Καλοί μου φίλοι, καλό Σαββατοκύριακο!
Μέσω του Μουσείου Μαθητικής Ζωής του Δήμου Βριλησσίων, όπως είχα γράψει προ μηνών (βλ. Παιδότοπο, 14.1.2023) επιμένει η και καλή μου φίλη, αποκορωνιώτικης καταγωγής, Κατερίνα Βουτσαδάκη να υψώνει τη σημαία της Δασκαλοσύνης. Όπου βρεθεί, όπου σταθεί κι όπου κληθεί… Για μια σπουδαία δράση, που έγινε με δική της πρωτοβουλία και ευθύνη, το θέμα του σημερινού, τελευταίου φετινού αυγουστιάτικου Παιδότοπου.
Για μια δράση που… έλαβε χώρα τον Μάρτη της φετινής χρονιάς στην όμορφη Αίγινα ο λόγος…
Πλήρες το ρεπορτάζ σου και πλούσιο το φωτογραφικό σου υλικό, Κατερίνα! Πάντα ωραία στις επάλξεις και της Δασκαλοσύνης και της Δημοσιογραφίας!
Σας χαιρετώ με αγάπη όλους
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης
δάσκαλος – λογοτέχνης
Με γιαγιά Αιγινίτισσα από τη μεριά της μητέρας μου, που δεν τη γνώρισε ποτέ γιατί έφυγε δύο μέρες μετά τον τοκετό από επιλόχειο πυρετό, μια κρύα νύχτα του Νοέμβρη του 1930, μελετώ από τα παιδικά μου χρόνια τη μακραίωνη ιστορία της Αίγινας, που έγινε η πρώτη πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους. Εκεί για ένα χρόνο η έδρα του πρώτου Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, στις 26 Ιανουαρίου 1828.
Καλεσμένο, λοιπόν, το Μουσείο Μαθητικής Ζωής Βριλησσίων από τον Διευθυντή Θοδωρή Λορέντζο και τον δάσκαλο της Γ’ τάξης του 1ου Δημ. Σχ. