Αν κάτι μπορεί κάποιος να κρατήσει από τη δεκαετία που μας πέρασε, είναι, χωρίς αμφιβολία, η τεράστια εξάπλωση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Έχουμε εισέλθει στον αιώνα του τεχνολογικού μετασχηματισμού. Για την ιστορία και μόνο, εκείνος που έδωσε το στίγμα της σημερινής τεχνολογικής επανάστασης ήταν ο Μαχάτμα Κάντι. Στο σημαντικότερο συγγραφικό του έργο το 1909, Χιντ Σβάρατζ, το μανιφέστο του για την Ινδική ανεξαρτησία από τους Βρετανούς, ο Κάντι επηρεασμένος από το βιβλίο του Βρετανού συγγραφέα Φόρεστερ με τίτλο «η μηχανή σταματά», είχε διατυπώσει την άποψη ότι οι άνθρωποι στο μέλλον δε θα χρειάζονται να χρησιμοποιούν τα χέρια και τα πόδια τους. Θα πατάνε ένα κουμπάκι και θα έχουν πλάι τους τα ρούχα τους και το φαγητό τους. Βέβαια η τεχνολογική επανάσταση κατά τον Κάντι και οι απολαύσεις τις οποίες προσφέρει είναι κατά κάποιο τρόπο σημάδι πολιτισμικής αποτυχίας.
Eνα αιώνα μετά τα προφητικά λόγια του Μαχάτμα Γκάντι, το διαδίκτυο έχει εισβάλει σε δισεκατομμύρια νοικοκυριά. Μια ασύλληπτη σε μέγεθος τεχνολογική επανάσταση έχει ξεκινήσει και εξαπλώνεται με ταχύτητες πολύ υψηλότερες από τη δέσμη δεδομένων η οποία μεταδίδεται μέσω φωτός από τις οπτικές ίνες. Τα δεδομένα που διακινούνται κάθε δευτερόλεπτο είναι πολύ περισσότερα από τον πληθυσμό της γης.
Πολλά ερευνητικά κέντρα και διαδικτυακοί ιστότοποι όπως οι σελίδες Statista, Our World in Data, Pew Research Center και της Hootsuite παρέχουν, σε τακτά χρονικά διαστήματα, σημαντικά στατιτικά δεδομένα τα οποία παρουσιάζουν το περιβάλλον μέσα στο οποίο κινούνται σήμερα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Πιο συγκεκριμένα, το Facebook βρίσκεται στην πρώτη θέση σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Παγκοσμίως, μέχρι και το τέταρτο τρίμηνο του 2019, πάνω από 2 δισεκατομμύρια χρήστες το χρησιμοποιούν. Το 2010 το Facebook είχε 608 εκατομμύρια χρήστες και μέσα σε δέκα χρόνια κατάφερε να αυξήσει τη διείσδυσή του κοντά 300%.
Παράλληλα, στο τέταρτο τρίμηνο του 2019, σύμφωνα με τη Statista, καταγράφει έσοδα 21 δις δολάρια και κέρδη 7.4 δις.
Τα έσοδα του προέρχονται, κατά κύριο λόγο, από διαφημίσεις. Ακολουθεί το YouTube με 1.9 δις ενεργούς χρήστες, ενώ πιο κάτω πλασάρεται το Instagram με 1 δις χρήστες και το Twitter με 326 εκ. χρήστες.
Πέραν των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, υπάρχουν και εφαρμογές οι οποίες χρησιμεύουν στην επικοινωνία μεταξύ των χρηστών όπως το WhatsApp, FB Messenger, We Chat, Skype, Snapchat και Viber τα οποία χρησιμοποιούνται εξίσου σε μεγάλο βαθμό, με πρώτο το WhatsApp με 1.5 δις ενεργούς χρήστες.
Στην Ελλάδα η Hootsuite σε συνεργασία με την Google Consumer Barometer έδωσε στη δημοσιότητα, για το 2019, το μέγεθος της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τους Έλληνες. Πιο συγκεκριμένα, στο τέταρτο τρίμηνο του 2019, το Facebook έχει 5.5 εκ. χρήστες, από τους οποίους το 55% είναι άνδρες και το 45% γυναίκες. Το Instagram έχει 3.1 εκ χρήστες με την πλειοψηφία της χρήσης του, έστω και οριακή, να την έχουν οι γυναίκες. Ακολουθούν η δημοφιλής σελίδα LinkedIn με 1.5 εκ. χρήστες, το Snapchat με 495 χιλιάδες χρήστες και το Twitter με 485.5 χιλιάδες ενεργούς χρήστες.
Αν μη τι άλλο, το τοπίο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλάζει τόσο συχνά όσο κάποιος κάνει ένα like ή ένα retweet. Νέες τάσεις και αλγόριθμοι εμφανίζονται επηρεάζοντας τη συμπεριφορά των χρηστών, με τη μεταρρυθμιστική τους δυναμική να παραμένει, χωρίς αμφιβολία, απεριόριστη.
Το στοίχημα αυτής της τεχνολογικής επανάστασης έχει να κάνει με το εάν όλη αυτή η αλλαγή θα βοηθήσει στη θεμελίωση των δημοκρατικών θεσμών ή θα οδηγήσει στην εξάρτηση των πολιτών σε συμφέροντα και πολιτικές κολοσσιαίων εταιρειών.
