Ω κάπου θάχει ένα κομμάτι στέρεο φως
να πρασινίζει τ’ όνειρο να παίζουν τα παιδιά
άσπρες σημαίες οι γλάροι να ανεμίζουν
μπροστά σε κάθε βλέμμα
που αναιρεί τον ίσκιο μας.
Γιάννης Ρίτσος
Με το βλέμμα στραμμένο στο βδελυρό και αποτρόπαιο κύκλωμα σωματεμπορίας και εκπόρνευσης κατά συρροή του μικρού κοριτσιού από τον Κολωνό τούτες τις μέρες, παρακολουθούμε με κομμένη την ανάσα το καλά κρυμμένο θλιβερό απάνθρωπο κουβάρι να ξετυλίγεται σιγά – σιγά σε ένα έγκλημα που έχει διάρκεια και πολλές πτυχές στη κοινωνία της σήψης και της ανέχειας των καιρών που διανύουμε, με παρόμοια περιστατικά να ξεπηδούν καθημερινά σαν τη Λερναία Ύδρα.
Και τούτο γιατί δεν είναι μόνο η μικρή από τον Κολωνό, αλλά και το κάθε παιδί εν δυνάμει θύμα που ζει σε επισφαλές οικογενειακό περιβάλλον με τις συνθήκες ακραίας φτώχειας και κοινωνικής εξαθλίωσης να κυριαρχούν σε αυτό, καθώς η χώρα μας είναι σύμφωνα με τη UNICEFη τρίτη χώρα σε παιδική φτώχεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Είναι το κάθε παιδί που έχει υποστεί παραμέληση και κάθε μορφή κακοποίησης ( σωματική, συναισθηματική, σεξουαλική) με τη μαχαιριά βαθιά στην ψυχή του να το βαραίνει διπλά, αφου αυτή προέρχεται συνήθως από άτομα του στενού οικογενειακού του περιβάλλοντος (ενδοοικογενειακή βία) ή του ευρύτερου κύκλου εμπιστοσύνης του.
Είναι ακόμα το κάθε πρόωρα γερασμένο στους δρόμους παιδί που την ώρα που τα συνομήλικά του απολαμβάνουν τις χαρές της ηλικίας τους, εκείνο απροστάτευτο και μόνο αντικρίζει το βδελυρό πρόσωπο της σκληρής κοινωνίας μας, με τους ενήλικους εκμεταλλευτές του να ορίζουν τη ζωή του σε ένα περιβάλλον αμείλικτης σιωπής με αισθήματα συνεχούς ενοχής για αυτό που είναι και κάνει.
Αλλά ακόμα και αν το έγκλημα ξεσκεπαστεί με δυσκολία τις περισσότερες φορές, αφού τα στόματα σιωπούν, αν και γνωρίζουν, τα βάσανα των παιδιών θυμάτων δεν σταματούν εδώ. Ένας νέος κύκλος αρχίζει με θύτη το ίδιο το κράτος αυτή τη φορά που σε ρόλο παρατηρητή εκθέτει τα παιδιά σε νέους κινδύνους με ανυπολόγιστες συνέπειες στην ήδη βεβαρημένη ανεπανόρθωτα ψυχική τους υγεία.
Σπαράγματα ψυχής τούτα τα παιδιά, απροστάτευτα ακόμα και μετά την αποκάλυψη του στυγερού σε βάρος τους εγκλήματος, θύματα μιας ανελέητης γραφειοκρατίας που κουρελιάζει την προσωπικότητα τους, άγονται και φέρονται από τη μια υπηρεσία στην άλλη, κάτω από τα αδηφάγα βλέμματα των μέσων μαζικής ενημέρωσης.
Ζουν και ξαναζούν με κάθε λεπτομέρεια το προσωπικό τους δράμα που επιβαρύνει ξανά και ξανά την ψυχή τους με τις αλλεπάλληλες διηγήσεις τους σε αστυνομικούς, δικαστές, ειδικούς και μη.
Λες και δεν έχουν το δικαίωμα να μαζέψουν τα κομμάτια τους και να ξαναρχίσουν τη ζωή τους από την αρχή, σε ένα ασφαλές περιβάλλον που το ίδιο το κράτος οφείλει να τους εξασφαλίσει.
