(20 Μαρτίου)
Στη Νότια Ασία, στην περιοχή των Ιµαλαΐων, υπάρχει το µικρό βουδιστικό βασίλειο του Μπουτάν.
Ήδη από τη δεκαετία του ’70, αυτό το µικρό και άγνωστο σε πολλούς κράτος, επινόησε τον όρο Ακαθάριστη Εθνική Ευτυχία, µε τον βασιλιά του να ανακηρύσσει αυτήν ως πιο σηµαντική από το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ), και τη χώρα να αρχίσει να µετρά πλέον και τις µη οικονοµικές πτυχές της ευηµερίας, όπως η ψυχολογική ευεξία, η υγεία, η χρήση του χρόνου, η βιοποικιλότητα κ.α.
Η ∆ύση, όπως είναι γνωστό, δεν έχει τέτοιες προτεραιότητες. Στα πενήντα χρόνια που µεσολάβησαν από τότε, ο ∆υτικός Κόσµος αναµφισβήτητα έχει κάνει τεχνολογικά άλµατα και τεράστιες προόδους στη Βιολογία, την Ιατρική και σε όλες τις επιστήµες.
Σε µεγάλο βαθµό τα επιτεύγµατα αυτά έχουν περάσει στην καθηµερινότητά µας και µας την κάνουν πιο εύκολη. Μπορούµε όµως να ισχυριστούµε ότι, όλα αυτά, µας κάνουν στον ίδιο βαθµό και πιο ευτυχισµένους ανθρώπους; Όχι. ∆εν συµβαίνει κατ’ ανάγκη αυτό, για τρεις βασικούς λόγους. Πρώτα, επειδή όλη η πρόοδος του ∆υτικού Κόσµου δηµιουργεί «εργαλεία ευτυχίας», δεν δηµιουργεί όµως την ίδια την ευτυχία. Έπειτα, ο τρόπος προώθησης και απόκτησης αυτών των «εργαλείων ευτυχίας» υποβάλει τα άτοµα σε µια κατάσταση συνεχούς στρες που τα αποµακρύνει όλο και περισσότερο από την κατάσταση αληθινής ευτυχίας. Τέλος, ο τρόπος παραγωγής και η θεοποίηση της έννοιας της «Αγοράς» στη ∆ύση, οδηγεί τις κοινωνίες από τη µια οικονοµική κρίση στην επόµενη, µε ακραία έκφραση τον πόλεµο, ψυχρό ή θερµό. Που βέβαια µόνο δυστυχία και όχι ευτυχία, σκορπά.
Ο φιλόσοφος Επίκουρος, στην επιστολή του προς τον φίλο του Μενοικέα, αφού του µιλάει αναλυτικά για τις επιθυµίες του ανθρώπου και πώς αυτές κατατάσσονται σε κατηγορίες, του γράφει: «Αν τα µελετήσουµε αυτά χωρίς ψευδαισθήσεις, θα είµαστε σε θέση να ανάγουµε κάθε επιλογή και κάθε αποφυγή µας στην υγεία του σώµατος και στην γαλήνη της ψυχής, µιας και αυτά είναι ό,τι έχει να σου προσφέρει µια ευτυχισµένη ζωή».
Ο ίδιος φιλόσοφος λέει παρακάτω: «Είναι αδύνατο να ζήσεις χαρούµενα, αν η ζωή σου δεν έχει φρόνηση, οµορφιά και δικαιοσύνη· και είναι αδύνατο να ‘χει η ζωή σου οµορφιά, δικαιοσύνη και φρόνηση, αν δεν έχει και χαρά. Όποιος δεν τα διαθέτει αυτά δεν µπορεί να ζει ευτυχισµένα».
*Ο Μανώλης Κουφάκης είναι δρ µηχανικός,
τ. δ/ντής ∆Ε∆∆ΗΕ Α.Ε.
