Το μικρό αγόρι και ο γέρος άντρας
Είπε το μικρό αγόρι: “Μερικές φορές, μου πέφτει το κουτάλι”.
Απάντησε ο γέρος άντρας: “Κι εμένα”.
Ψιθύρισε το αγόρι: “Καμιά φορά βρέχομαι”.
Ο γέρος άντρας απάντησε, χαμογελώντας: “Κι εγώ”.
Είπε πάλι το αγόρι: “Καμιά φορά κλαίω”.
Ο γέρος άντρας έγνευσε θετικά: “Κι εγώ κλαίω”.
“Το χειρότερο απ’ όλα όμως…”, είπε το αγόρι,
“…είναι πως οι μεγάλοι δε μου δίνουν σημασία”.
Τότε ένιωσε τη ζεστασιά ενός ρυτιδιασμένου χεριού.
“Ξέρω ακριβώς τι εννοείς”, είπε ο γέρος.
H Παγκόσμια Ημέρα Αλτσχάιμερ γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Σεπτεμβρίου, με σκοπό την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού, καθώς και την πρόληψη.
Κάθε 3 δευτερόλεπτα κάποιος άνθρωπος στον κόσμο εμφανίζει άνοια, ενώ ήδη 197.000 Έλληνες πάσχουν από αυτήν και μέχρι το 2050 προβλέπεται ο αριθμός να έχει φτάσει τους 354.000. Είναι η έβδομη κύρια αιτία θανάτου μεταξύ όλων των ασθενειών και μία από τις κύριες αιτίες αναπηρίας και εξάρτησης μεταξύ των ηλικιωμένων παγκοσμίως. Έχει σωματικές, ψυχολογικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, όχι μόνο για τα άτομα που ζουν με άνοια, αλλά και για τους φροντιστές, τις οικογένειες και την κοινωνία γενικότερα. Επηρεάζει όλες τις κοινωνικές ομάδες και δεν συνδέεται με την κοινωνική τάξη, το φύλο, τη φυλή ή τη γεωγραφική τους θέση. Παρά το γεγονός ότι η άνοια είναι συχνότερη μεταξύ των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας, οι νεότεροι άνθρωποι μπορούν επίσης να προσβληθούν.
Η άνοια αποτελεί σύμπτωμα της νόσου Alzheimer και ως όρος περιγράφει διαφορετικές διαταραχές του εγκεφάλου που έχουν κοινή την απώλεια της λειτουργίας του, η οποία συνήθως είναι προοδευτική και τελικώς σοβαρή. Τα συμπτώματα είναι τα εξής: 1) απώλεια μνήμης, 2) δυσκολία εκτέλεσης γνώριμων δραστηριοτήτων, 3) προβλήματα λόγου, 4) απώλεια προσανατολισμού στο χώρο και στο χρόνο, 5) μειωμένη ή κακή κρίση, 6) δυσκολία στον προγραμματισμό ή στην επίλυση προβλημάτων, 7) τοποθέτηση αντικειμένων σε λάθος θέσεις, 8) αλλαγές στη διάθεση και τη συμπεριφορά, 9) δυσκολία στην οπτικοχωρική αντίληψη, 10) αποχή από την εργασία ή τις κοινωνικές δραστηριότητες.
Παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν την πορεία της νόσου είναι η φυσική και συναισθηματική κατάσταση του ασθενή, προβλήματα υγείας, τρόπος ζωής, το περιβάλλον στο οποίο ζει και η υποστήριξη που δέχεται.
Η άνοια προκαλείται από έναν αριθμό ασθενειών οι οποίες επιφέρουν αλλαγές στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα την απώλεια νευρικών κυττάρων (νευρώνες). Η άνοια δεν αποτελεί φυσιολογικό κομμάτι της γήρανσης.
Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο συνηθισμένη μορφή άνοιας και μπορεί να συμβάλει στο 60-70% των περιπτώσεων. Είναι μια χρόνια νευροεκφυλιστική νόσος η οποία αργά και προοδευτικά καταστρέφει εγκεφαλικά κύτταρα. Πήρε το όνομα της από τον Αλουά Αλτσχάιμερ, έναν Γερμανό νευρολόγο, ο οποίος το 1907 πρώτος περιέγραψε τα συμπτώματα και τα νευροπαθολογοανατομικά ευρήματα της νόσου.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι άνοιας, άλλοι αναστρέψιμοι και άλλοι μη αναστρέψιμοι.
