Καθηγητής Γιάνης Βαρουφάκης,
Εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη
Μετάφραση από τα αγγλικά,
Γιάννης Βαρουφάκης,
Αγγελος Φιλιππάτος
Διάλεξα για δεύτερη ανάγνωση το πιο δημιουργικό βιβλίο για την κρίση, με αφορμή την πρόσφατη κυκλοφορία του νέου βιβλίου του Γιάνη Βαρουφάκη με τίτλο “Ανίκητοι Ηττημένοι”. Ο “Παγκόσμιος Μινώταυρος” είναι μια απαραίτητη εισαγωγή πριν ο αναγνώστης πιάσει στα χέρια του το νέο βιβλίο του καθηγητή και πρώην “τσάρου” της ελληνικής οικονομίας.
Στο “Μινώταυρο” διαβάζουμε τις πραγματικές αιτίες της κρίσης, τον διαβολικό μηχανισμό της τραπεζοκρατίας και της χρηματιστηριακής αθλιοκρατίας της Wall Street που άνοιξε τον λαβύρινθο για να βγει έξω ο Μινώταυρος, μουγκρίζοντας και σαρώνοντας τα πάντα. Μέσα από ένα οικουμενικό έπος που η καταστροφικότητά του ξεκινά από το 1929.
Η οποία έφτασε στην κρίση του 2008 για να γίνει σύγχρονος αδηφάγος μινώταυρος τα αμερικανικά ελλείμματα. Με θανάσιμο τραυματισμό του Μινώταυρου, που όμως η έλλειψή του ακολουθείται από τον κινεζικό Δράκο, που ακόμα δεν αποφασίζει να τον αναπληρώσει μέσα σ’ έναν κόσμο με μέγιστους κινδύνους μέσα στους οποίους είναι εκτεθειμένη η Ελλάδα – Κρήτη του μινώταυρου και του λαβύρινθου.
´Τις μακρινές ελπίδες μισούμε´ (έλεγαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι). Και τούτο γιατί: Μια εκτόξευση ελπίδων σ’ ένα απώτερο μακρινό μέλλον σηματοδοτεί την ένταση της απελπισίας, στο παρόν και στο προσεχές μέλλον.
ΤΟΞΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΜΕ ΠΑΡΑΔΟΞΑ
Με έναρξη της σύγχρονης παγκόσμιας τραγωδίας -με ορόσημο το 2008: Με τοξικές θεωρίες ή με παράδοξα επιτυχίας και πιο παράδοξες λυτρωτικές κρίσεις, με θεωρίες και πλάνες, με πύργους από σπίρτα, άμμο και ιδιωτικό χρήμα, με ένα προαναγγελθέν κραχ, επιδημία πτωχεύσεων, χωρίς τέλος επακόλουθων και διολίσθηση προς την τραπεζοκρατία.
Κι όλα αυτά να αποτελούν περιεχόμενα ως το κεφάλαιο 6 του Γιάννη Βαρουφάκη, όπως τα είχε πει, τα είχε γράψει, τα είχε αναρτήσει διαδικτυακά και τελικά τα παρουσίασε σε βιβλίο 470 σελίδων το 2011 σε αγγλική γλώσσα και το 2012 στις εκδόσεις Λιβάνη με τον τίτλο: ´Παγκόσμιος Μινώταυρος, οι πραγματικές αιτίες της κρίσης´.
Το βιβλίο αυτό, όταν το πρωτοπαρουσίασα στα ´Χανιώτικα νέα´ τόνισα πως είναι πανεποπτικό για τις αιτίες της κρίσης. Και απαραίτητο για όλους τους επαρκείς και ανεπαρκείς επαΐοντες, αλλά και για όλους τους πολίτες που τους απειλεί όλους ο εκτός Λαβυρίνθου πληγωμένος και αποθηριωμένος Μινώταυρος του μινωικού μύθου, που τόσο πολύ δένεται με την εφιαλτική μεταμινωική πραγματικότητα στην Κρήτη – Ελλάδα, στην Ευρώπη και στον κόσμο ολόκληρο.
