Καλοί µου φίλοι, καλό Σαββατοκύριακο!
Στον απόηχο των εορτασµών της Παγκόσµιας Ηµέρας Ποίησης (21 Μαρτίου) και της Παγκόσµιας Ηµέρας Παιδικού Βιβλίου (2 Απριλίου), ο σηµερινός Παιδότοπος που φιλοξενεί 5 ποιήµατα για παιδιά, της γνωστής συντ. δασκάλας και κορυφαίας ποιήτριας Ελένης Τσικρητέα – Χωρεάνθη απ’ την ποιητική της συλλογή ‘‘Ποιήµατα της γης και του ουρανού’’ διανθισµένα µε υπέροχες ζωγραφιές της και ποιήτριας κόρης της Βερίνας Χωρεάνθη. Η Ελένη Χωρεάνθη «κατέχει τη γλώσσα σε βάθος, όσο ελάχιστοι, αφού κινείται µε άνεση στη λαϊκή, στη λόγια, στην αρχαία αλλά και στη γλώσσα του Ευαγγελίου, και την ενδύει µε µια µουσική απαράµιλλη», µας λέει, µεταξύ των άλλων, παρουσιάζοντας τα ‘‘Ποιήµατα της γης και του ουρανού’’ ο και ειδικός σε θέµατα Παιδικής Λογοτεχνίας Γιάννης Παπαδάτος. Ας τα απολαύσουµε!
Σας χαιρετώ µε αγάπη όλους!
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης
δάσκαλος – λογοτέχνης
Γιάννης Παπαδάτος:*
Η γλώσσα της Ελένης Χωρεάνθη
…Η Ελένη Χωρεάνθη είναι ποιήτρια µε µακρά θητεία στο είδος. Τα “Τραγούδια της γης και τ’ ουρανού” είναι το πέµπτο ποιητικό βιβλίο της για παιδιά. Στην παιδική της ποίηση προβάλλει την παιδική ηλικία άµεσα ή έµµεσα στην άνοιξή της: «Της νεότητας, της αιµάτινης στιγµής, της πληρωµής του χρόνου που αχρηστεύει το θάνατο», όπως λέει ο Ελύτης, που µπορεί να νοηµατοδοτήσει µια άλλη µετασχηµατιστική παιδαγωγική µε συνιστώσες την αγάπη, την ειρήνη, το σεβασµό στη φύση, στην αποδοχή του διαφορετικού, του Άλλου. […]
Εκείνο όµως που κατά τη γνώµη µου, το επιτυγχάνει και το ανεβάζει σε πολύ υψηλά επίπεδα, η Ελένη Χωρεάνθη, είναι η γλώσσα. Κατέχει τη γλώσσα σε πλάτος και βάθος, όσο ελάχιστοι, αφού κινείται µε άνεση στη λαϊκή, στη λόγια, στην αρχαία αλλά και στη γλώσσα του Ευαγγελίου. Το συνταίριασµα των λέξεων είναι αρχιτεκτονικά δοµηµένο σε βαθµό που να µιλά κανείς για ενιαία γλώσσα την οποία η Ελένη Χωρεάνθη ενδύει µε µια µουσική απαράµιλλη που µόνο σε ευτυχισµένες στιγµές της λογοτεχνίας µας συναντάµε. Ο λόγος της είναι πηγαίος, λιτός και συνάµα ισχυρός, έχει µια παρθενική διαύγεια. […]
Στα ποιήµατα “Τραγούδια της Γης και του Ουρανού”, για παιδιά η γλώσσα είναι απλή, ανεπιτήδευτα παιδική, κατακτηµένη ήδη από τα παιδιά, δοσµένη µε µια απαράµιλλη τεχνικότητα εµβαπτισµένη σε παιδικές ονειρικές εικόνες προβαλλόµενες τελικά στο φαντασιακά αρχικά και στο ρεαλιστικά τελικά κοινωνικώς ζητούµενο.
*Kαθηγητής στο Τµήµα Επιστηµών της Πρσχολικής Αγωγής στο Πανεπιστήµιο του Αιγαίου και ειδικός σε θέµατα Παιδικής Λογοτεχνίας
ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΟΥ
Το χωριό µου στ’ Άγραφα
είχε σπίτια όµορφα.
Είχε δέντρα και νερά,
προβατάκια ήµερα.
Είχε στέγες χαµηλές
και πλακόστρωτες αυλές.
Είχε πέτρινα πεζούλια
τριανταφυλλιές και γιούλια.
Το χωριό µου στ’ Άγραφα
ρήµαξε. Και στ’ άγραφα
πέρασε παντοτινά.
