Πλήρης απραξία και αταραξία φαίνεται να επικρατεί τις τελευταίες βδομάδες στην αγορά ελαιολάδου της χώρας, ενώ οι τιμές κατρακυλούν και οι αγοραπωλησίες πρακτικά έχουν σταματήσει.
Iδιαίτερα στην Κρήτη το 60% των Συνεταιρικών και ιδιωτικών επιχειρήσεων που δίνουν τιμές στον Σ.Ε.ΔΗ.Κ. αναφέρουν ότι δεν αγοράζουν, αλλά και εκείνες που αγοράζουν δηλώνουν ότι δεν υπάρχει κανένα ενδιαφέρον για πώληση από την πλευρά των παραγωγών εκτός από εκείνους που αντιμετωπίζουν πιεστικές ανάγκες. Και αυτό είναι μάλλον φυσικό αφού οι τιμές για το έξτρα παρθένο οξύτητας 0,3ο έχουν υποχωρήσει μεταξύ 2,40-2,60€ και στην Κρήτη και στην Πελοπόννησο.
Βέβαια την ίδια ώρα, σύμφωνα με το Δελτίο Τιμών του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. (www.sedik.gr) της 11 Ιουνίου 2019, στην Ισπανία οι μέσες τιμές για τα έξτρα φθάνουν στα 2,16 €/κ και οι ελάχιστες στα 1,99 €/κ, παρουσιάζοντας μια ασήμαντη ανάκαμψη 0,1 € σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα, πιθανώς λόγω των κινητοποιήσεων. Ωστόσο οι μέγιστες τιμές των έξτρα στην Ισπανία, που αφορούν έξτρα αντίστοιχα με τα δικά μας οξύτητας 0,3ο, φθάνουν στα 2,95€/κ, τιμή που είναι υψηλότερη κατά 0,25-0, 35€ κ από τις αντίστοιχες δικές μας!
Συμπερασματικά οι τιμές στην Ελλάδα ακολουθούν τις τιμές των μέσης και χαμηλής ποιότητας έξτρα της Ισπανίας.
Και φυσικά δεν γίνεται λόγος για τη σύγκριση με τις τιμές Ιταλίας οι οποιες φθάνουν 6,15 €/κ.
Έτσι, τα ερωτήματα που αναφύονται για τις αδικαιολόγητες αυτές διαφορές, είναι πολλά και σοβαρά. Και γίνονται ακόμη σοβαρότερα αν ληφθεί υπόψη ότι δεν είναι πρωτόγνωρα, αλλά πολύ παλιά και υπάρχουν τώρα και αρκετό χρόνο, χωρίς κανένας αρμόδιος να συγκινείται.
Αυτό προκύπτει από το σχεδιάγραμμα της εξέλιξης των μέσων τιμών στην Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα, όπου φαίνεται ότι οι τιμές Κρήτης, από πέρυσι τον Ιανουάριο μέχρι τον φετινό Ιανουάριο, ακολουθούσαν μια πορεία απολύτως παράλληλη με εκείνες της Ισπανίας και μόνο από τον Ιανουάριο και μετά, οπότε άρχισε να εισέρχεται στην αγορά ο τεράστιος όγκος της φετινής Ισπανικής παραγωγής, άρχισαν να παρουσιάζουν κάποια μεγαλύτερη πτώση στην Ισπανία.
Ομως πιο σοβαρά είναι τα ερωτηματικά που αφορούν την τεράστια διαφορά τιμών των ελληνικών λαδιών από εκείνα της Ιταλίας, τα οποία δεν μπορεί να εξηγηθούν από τη διαφορετική παραγωγή των δυο χωρών, αφού και στις δυο χώρες ήταν αρκετά μειωμένη.. Ετσι, αποτελεί πρόκληση για τους αρμόδιους η διάγνωση και η θεραπεία των αιτίων της περίεργης λειτουργίας της αγοράς ελαιολαδου στην Ελλάδα.
Απογοητευτικά για την Ελλάδα τα αποτελέσματα του διαγωνισμού Νέας Υόρκης 2019
Επισημάνσεις Ελληνικού Προξενείου Ν. Υόρκης
Επομένως Κυβέρνηση και αντιπολίτευση, θα πρέπει να αφήσουν τις συνήθεις προεκλογικές γενικολογίες περί στήριξης του πρωτογενούς τομέα και αφού εξετάσουν σε βάθος τα αίτια του προβλήματος, να προτείνουν λύσεις και μέτρα για την αντιμετώπισή του!