ΑΛΛΑ ΠΟΙΕΣ ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ;
Αλλά ποιες είναι οι πραγματικές αιτίες της κρίσης (της παγκόσμιας και πανευρωπαϊκής και πανελλήνιας κρίσης) και ποιες οι δυνατότητες για την αποτελεσματική αντιμετώπισή της;
Αλήθεια, υπάρχει μέσα στον δοσμένο, για 5 χιλιάδες χρόνια πολιτισμό της συνεχούς κρίσης που δημιουργήσαμε.
Για να φαίνεται πως μας έχει τελειώσει όπως και τώρα λειτούργησε. Γιατί οι νέες πραγματικότητες και οι μελλοντικές δεν θα έχουν καμιά σχέση με τα παρελθόντα σχήματα, σχίσματα και παρασχήματα πολιτισμού.
ΟΙ ΘΕΡΑΠΑΙΝΙΔΕΣ ΤΟΥ ΜΙΝΩΤΑΥΡΟΥ
Ετσι, ο Γιάννης Βαρουφάκης στο 7ο κεφάλαιο παρουσιάζει τις ´Θεραπαινίδες´ που αγκάλιασαν το μινωταυρικό ´κτήνος´ που του αντεπιτέθηκαν. Αυτές ξαναθυμίζουμε πως ήταν όπως τις αναφέρει στο 5ο κεφάλαιο: ´Ο πυρετός των εξαγορών, η ιδεολογία του φθηνού, τα στοιχειωμένα σπίτια, οι τοξικές θεωρίες Α και Β´.
Η πιο ΑΧΡΕΙΑ Θεραπαινίδα που αποθρασύνθηκε (7ο κεφάλαιο) εκείνη του τοξικού χρήματος. Η οποία, αφού ´επιβραβεύθηκε με ζεστό χρήμα, άρχισαν πάλι να παράγουν τοξικό χρήμα. Για να παραδοθούν άνευ όρων το 2009 οι Δυτικές κυβερνήσεις με σημαιοφόρο την Αμερική του Ομπάμα στις χρεοκοπημένες τράπεζες´.
Με στόχο ένα Trickle up effect που είναι η προς τα πάνω διάχυση του πλούτου. Μια πολιτική από τη ρηγκανική εποχή που οι ´κήρυκές´ της διατυμπάνιζαν ότι όσο περισσότερο πλούτιζαν οι πλούσιοι τόσο περισσότερο οι δαπάνες και οι επενδύσεις τους θα διαχέανε πλούτο προς τα κάτω (Tricle down effect) προς τους λιγότερο προνομιούχους, ενώ τόσο θα αυξανότανε τα δημόσια έσοδα από τους φόρους που θα καταβάλανε οι? φτωχοί. Με τη γελοία άποψη ότι αυτός ο τρόπος θα είναι αποτελεσματικότερος από τη μεταβίβαση πόρων προς τους φτωχούς μέσω της φορολόγησης των πλουσίων.
ΙΔΙΟΦΥΗΣ ΤΡΟΠΟΣ ΠΛΟΥΤΙΣΜΟΥ
Ωστόσο, μέσα στους χρόνους και τους χώρους του κραχ του 2008 οι πλούσιοι είχαν ανακαλύψει έναν νέο ιδιοφυές τρόπο για να γίνονται πλουσιότεροι με τιτλοποίηση των επισφαλών δανείων των φτωχών, μετατροπής των χαμηλής εξασφάλισης στεγαστικών δανείων κ.λπ. σε CDO.
Ιδιοφυής τρόπος πλουτισμού. Με πώληση – σε μορφή χρεογράφων, περιουσιακών στοιχείων, τα οποία ενσάρκωναν τα όνειρα, τις προσδοκίες και τελικά την απόγνωση των φτωχών!
(Αναφορές θέσεων από τις σελίδες 267 – 275 του ´Μινώταυρου´).