Αλήθεια, ποιος μπαίνει στον κόπο να σκεφτεί, τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν από τους συμμαθητές τους στο σχολείο που έχουν δικαίωμα να φοιτήσουν μετά από αυτό τον ανελέητο δημόσιο διασυρμό τους; Ποιος νοιάζεται για τον τρόπο που θα διαμορφώσουν τις κοινωνικές και προσωπικές τους σχέσεις σε μια κοινωνία που τα έχει στιγματίσει;
Είναι δυνατόν με τέτοια ευκολία τα μέσα μαζικής ενημέρωσης εν ονόματι της τηλεθέασης να κουρελιάζουν χωρίς αιδώ ανθρώπινες ζωές ανυπεράσπιστων παιδιών παραβιάζοντας κατάφωρα την ισχύουσα νομοθεσία;
Είναι δυνατόν επίσης να διαρρέει προανακριτικό υλικό της μυστικής προδικασίας με λεπτομέρειες από τη ζωή των παιδιών, χωρίς το φόβο της τιμωρίας από τους δράστες σε διάφορα στάδια της εξιχνίασης των υποθέσεων αυτών, αν και εδώ ο ποινικός κώδικας είναι σαφής;
Μήπως πρέπει επίσης στη χώρα μας να προχωρήσει με ταχύτατες διαδικασίες η δημιουργία κατά προτεραιότητα και άλλων «σπιτιών του παιδιού», πέρα από το όποιο οικονομικό κόστος, αφού τα δύο που δημιουργήθηκαν πρόσφατα δεν αρκούν για να καλύψουν τις υπάρχουσες ανάγκες, λόγω της ραγδαίας αύξησης περιστατικών παιδικής κακοποίησης που καταγγέλλονται τελευταία στη χώρα μας; Στο σημείο αυτό να θυμίσουμε ότι το παιδί- θύμα σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης εξετάζεται μια μόνο φορά στον ειδικά αυτό διαμορφωμένο χώρο με τη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων υπηρεσιών που το επισκέπτονται σε αυτό. Το αποτέλεσμα μάλιστα της εξέτασης καταγράφεται ηλεκτρονικά και χρησιμοποιείται για την εξέλιξη της δικανικής διαδικασίας.
Αλλά και, όταν ο εισαγγελέας στερήσει, αφού τελειώσει η ανακριτική διαδικασία, την επιμέλεια του παιδιού από τους φυσικούς του γονείς για λόγους έκθεσης σε βία ή ισχυρής παραμέλησης, ένας άλλος Γολγοθάς αρχίζει για τα ίδια ,μέχρι να βρουν αποκαμωμένα πλέον το πολυπόθητο για αυτά καταφύγιο.
Το πιο πιθανόν είναι στις περιπτώσεις αυτές το παιδί να καταλήξει σε κάποια δομή παιδικής προστασίας, κρατική, ιδιωτική ή και εκκλησιαστική, με την πράξη αυτή να είναι από μόνη της τραυματική για το ίδιο( όπως έχουν αποδείξει έρευνες τόσο σε ελληνικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο) αλλά και αναγκαία για να συνεχίσει τη ζωή του.
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειώσουμε ότι σε έκθεση του Συνηγόρου του πολίτη το 2020, σχετικά με τη λειτουργία των δομών κλειστής προστασίας στη χώρα μας, διαπιστώνεται η απουσία δομών επείγουσας φιλοξενίας για την υποδοχή των κακοποιημένων παιδιών που απομακρύνονται από την οικογένειά τους με το χαρακτήρα του επείγοντος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα σε κάποιες περιπτώσεις τα παιδιά να φιλοξενούνται στα νοσοκομεία για μεγάλο χρονικό διάστημα και να παραμένουν στα αζήτητα λόγω γραφειοκρατικών και άλλων εμποδίων που άπτονται της υποστελέχωσης των υπηρεσιών που χειρίζονται τα θέματα αυτά .
Ευχής έργον για τα κακοποιημένα παιδιά θα ήταν σε κάθε περίπτωση να βρεθεί άμεσα μια οικογένεια να τα αγκαλιάσει μέσω του θεσμού της αναδοχής ή της υιοθεσίας.
Όμως αυτό δεν είναι εύκολο παρά την προσπάθεια που καταβάλλεται τελευταία στη χώρα μας με την υιοθέτηση πρακτικών αποϊδρυματοποίησης στο πλαίσιο της υλοποίησης του νόμου 4538/2018 περί αναδοχής και υιοθεσίας.
Φαίνεται λοιπόν ότι χρειάζεται να γίνουν πολλά βήματα ακόμα, ειδικότερα ως προς το θεσμό της αναδοχής, τόσο ως προς την ευαισθητοποίηση των πολιτών, όσο και ως προς την επιτάχυνση των διαδικασιών από την πλευρά των υπηρεσιών γιατί οι αναδοχές αλλά και οι υιοθεσίες σε μικρότερο βαθμό, δεν φαίνεται να προχωρούν, όσο θα έπρεπε, παρόλο που οι ανάγκες αυξάνονται διαρκώς.
Αναγκαίο είναι επίσης οι υπάρχουσες κλειστές δομές παιδικής προστασίας να αναβαθμιστούν ως προς τη λειτουργία τους με τη στελέχωσή τους με μόνιμο προσωπικό όλων των απαιτούμενων ειδικοτήτων που θα αποτελεί σταθερό σημείο αναφοράς για τα παιδιά, γεγονός που θα συντελέσει ουσιαστικά στη σωματική, συναισθηματική και ψυχική τους ανάρρωση, αλλά και στην απαραίτητη κοινωνική τους επανένταξη.
