» Οι δράσεις ΟΚΑΝΑ και ΚΕΘΕΑ
Η 26η Ιουνίου, ως Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών και της Παράνομης Διακίνησής τους, αποτελεί μία ημέρα αναφοράς και ευαισθητοποίησης του καθημερινού αγώνα που απαιτεί η αντιμετώπιση του προβλήματος της εξάρτησης.
Oι νέοι αλλά και οι πιο μεγάλοι σε ηλικία [που υποφέρουν από την εξάρτηση από τα ναρκωτικά μπορεί ακόμη να είναι κοινωνικά αποκλεισμένοι, εντούτοις οι προσπάθειες που καταβάλλονται από τα κέντρα αποτοξίνωσης είναι πολύ περισσότερες συγκριτικά με τα παλαιότερα χρόνια.
Τα προβλήματα πάντως εξακολουθούν να υπάρχουν, και οι δύσκολες περιπτώσεις τοξικο-εξάρτησης δεν σπανίζουν.
Ας δούμε τα στοιχεία που παρουσιάζουν ο ΟΚΑΝΑ και το ΚΕΘΕΑ, με την ευκαιρία της παγκόσμιας ημέρας κατά των ναρκωτικών. Με την ελπίδα ότι τα πράγματα κάποτε θα αλλάξουν ριζικά.
Ο ΟΚΑΝΑ παρείχε πρόσβαση σε περισσότερους από 25.000 ωφελούμενους
Για την Παγκόσμια Ημέρα Κατά των Ναρκωτικών φέτος, ο ΟΚΑΝΑ επέλεξε το σύνθημα «Μείνε δυνατός. Μείνε καθαρός. Μη ναρκώνεις τα όνειρά σου», αναδεικνύοντας την προσπάθεια των ανθρώπων που καθημερινά έρχονται αντιμέτωποι με το πρόβλημά τους, την εξάρτησή τους.
Ο Οργανισμός έχει επιτύχει σήμερα να καλύπτει τις ανάγκες περισσότερων από 25.000 συνανθρώπων μας με ένα δίκτυο 130 πλέον δομών και υπηρεσιών
Τα Κέντρα Πρόληψης του Οργανισμού εξυπηρετούν περισσότερους από 150.000 ωφελούμενους, οι Μονάδες Ολοκληρωμένης Θεραπείας της Εξάρτησης (ΜΟΘΕ) και τα στεγνά προγράμματα του Οργανισμού περισσότερους από 9.000 ωφελούμενους, ενώ ιδιαίτερη βάση έχει δοθεί στην άμεση Πρόσβαση με περισσότερους από 25.000 ωφελούμενους και στις δράσεις streetwork που υπάγονται στη φιλοσοφία της μείωσης της βλάβης με την διανομή 616.000 συριγγών μέσα στο 2022. Έναν αριθμό που δεν είχε επιτευχθεί ποτέ στη χώρα μας.
Μία αύξηση 250% σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια που πλέον έχει θέσει την χώρα σε πορεία πρωτιάς σύμφωνα με τις προδιαγραφές του ΠΟΥ για τον αριθμό των διανεμόμενων συριγγών ανά άτομο κατ’ έτος και με πολλαπλά οφέλη που αναμένεται να φανούν τα επόμενα χρόνια στην προάσπιση της Δημόσιας Υγείας καθώς αναμένεται να πέσει ο ρυθμός επιπολασμού των μεταδιδόμενων νοσημάτων.
Ο ΟΚΑΝΑ αναφέρεται στην τελευταία μοναδικής σημασίας εξέλιξη που είναι η πλήρης διεύρυνση της χορήγησης Ναλοξόνης σε όλους και παντού κατόπιν της θετικής γνωμοδότησης του ΟΚΑΝΑ. Πλέον η εισπνεόμενη Ναλοξόνη χορηγείται όχι μόνο από τους επαγγελματίες του πεδίου, αλλά και από κάθε ενεργό χρήστη ή οικείο του πρόσωπο. Για 1η φορά στη χώρα με την εισπνεόμενη Ναλοξόνη επιτυγχάνεται η αποτροπή θανάτων από υπερδοσολογία και ήδη μόνο στην άμεση πρόσβαση του ΟΚΑΝΑ και με την λειτουργία του Χώρου Εποπτευόμενης Χρήσης έχουν σωθεί 138 άτομα τον τελευταίο χρόνο από υπερδοσολογία.