Καθόλου ικανοποιητικά και αντάξια του ποιοτικού επιπέδου του ελαιολάδου της χώρας μας ήταν, για άλλη μια χρονιά, τα αποτελέσματα του διεθνούς διαγωνισμού ποιότητας ελαιολάδου 2019 που ανακοινώθηκαν πρόσφατα στη Ν. Υόρκη.
Επιβεβαιώνεται έτσι και από άλλη πλευρά, η απογοητευτική εικόνα της χώρας μας στα βραβεία ποιότητας των μεγάλων διεθνών διαγωνισμών, αφού απουσιάζει πλήρως ολόκληρη τη δεκαετία 2010-2019 και από τα βραβεία του έγκυρου Παγκόσμιου διαγωνισμού Mario Solinas του Διεθνούς Συμβούλιου Ελαιολάδου.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του διαγωνισμού Ν. Υόρκης, όπως παρουσιάστηκαν αναλυτικά σε έγγραφο του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) του Ελληνικού Προξενείου της Νέας Υόρκης, το οποίο δημοσιεύτηκε στην Ιστοσελίδα του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. (www.sedik.gr, ΕΛΑΙΟΝΕΑ 03.06.2019) η Ελλάδα κατατάχθηκε στην 6η θέση, αποσπώντας μόλις 35 βραβεία (18 χρυσά και 17 ασημένια) από το σύνολο των 535 βραβείων που απονεμήθηκαν στον διαγωνισμό.
Τοποθετήθηκε έτσι, πίσω απο την Ιταλία που απέσπασε 157 βραβεία, την Ισπανία που απέσπασε 113, την Αμερική 52, την Κροατία με 51 και την Πορτογαλία με 42. (Πιν.1)
Ωστόσο αυτό που είναι πλέον ανησυχητικό είναι το τελείως χαμηλό ποσοστό επιτυχιών της Ελλάδας σε σχέση με τον αριθμό των συμμετοχών στον διαγωνισμό. Κι αυτό γιατί ενώ ήταν η 3η χώρα από πλευράς συμμετοχών, κατατάχτηκε 22η από πλευράς ποσοστού επιτυχιών, επί συνόλου 26 χωρών. Το γεγονός αυτό είναι πολύ σοβαρότερο, από ό,τι ίσως κάποιοι νομίζουν, γιατί σε τελική ανάλυση παρουσιάζει διεθνώς την χώρα μας μεταξύ των ουραγών απο πλευράς ποιότητας τυποποιημένων ελαιολάδων στην αγορά των ΗΠΑ που είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο..
Μεγάλη η ερχόμενη παραγωγή
στην Ελλάδα, χαμηλή στην Ισπανία
Βέβαια ο Ιούνιος δεν είναι ο καλύτερος μήνας για την εκτίμηση της ερχόμενης παραγωγής αφού οι καρποί είναι ακόμη πολύ μικροί και δεν διακρίνονται εύκολα.
Ωστόσο λαμβάνοντας υπόψη τις άφθονες βροχές του φετινού χειμώνα αλλά και το γεγονός της πολύ μειωμένης περσινής παραγωγής σε συνδυασμό και με διάφορες πληροφορίες, εκτιμάται ότι η φετινή παραγωγή θα είναι μεν καλή όχι όμως πολύ υψηλή. Ειδικά για την Κρητη, εκτιμάται ότι εκτός απρόοπτου, η νέα σοδειά θα είναι καλύτερη απο την περσινή και θα κυμανθεί γύρω στους 100.000 τόνους.
Από την άλλη πλευρά η παραγωγή της Ισπανίας, η οποία τελικά ενδιαφέρει περισσότερο για τις εξελίξεις στις τιμές, εκτιμάται από τις εκεί Οργανώσεις όχι τόσο καλή.
Κι αυτό και διότι οι βροχοπτώσεις της Ανοιξης δεν φαινεται να ήταν αρκετές, αλλά και κατά την άποψή μας, διότι η επίδραση της περσινής πλούσιας σοδειάς και ιδίως η καθυστερημένη συγκομιδή της, δεν αποτελούν ευνοϊκές προϋποθέσεις για μία δεύτερη συνεχόμενη υψηλή σοδειά.
Ωστόσο, σύντομα τα πράγματα θα δείξουν στην πράξη καλύτερα!