Μη αναστρέψιμες μορφές άνοιας:
1) Νόσος Alzheimer, 2) Αγγειακή άνοια 3) Άνοια με σωμάτια Lewy 4) Μετωποκροταφική άνοια 5) Οπίσθια φλοιική ατροφία 5) Άνοια λόγω της νόσου Parkinson 6) Άνοια λόγω Συνδρόμου Down 7) Νόσος Creutzfeld- Jakob 8) Νόσος Huntington
Αναστρέψιμες μορφές άνοιας:
Όταν εμφανίζεται ως αποτέλεσμα άλλου υποκείμενου νοσήματος, όπως 1) βαριάς ενδοκρινοπάθειας (υποθυρεοειδισμός) 2) έλλειψης βιταμινών (B12) και ιχνοστοιχείων. Η άνοια μπορεί επίσης να αποτελεί 3) σύμπτωμα όγκων του εγκεφάλου ή να είναι αποτέλεσμα 4) τοξικής δράσης στον εγκέφαλο ουσιών όπως το αλκοόλ (Σύνδρομο Korsakoff) ή διαφόρων άλλων ουσιών (ηρεμιστικά και παλαιά αντικαταθλιπτικά, φάρμακα για τη νόσο Πάρκινσον, αντιυπερτασικά φάρμακα). Τέλος, ψυχικές παθήσεις όπως: 5) η κατάθλιψη και η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή μπορεί να προκαλέσουν μνημονικές δυσκολίες (ψευδοάνοια). Η ανίχνευση τέτοιων περιπτώσεων δευτερογενούς ανοϊκής συνδρομής έχει σημασία γιατί αντιμετωπίζοντας το υποκείμενο πρόβλημα θεραπεύουμε την άνοια μερικά ή ολικά.
Καταστάσεις που επηρεάζουν τη μνήμη
1) Υπερφόρτωση της μνήμης 2) Άγχος ή/και κατάθλιψη 3) Σωματική αναπηρία (προβληματική όραση και ακοή) – δυσχεραίνουν την εγχάραξη και την αφομοίωση της πληροφορίας 4) Ασθένειες (καρδιοπάθειες, διαβήτης).
Είναι σημαντικό να έχουμε σωστή διάγνωση για την άνοια. Η διάγνωση είναι βασική για να αποκλείσει άλλες καταστάσεις οι οποίες έχουν παρόμοια συμπτώματα με την άνοια και οι οποίες μπορεί να είναι θεραπεύσιμες.
Φροντιστές, τα ¨κρυφά θύματα¨ της νόσου
Όπως οι πελαργοί, μόνοι απ’ όλη τη ζωική κτήση, έχουν την ευαισθησία να περιθάλπουν τους γεννήτορές τους όταν γεράσουν (φαινόμενο της αντιπελάργησης), έτσι και οι φροντιστές ασθενών με άνοια, εκφράζουν μέσα από την φροντίδα τους την ευγνωμοσύνη τους απέναντι στους γονείς τους για τους κόπους που κατέβαλλαν να τους μεγαλώσουν. Στην Ελλάδα 400.000 περιθάλποντες παρέχουν φροντίδα καθημερινά στους ανθρώπους τους με άνοια. Η φροντίδα ενός ατόμου με Αλτσχάιμερ ή άλλης μορφής άνοια είναι συχνά εξαιρετικά δύσκολη με αποτέλεσμα πολλοί οικογενειακοί και άμισθοι φροντιστές να βιώνουν υψηλά επίπεδα συναισθηματικού στρες και κατάθλιψης, ενώ έχει αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία, την απασχόληση, το εισόδημα και την οικονομική ασφάλεια πολλών από αυτών. Βιώνουν, επιπρόσθετα, συναισθήματα απογοήτευσης, άρνησης, θυμού και έντονης ενοχής. Δικαίως λοιπόν, οι φροντιστές ονομάζονται ¨κρυφά θύματα της νόσου¨. Οφείλουν όμως να φροντίζουν και τις δικές τους ανάγκες διότι είναι ζωτικής σημασίας ο χρόνος για αποφόρτιση, επαφή με φίλους και υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, ενασχόληση με ευχάριστες δραστηριότητες, κ.ά. Οι φροντιστές χρειάζονται καθοδήγηση και συναισθηματική υποστήριξη για να μπορέσουν να συνεχίσουν να φροντίζουν τους άρρωστους ανθρώπους τους.
Το Κέντρο Ημέρας Νόσου Alzheimer Χανίων είναι το 1ο Κέντρο Ημέρας ν. Alzheimer που ιδρύθηκε στην Ελλάδα και απευθύνεται σε:
– ανθρώπους που πάσχουν από Alzheimer ή/και συναφείς διαταραχές
– φροντιστές ανθρώπων με άνοια
– επαγγελματίες υγείας (σεμινάρια)
– οποιονδήποτε έχει την ανάγκη να εξεταστεί για ενδεχόμενη έκπτωση των νοητικών λειτουργιών του.
