συμπεριφορές και στη συνέχεια οικοδομούνται αντικοινωνικά στοιχεία που αποτελούν και το θεμέλιο ανάπτυξης περαιτέρω αρνητικών συμπεριφορών, μια εκ των οποίων είναι και η εξάρτηση. Δεν πάμε δηλαδή κατευθείαν στις εξαρτήσεις. Γι’ αυτό και είναι πολύ σημαντικό, οι φύσει και θέσει παιδαγωγοί, γονείς, δάσκαλοι, καθηγητές, προπονητές κ.ά., να προλάβουν την ανάπτυξη αρνητικών συμπεριφορών…
• Θα περιγράφατε τη σύγχρονη κοινωνία ως εξαρτητική;
Είναι μια αμιγώς εξαρτητική κοινωνία. Ζούμε σε ένα καθεστώς που μας ωθεί να έχουμε πιο πολλά χρήματα, ρούχα, αυτοκίνητα κ.λπ. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κυριάρχησε το δόγμα «ό,τι είναι επιθυμητό είναι και αναγκαίο». Αυτό είναι και το στοιχείο των εξαρτημένων…
• Ως προς τις μορφές των εξαρτητικών συμπεριφορών τι παρατηρείτε;
Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν εξαρτημένα άτομα, υπάρχουν πολυεξαρτημένα. Είναι ηρωινομανής, κάνει χρήση αλκοόλ και καπνίζει και 2 πακέτα τσιγάρα. Είναι κοκαϊνομανής και χαρτοπαίχτης μαζί. Επίσης, παλαιότερα οι χρήστες ανήκαν κυρίως στο λούμπεν προλεταριάτο, σήμερα υπάρχουν άνθρωποι με μεταπτυχιακά και κάνουν χρήση ουσιών. Εχει αλλάξει το προφίλ του χρήστη.
• Ως προς τις ουσίες;
Δεν πρέπει να ασχολούμαστε με τον εξαρτησιογόνο παράγοντα αλλά με την εξάρτηση ως κοινωνικό πρόβλημα. Η εξάρτηση είναι μια δομική σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε έναν άνθρωπο και έναν άλλο άνθρωπο, μια ουσία ή μια δραστηριότητα και που παρότι ο πρώτος αντιλαμβάνεται ότι του κάνει κακό, τού είναι φοβερά δύσκολο να τη διακόψει. Αν αρχίσουμε και διαφοροποιούμε τους εξαρτητικούς παράγοντες τότε θα βρεθούμε στη δύσκολη θέση να μιλάμε για νόμιμες και παράνομες ουσίες, για «σκληρά» και «μαλακά» ναρκωτικά, για κοινωνικά αποδεκτές ουσίες και μη αποδεκτές κ.λπ. Όμως γιατί η μεθαδόνη είναι καλύτερη από την ηρωίνη; Με αυτούς τους διαχωρισμούς δεν απαντάμε στο γιατί ένας νέος άνθρωπος επιλέγει τη φυγή. Αν εστιάσουμε στον εξαρτησιογόνο παράγοντα είναι σαν να βλέπουμε το δέντρο και να χάνουμε το δάσος.
• Τελευταία γίνεται μεγάλη συζήτηση για την κάνναβη.
Η δική σας θέση;
Οποιοσδήποτε εξαρτησιογόνος παράγοντας δρα σε 3 επίπεδα στον άνθρωπο: σε ένα βιοχημικό επίπεδο, στο ψυχολογικό επίπεδο και σε κοινωνικό επίπεδο. Ας υποθέσουμε ότι στο βιοχημικό επίπεδο υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην κάνναβη και το αλκοόλ, το LSD κ.λπ. Τα άλλα επίπεδα μας είναι αδιάφορα; Πέρα από αυτό, η κάνναβη είναι πράγματι εξαρτησιογόνα και προκαλεί στερητικό σύνδρομο, όχι σωματικό αλλά ισχυρότατο ψυχικό, ενώ η κατάχρησή της δημιουργεί τεράστια προβλήματα με κυριότερο ίσως τις ψυχωσικές αντιδράσεις.
• Η θεραπευτική χρήση κάνναβης;
Όπως υπάρχουν απόψεις περί θεραπευτικής δράσης της κάνναβης υπάρχουν και απόψεις για βλάβη της κάνναβης σε οργανικά συστήματα, που δεν έχουν αποδειχθεί εκτός από ένα: η χρήση της κάνναβης μαζί με καπνό πενταπλασιάζει τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα και των βρόγχων. Από εκεί και πέρα, αφήνεται να αιωρείται μια γενικευμένη πληροφόρηση ότι το χασίς θεραπεύει. Δεν θεραπεύει το χασίς, μια συγκεκριμένη ουσία έχει αντιεμετική δράση και αναλγητική δράση, ενεργώντας πάνω στα κέντρα διαχείρισης του πόνου. Όλοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι θεραπεύει τον καρκίνο, εξαφανίζει όγκους κ.λπ. ας μας δείξουν ένα περιστατικό που έχει καταγραφεί στη βιβλιογραφία. Διαδίδεται ακόμα πως όσοι αντιδρούμε στη θεραπευτική δράση της κάνναβης είμαστε υπέρ των πολυεθνικών φαρμακευτικών εταιρειών. Μα γιγαντιαίες παγκοσμιοποιημένες εταιρείες αναλαμβάνουν να παράγουν φαρμακευτική κάνναβη. Αποκρύπτεται επίσης το γεγονός ότι είναι πανάκριβα τα πρωτόκολλα θεραπείας με την κάνναβη και ότι τα αγροκτήματα παραγωγής κάνναβης είναι πολύ απαιτητικά σε νερό και θα διαλύσουν τον υδροφόρο ορίζοντα κ.λπ. Προσωπικά, θεωρώ επιστημονικά απαράδεκτο και ανθρωπίνως αδιανόητο ότι μια ουσία που μπορεί να προκαλέσει αντιεμετική και αναλγητική δράση να απαγορεύεται. Είναι όμως όλα τα άλλα που με κάνουν να λέω ότι ακόμα είμαι αρνητικός.