Στο έβδομο και στο όγδοο κεφάλαιο του Γιάννη Βαρουφάκη, ´Ο παγκόσμιος Μινώταυρος´, ο συγγραφέας πραγματοποιεί με απλή λαϊκή καθημερινή γλώσσα τις πιο μεγάλες αποκαλύψεις για τον ρόλο και την τεράστια ευθύνη της Αμερικής για την έκρηξη της παγκόσμιας κρίσης του 2008. Επίσης αναλύει αποφασιστικά τον παράπλευρο (σαν ουρά της αμερικανικής πολιτικής) ρόλο της Γερμανίας, κυρίως που έκαμε μετά την Αμερική το χαμαλίκι με μέγιστη ωφέλεια και εκμετάλλευση – της απορρόφησης με ανακύκλωση των χωρών της Ε.Ε. και κυρίως της Ευρωζώνης. Για να ισχυροποιεί το ευρώ με δάνεια ως να ήταν η συνέχεια του γερμανικού μάρκου. Με αποτέλεσμα την επιστροφή του αρπακτικού κράτους των τοξικών οικονομικών θεωριών και της περίεργης τραγωδίας του φονταμενταλισμού της αγοράς. Για να παραθέσει απλό σχέδιό του που δεν το ´βλέπουν´ τα γερμανοκατευθυνόμενα μάτια της Ε.Ε. για περίσωση της Ευρωζώνης και αναδημιουργία της Ε.Ε. χωρίς προϋποθέσεις ομοσπονδιοποίησης.
ΧΩΡΙΣ ΜΙΝΩΤΑΥΡΟ, ΑΛΛΑ ΜΕ ΔΡΑΚΟ
Τέλος, στο ένατο κεφάλαιο με τίτλο ´Ενα μέλλον χωρίς τον παγκόσμιο Μινώταυρο´ παρουσιάζει απολογιστικά τον ρόλο της Αμερικής για επιβολή του παγκόσμιου σχεδίου του -με τον μη αντιστρέψιμο εκφοβισμό πλέον- αφού η ίδια η Αμερική κατάφερε το τελειωτικό χτύπημα προκαλώντας τη μείζονα παγκόσμια κρίση που θα γεννούσε τον Παγκόσμιο Μινώταυρο με κλειδί της επιτυχίας την αναγνώριση της αναγκαιότητας ´ενός παγκόσμιου μηχανισμού ανακύκλωσης πλεονασμάτων´.
Με στόχο ο παγκόσμιος ηγεμόνας να αυξάνει τα πλεονάσματα, αλλά και να ανακυκλώνει μεγάλο μέρος του προς τους υπηκόους εκείνους χωρίς τους οποίους τα πλεονάσματα αρχίζουν να φθίνουν στο σύνολό τους.
ΜΠΑΙΝΟΥΜΕ ΣΕ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΙΦΟΒΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Τώρα όμως όλα έχουν ανατραπεί με όλες τις αυξανόμενες παγκόσμιες ανισορροπίες, να είναι εξαιρετικά επίφοβες.
Για να διατυπώσει ο Γ.Β. το κρίσιμο ερώτημα για εκείνη την εποχή: Μπορεί τώρα ο ´Δράκος´ της Κίνας, πάνω στον οποίο επενδύονται αυτή την εποχή πολλές ελπίδες, να αντικαταστήσει τον παγκόσμιο Μινώταυρο που έχει πληγεί θανάσιμα ως σταθεροποιητική δύναμη που αυτή τη στιγμή λείπει;
Ομως, το πρόβλημα είναι, απαντά ο καθηγητής Βαρουφάκης. ´ότι δεν αρκεί ούτε η συνείδηση της σημασίας ούτε οι ευσεβείς πόθοι για τη θέσμιση ενός νέου παγκόσμιου μηχανισμού ανακύκλωσης πλεονασμάτων. Ο οποίος, αν είναι απαραίτητος, για μια σταθερή παγκόσμια οικονομία και χωρίς αυτόν διατρέχουμε τον κίνδυνο (σελ. 457) να επιστρέψουμε στην κατάσταση ριζικής και επισφαλούς αβεβαιότητας που προϋπήρχε του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (με επιπρόσθετους κινδύνους που απορρέουν από τα σημερινά μαζικά μέσα καταστροφής και την κλιματική αλλαγή). Αλήθεια, μπορούμε να ελπίζουμε ή όχι (ιδιαίτερα εμείς οι Ελληνες) σε ένα πιο ευοίωνο μέλλον;
Στο τελευταίο υποκεφάλαιο με υπέρτιτλο ´Και τώρα τι;´ ο τολμηρός καθηγητής (σελίδες 456 – 460) κάνει ενδιαφέρουσες προτάσεις.