Η πολυκλαδική θεραπευτική ομάδα του Κέντρου, που απαρτίζεται από νευρολόγο-ψυχίατρο, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, νοσηλευτή, λογοθεραπευτή, γυμναστή και εργοθεραπευτή, στηρίζει με πολλαπλά και ποικίλα προγράμματα παρέμβασης, ατομικά και ομαδικά, τους ασθενείς, αλλά και τους περιθάλποντές τους.
Τα προγράμματα παρέμβασης που αφορούν τους ασθενείς είναι τα ακόλουθα:
– ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΝΟΗΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ
Α) ΜΕΣΩ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ
Β) ΜΕΣΩ ΧΡΗΣΗΣ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ
– ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ
– ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ ΜΕΣΩ ΧΡΗΣΗΣ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ
– ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
– ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
– ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ
– ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
– ΑΝΑΠΟΛΗΣΗ / ΔΙΕΓΕΡΣΗ ΑΝΑΜΝΗΣΕΩΝ
– ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΣΤΟ «ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ»
– ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ – ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ («Οι ώριμοι θεατές»)
– ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ / ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ
– ΨΥΧΟΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ
– ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Τα προγράμματα υποστήριξης και εκπαίδευσης φροντιστών παρέχονται είτε διά ζώσης είτε εξ’ αποστάσεως -τηλεφωνικά και μέσω τεχνολογικών εφαρμογών / κοινωνικών μέσων δικτύωσης- αλλά και κατ’ οίκον.
Πιο συγκεκριμένα, παρέχεται στους περιθάλποντες η δυνατότητα συμμετοχής σε ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαχείρισης των δυσκολιών που συναντούν στη φροντίδα των ανοϊκών ασθενών, το οποίο περιλαμβάνει:
A. Διαγνωστική Αξιολόγηση: εκτίμηση της επιβάρυνσης και του άγχους που βιώνουν, καθώς και της συναισθηματικής τους κατάστασης, κατόπιν, ανακοίνωση των σχετικών αποτελεσμάτων και τέλος, ένταξη σε πρόγραμμα / προγράμματα παρέμβασης, με σκοπό την ανακούφισή τους.
B. Ομαδικά Προγράμματα Παρέμβασης:
– Ψυχοεκπαίδευση: Εκπαίδευση στην αναγνώριση και διαχείριση των συμπτωμάτων της άνοιας.
– Ψυχοσυναισθηματική Υποστήριξη: Βιωματική διαχείριση των δύσκολων συναισθημάτων (άγχος, κατάθλιψη, κ.ά.) και του ψυχολογικού βάρους που προκύπτουν εξαιτίας της φροντίδας ατόμων με άνοια.
– Φυσική Άσκηση
Γ. Ατομικά Προγράμματα Παρέμβασης:
– Συμβουλευτική / Παροχή πληροφοριών: Ενημέρωση φροντιστών για ζητήματα / απορίες που προκύπτουν κατά τη φροντίδα στην άνοια.
– Ψυχοθεραπεία βραχείας διάρκειας: Αντιμετώπιση συναισθηματικών δυσκολιών που είναι απόρροια της φροντίδας στην άνοια.
– Εκπαίδευση έμμισθων φροντιστών στη σωστή διαχείριση ασθενών με άνοια.
Σκοπός της λειτουργίας του Κέντρου Ημέρας είναι η διασφάλιση της ψυχολογικής και συναισθηματικής στήριξης των πασχόντων, καθώς και της συνέχειας της θεραπευτικής φροντίδας των ασθενών με άνοια. Όταν η εξέλιξη της νόσου είναι δυσμενής, ασθενείς που δέχονται ψυχολογική βοήθεια από ειδικούς έχουν καλύτερη ανταπόκριση στη σωματική θεραπεία, μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης και καλύτερη προσαρμογή στη νόσο.
Ταυτόχρονα, υποστηρίζονται ψυχοσυναισθηματικά και ψυχοεκπαιδευτικά και οι οικογένειες των ασθενών. Τέλος, σκοπεύουμε στην αύξηση της αισιοδοξίας των ανθρώπων μέσα από ενθαρρυντικές και ευχάριστες ευκαιρίες, προγράμματα και δραστηριότητες που προσφέρουν τη δυνατότητα της δημιουργίας.
Το Κέντρο Ημέρας λειτουργεί Δευτέρα με Παρασκευή, 08:00-15:00 και όλες οι υπηρεσίες παρέχονται δωρεάν.
Για περισσότερες πληροφορίες ή ραντεβού επικοινωνήστε μαζί μας.
Τηλ.: 28210 76050
Διεύθυνση: Χρυσοπηγής 58
E-mail: inerekal@otenet.gr
Ιστότοπος: https://www.alzheimer-chania.gr