Συλλαλητήρια στην Ισπανία για την κατρακύλα
των τιμών ελαιολάδου
Χιλιάδες ελαιοκαλλιεργητές απαιτούν άμεσα αποτελεσματικά μέτρα –
Η ιδιωτική αποθεματοποίηση θεωρείται ακατάλληλη και αναποτελεσματική
Χιλιάδες ελαιοκαλλιεργητές, πάνω από 6.000, συγκεντρώθηκαν στο Χαέν της Ανδαλουσίας προ ημερών σε εκδήλωση διαμαρτυρίας για την πτώση των τιμών ελαιολάδου.
Η εκδήλωση, την οποία οργάνωσαν οι Αγροτο-συνεταιρικές Οργανώσεις Infaoliva, ASAJA, COAG και UPA, σύμφωνα τις δηλώσεις τους, ήταν η πρώτη ενός ευρύτερου προγράμματος κινητοποιήσεων το οποίο σκοπεύουν να θέσουν σε εφαρμογή, προκειμένου να πιέσουν τη Διοίκηση να ενεργοποιήσει τα μέτρα και τους μηχανισμούς που είναι αναγκαία ώστε να υπάρξει σταθερότητα στην αγορά.
Οι οργανωτές των εκδηλώσεων με ομιλίες και δηλώσεις υπογράμμισαν σε όλους τους τόνους ότι είναι καιρός να υλοποιηθούν οι υποσχέσεις της Κυβέρνησης και να πραγματοποιηθούν όσα συμφωνήθηκαν στο Ελαιοκομικό Συνέδριο που έγινε στις 15 Μαρτίου στη Jaén.
Και, όπως τόνισαν, πρώτο από τα προβλήματα που απασχολούν τον κλάδο, είναι η εξισορρόπηση της αγοράς και η σταθερότητα των τιμών, η θεραπεία του όποίου απαιτεί αναπροσαρμογή του Κοινοτικού μέτρου της ιδιωτικής αποθεματοποίησης, ώστε να μπορεί να εφαρμόζεται άμεσα και αποτελεσματικά.
Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με τον Κανονισμό οι μέσες τιμές που πρέπει να επικρατούν στην αγορά και μάλιστα για αρκετές εβδομάδες, για την εφαρμογή του μέτρου, είναι εκτός πραγματικότητας για τα σημερινά δεδομένα.
Οι τιμές αυτές, οι οποίες σύμφωνα με τον Κανονισμό 1234/2007 (αρθ. 33) πρέπει να επικρατούν στην αγορά μιας περιοχής σήμερα είναι: 1,777€/κιλό για το έξτρα παρθένο, 1,710€/κιλό για το Παρθένο και 1,524 €/κιλό για το Βιομηχανικό (με οξύτητα άνω 2%)
Σημειώνεται ότι η τελευταία ενεργοποίηση ιδιωτικής αποθεματοποίησης που έγινε το 2012 εγκρίθηκε για 100.000 τόνους εξαιρετικού παρθένου και παρθένου ελαιόλαδου για μια περίοδο 6 μηνών και αφορούσε τις χώρες Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Πορτογαλία, Κύπρο, Μάλτα και Σλοβενία.
Οι τιμές που επικρατούσαν τότε στην αγορά ηταν γύρω στο 1,75€/κ στη Ισπανία και γύρω στα 2€/κιλο στην Ελλάδα.
“Ισπανική υποχώρηση” στα μέτρα για την πτώση των τιμών ελαιολάδου
Η Κυβέρνηση προτείνει τέσσερις τύπους ιδιωτικής απόσυρσης!
Κάτω από την πίεση των συλλαλητηρίων και των διαμαρτυριών των Αγροτικών οργανώσεων για την πρωτοφανή πτώση των τιμών, η Ισπανική Κυβέρνηση, αποφάσισε να προτείνει σαν λύση του προβλήματος την υποχρεωτική ή εθελοντική απόσυρση μεγάλων ποσοτήτων ελαιολάδου που πρότεινε να γίνει με διαφόρους τρόπους απο τις οργανώσεις του τομέα.
Η απόφαση αυτή, η εφαρμογή της οποίας δεν φαίνεται καθόλου εύκολη, στην ουσία αποτελεί σάλπισμα “Ισπανικής υποχώρησης” για την Κυβέρνηση, η οποία, παρά τις υποσχέσεις της, δεν φαίνεται να βρήκε καταλληλότερη λύση.
