Tο ερώτημα προκύπτει κάθε φορά που βλέπει το φως της δημοσιότητας μια ιστορία κακοποίησης. Γιατί άργησε τόσο πολύ να σπάσει η σιωπή της οικογένειας; Γιατί δεν μίλησε πιο νωρίς κάποιος από την πολυκατοικία, τη γειτονιά, το χωριό; Η απάντηση δεν είναι μονοσήμαντη. «Οι αναφορές που δεχθήκαμε πέρυσι για κακοποίηση έφτασαν τις 1.800. Από αυτές μόνο οι τέσσερις ήταν για σεξουαλική κακοποίηση. Ο αριθμός είναι ασήμαντος εάν σκεφτεί κανείς πως οι περιπτώσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας είναι πολλαπλάσιος» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Κώστας Γιαννόπουλος από το Χαμόγελο του Παιδιού. «Γύρω από τη σεξουαλική κακοποίηση υπάρχει πολύ συχνά ομερτά» προσθέτει.
Οι αιτίες της «ομερτά»
Είναι μια ομερτά που, σύμφωνα με τους ειδικούς, που μπορεί να προέρχεται από αδιαφορία και φόβο ή ακόμη και από άγνοια. Ο Κώστας Γιαννόπουλος σημειώνει σχετικά τη δυσκολία που συνάντησαν ο ίδιος και οι συνεργάτες του να πείσουν για τη σημασία της τηλεφωνικής γραμμής «Εθνική Γραμμής 1056» όταν ξεκίνησε η λειτουργία της, ενώ σήμερα το 95% των καταγγελιών που δέχεται είναι ανώνυμες.
«Είναι φυσικό, οι θύτες δεν είναι και οι καλύτεροι άνθρωποι του κόσμου» σχολιάζει, ενώ αναφέρει την περίπτωση μιας παιδιάτρου που κατήγγειλε έναν πατέρα ο οποίος κακοποιούσε σεξουαλικά το παιδί του για να δεχθεί πλήθος απειλών από τον ίδιο στη συνέχεια. «Της είχα ζητήσει να στηρίξει την οργάνωσή μας. Μου είπε πως θα το έκανε, αλλά δεν ήθελε να φανεί πουθενά το όνομά της. Ο πατέρας εκείνος απειλούσε πως θα έκανε κακό στην ίδια και την οικογένειά της» θυμάται.
Δεν είναι λίγες φορές από την άλλη που τα θύματα πέφτουν και θύματα δυσπιστίας. Είναι η δυσπιστία με την οποία αντιμετωπίζονται οι καταγγελίες όταν οι θύτες είναι «πολίτες υπεράνω πάσης υποψίας». Το Χαμόγελο του Παιδιού είχε δεχθεί τέσσερις αναφορές για την περίπτωση ενός ζευγαριού ανώτερου οικονομικού και μορφωτικού επιπέδου που κακοποιούσε το υιοθετημένο παιδί του. «Εκείνοι που έπρεπε να ακούσουν δεν άκουγαν. “Γιατί εκθέτετε αυτούς τους ευυπόληπτους πολίτες;” έλεγαν» διηγείται ο Κώστας Γιαννόπουλος.
Η εμπειρία που έχει συγκεντρώσει όλα αυτά τα χρόνια, του έχει δείξει επίσης πως κάποιες φορές είναι ολόκληρη η κοινωνία που δεν θέλει να πιστέψει πως μέσα στους κόλπους της υπάρχουν τέτοιες παθογενείς καταστάσεις. «Όταν προκύψει το πρόβλημα, προσπαθούν να το κρύψουν» λέει ο ιδρυτής του Χαμόγελου του Παιδιού.