Πάνε πια τ’ αλλοτινά.
Στο χωριό µου στ’ Άγραφα
που το ζώνει η ερηµιά,
µήτε γέρος µήτε γριά
δεν απόµεινε εκεί πια
ΚΟΚΟΡΟΜΑΧΙΑ
Τρεις κοκόροι µες στο φράχτη
φαγωθήκαν την αυγή.
Κι ένας τέταρτος αδράχνει
αλλουνού την κεφαλή.
Γίνανε µαλλιά κουβάρια
άσπροι, µαύροι, καστανοί,
πέσαν στην αυλή κουφάρια
του χωριού οι πετεινοί.
Και συνάχτηκαν οι κότες,
µικροµάνες και κυρές
να θρηνήσουν τους ιππότες.
Τρέξανε κι οι πεθερές.
Και σηκώσαν µοιρολόι.
Κι ένας ξένος πετεινός:
“Μας ξεφτέλισαν το σόι”,
είπε κι έγινε καπνός.
Κι οι κοτούλες µαραµένες
κακαρίζουν στην αυλή
και γυρίζουν µαραµένες
και γεµάτες συλλογή.
ΑΣΤΡΟΦΕΓΓΙΑ
Με τούτη την αστροφεγγιά,
Θε µου, τρελάθηκε η νυχτιά.
Κάτω απ’ το ξύλινο µπαλκόνι,
έχει δειπνήσει το τριζόνι.
Μέσα στης λίµνης τα νερά
πέφτουν τ’ αστέρια τ’ αργυρά
και το φεγγάρι σ’ άλλα µέρη
πάει το ξηµέρωµα να φέρει
Και τα παιδιά της γειτονιάς
ξεµυαλιστήκανε µε µιας
και στο πλακόστρωτο τ’ αλώνι
µαζώχτηκαν και δεν τους σώνει.
Να ταν ο κόσµος γειτονιά
µέσα στης γης την αγκαλιά
κι όλοι να βγαίναµε γειτόνοι
στης γης το ξέφωτο τ’ αλώνι.
ΝΑΝΟΥΡΙΣΜΑΤΑ
1. Κοιµήσου, το παιδάκι µου, κι ο ύπνος να σε πάρει,
να σε τρανέψει γρήγορα της Παναγιάς η Χάρη.
Κοιµήσου, το παιδάκι µου, ν’ απλώσουν τα φτερά σου,
να µερωθείς στους ύπνους σου, ν’ απλώσουν τα φτερά σου.
Κοιµήσου, φως µου, να γενείς το βρέφος παλικάρι,
κι εγώ σου πλέκω όνειρα µε τα’ αργυρό φεγγάρι.
Κοιµήσου, το κλωνάρι µου, κάνε παιδί µου νάνι,
τον ύπνο σου µε τα’ άστρα της η νύχτα να σου ράνει.
Κοιµήσου τα’ αστεράκι µου, κι αλλού να παίξεις άµε,
πύργους και κάστρα και χωριά και πολιτείες κάµε.
Πλάγιασε , καλό µου, κι όπου να ναι φτάνει
η αυγή στον κόσµο. Κάνε, φως µου, νάνι…
Γείρε στ’ όνειρό σου –βρόχια ο κόσµος βάνει –
µην τροµάζεις, φως µου. Κάνε, ανθέ µου, νάνι.
2. Ο ύπνος όνειρα γλυκά, παιδί µου, να σου φέρνει,
κι από του κόσµου τη θωριά την ασχηµιά να παίρνει.
Σού ‘χω κρεµάσει φυλαχτό στα στήθια την καρδιά µου,
να σε φυλάει απ’ το κακό το µάτι µακριά µου.
*
Πλάγιασε, το παιδάκι µου κι εγώ είµαι στο πλευρό σου
να σε φυλάω στη στράτα σου µες στο χρυσό όνειρό σου.
Παρακαλώ την Παναγιά ν’ ανθοβολήσεις, φως µου,
και να ξυπνήσουν τ’ άνθια σου την άνοιξη του κόσµου.
*
Νάνι, γλυκιά µου ανασαιµιά, ν’ ανοίξει ανθός κι εντός µου.
Στα βλέφαρά σου κρέµασα το ξύπνηµα του κόσµου.
*
Πλάγιασε, καλό µου, φτάνει, ανθέ µου, σώνει.
Σήµανε και η ώρα που η ζωή µερώνει.
Μέσα στα όνειρά µας ανθοβολούν οι τόποι.
Πλάγιασε, παιδί µου, ξύπνησαν οι ανθρώποι.