Η ανακοίνωση της Κυβερνητικής απόφασης έγινε από τον Γενικό Γραμματέα Γεωργίας και Τροφίμων, κ. Fernando Miranda, στους εκπροσώπους των Ελαιοκομικών Οργανώσεων της χώρας σε σύσκεψη που συγκάλεσε στις 5-6-2019 στο Υπουργείο Γεωργίας στη Μαδρίτη.
Στην αρχή της συνάντησης ο κ. Miranda, ανάφερε ότι η έκταση της καλλιέργειας της ελιάς στην Ισπανία αυξήθηκε περισσότερο από 100.000 εκτάρια τα τελευταία 5 χρόνια και ανάλογα αυξήθηκε η παραγωγή η οποία φέτος έφτασε στο ύψος ρεκόρ των 1,8 εκατ. τόνων.
Οι εξαγωγές ελαιολάδου αυξήθηκαν αξιοσημείωτα, όπως είπε, τα τελευταία χρόνια, αλλά δεν μπόρεσαν να απορροφήσουν την αύξηση της παραγωγής και να επιτρέψουν την διαμόρφωση ικανοποιητικών τιμών για τους παραγωγούς.
Ετσι, κατά την περίοδο 2018/19, οι τιμές παραγωγού ενώ αρχικά μειώθηκαν κατά 19%, στη συνέχεια έπεσαν ακόμη περισσότερο. Ετσι την περασμένη εβδομάδα ήταν χαμηλότερες κατά 43% από τις αντίστοιχες της ίδιας περιόδου των τελευταίων τεσσάρων ετών και κυμάνθηκαν λίγο πιο πάνω από τις τιμές αναφοράς για ενεργοποίηση της ιδιωτικής αποθεματοποίησης.
Οι 4 προτάσεις για
την εξισορρόπηση της αγοράς
Στη συνέχεια ο κ. Miranda παρουσίασε τέσσερις διαφορετικές προτάσεις οι οποιες πρόεκυψαν, όπως είπε, μετά από τη μελέτη των Κανονισμών που έκαναν οι υπηρεσίες του Υπουργείου. Από αυτές, όπως είπε, οι οργανώσεις πρέπει να επιλέξουν αυτή που θεωρούν καταλληλότερη.
Ολες οι προτάσεις αυτές, προβλέπουν απόσυρση προϊόντος που θα πραγματοποιηθεί είτε από τη Διεπαγγελματική Οργάνωση Ελαιόλαδου, είτε από τις Οργανώσεις Ελαιοπαραγωγών και τις Ενώσεις τους σε υποχρεωτική ή εθελοντική βάση, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Κανονισμού της Κοινής Οργάνωσης Αγοράς Αγροτικών Προϊόντων
Επιλογή 1: Αυτορρύθμιση με υποχρεωτική απόσυρση προϊόντος απο όλες τις επιχειρήσεις του τομέα, που θα γίνει από τη Διεπαγγελματική οργάνωση ελαιολάδου
Επιλογή 2: Αυτορρύθμιση με υποχρεωτική απόσυρση κατά ποιοτικές κατηγορίες, που θα γίνει απο τη Διεπαγγελματική ελαιολάδου,.
Επιλογή 3: Αυτορρύθμιση με εθελοντική απόσυρση προϊόντος που θα γίνει από τη Διεπαγγελματική οργάνωση ελαιολάδου, μετά απο συμφωνία με τις επιχειρήσεις
Επιλογή 4: Αυτορρύθμιση με εθελοντική απόσυρση που θα γίνει μετά απο συμφωνία, απο τις Οργανώσεις Παραγωγών του τομέα του ελαιολάδου.
Κανονιστική βάση των μέτρων αυτών θα είναι το άρθρο 209 του Κανονισμού της Κοινής Οργάνωσης Αγοράς Αγροτικών Προϊόντων (ΚΟΑ-ΑΠ)
Ο κ. Miranda ζήτησε από τους εκπροσώπους του κλάδου να επιλέξουν μια απο τις επιλογές αυτές ώστε η Κυβέρνηση να προτείνει στην Κοινοτικές αρχές.
Προς το παρόν όμως δεν έγινε γνωστό αν οι οργανώσεις συμφωνούν και για ποια επιλογή.
*Ο Νίκος Μιχελάκης, είναι Δρ. Γεωπόνος, πρώην Δ/ντης του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο μετά απο άδεια του ίδιου. (nmixel@otenet.gr)