ΚΕΘΕΑ:.382 θέσεις θεραπείας και υποστήριξης μέσα στο έτος
Τον ετήσιο απολογισμό του για το 2022 έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα και πριν από λίγες το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων – ΚΕΘΕΑ. Tα φετινά στοιχεία επιβεβαιώνουν την στροφή που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια όσων ζητούν θεραπεία στο ΚΕΘΕΑ προς την κάνναβη και την κοκαΐνη. Ενώ στις αρχές της δεκαετίας του 2000 οι 9 στους 10 που προσέγγιζαν το ΚΕΘΕΑ ανέφεραν ως κύριες ουσίες χρήσης την ηρωίνη και τα οπιοειδή, σήμερα η αναλογία είναι μόλις 1 στους 3. Έτσι, το 2022 η κάνναβη και τα συνθετικά κανναβινοειδή αναφέρονται ως κύρια ουσία χρήσης από 37,5%, η ηρωίνη και τα οπιοειδή από το 31,5% και οι κοκαΐνη και τα αμφεταμινούχα ναρκωτικά από το 27%.
Στους εφήβους που προσεγγίζουν το ΚΕΘΕΑ η κάνναβη κυριαρχεί ως βασική ουσία χρήσης, καθώς αναφέρεται ως τέτοια από 8 στα 10 άτομα. Συγχρόνως, όσοι κάνουν χρήση ηρωίνης φτάνουν στα θεραπευτικά προγράμματα του ΚΕΘΕΑ ύστερα από 20 και πλέον χρόνια πορείας στη χρήση, κατά μέσο όρο στα 37,4% τους έτη, και εμφανίζουν υψηλά ποσοστά παράλληλης χρήσης άλλων ουσιών. Για 7 στους 10 βασική δευτερεύουσα ουσία είναι οι βενζοδιαζεπίνες, οι οποίες αυξάνουν σημαντικά τις δυσκολίες που σχετίζονται με τη διακοπή της χρήσης.
Επιπλέον, μέσα στην τελευταία δεκαετία παρατηρείται αισθητή αύξηση των προβλημάτων ψυχικής υγείας όσων ζητούν θεραπευτική βοήθεια από το ΚΕΘΕΑ, από 22,3% το 2013 σε 38% το 2022. Η εξέλιξη αυτή ενδέχεται να απηχεί τη γενικότερη επιβάρυνση των δεικτών ψυχικής υγείας του πληθυσμού ή/και να συνδέεται με τη χρήση νέων συνθετικών ουσιών.
Παρατηρείται, επίσης, αύξηση του ποσοστού, από 26,5% σε 32,5% μέσα στη δεκαετία 2013-2022 όσων δηλώνουν ότι δεν έχουν εξεταστεί για λοιμώδη νοσήματα (HIV/AIDS, ηπατίτιδα C). Η τάση αυτή, όπως αναφέρει το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων, εγείρει ανησυχία, ακόμα και με δεδομένο ότι στο ίδιο διάστημα έχει μειωθεί αισθητά η ενέσιμη χρήση και η κοινή χρήση σύριγγας.
Τα στοιχεία δείχνουν την ετερογένεια των χαρακτηριστικών και την πολλαπλότητα των αναγκών όσων ζητούν θεραπεία και την ανάγκη για εξειδικευμένη αλλά ολιστική θεραπευτική προσέγγιση. Προσπαθώντας να ανταποκριθεί στις ανάγκες αυτές, αλλά και στην αυξανόμενη ζήτηση θεραπευτικής βοήθειας για άλλες μορφές εξάρτησης (αλκοόλ, τζόγος, οθόνες), το ΚΕΘΕΑ είχε θέσει μέχρι τα τέλη του 2022 σε λειτουργία 35 νέες μονάδες πανελλαδικά με συγχρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται και 3 μονάδες διπλής διάγνωσης (συνύπαρξη εξάρτησης και ψυχιατρικής διαταραχής).
Στις νέες αυτές μονάδες απευθύνθηκαν 2.618 άτομα μέσα στο έτος για διαφορετικές μορφές εξάρτησης (νόμιμες και παράνομες ουσίες, τυχερά παιχνίδια, Διαδίκτυο/gaming), ενώ πραγματοποιήθηκαν και 1.495 εξορμήσεις εκτός μονάδων, κατά τη διάρκεια των οποίων έγιναν 13.339 επαφές. Τα στοιχεία αυτά έρχονται να προστεθούν στο έργο του σταθερού κορμού υπηρεσιών του ΚΕΘΕΑ, ο οποίος προσέφερε 14.382 θέσεις θεραπείας και υποστήριξης μέσα στο έτος, από τις οποίες 12.318 αφορούσαν τα ναρκωτικά και οι υπόλοιπες τις άλλες εξαρτήσεις .
Επιπλέον, 11.340 άτομα συμμετείχαν στα προγράμματα πρόληψης και ευαισθητοποίησης του ΚΕΘΕΑ στις τοπικές κοινωνίες και στα σχολεία, στα οποία σημειώθηκε αύξηση των αναγκών και των παρεμβάσεων στον απόηχο της πανδημίας.
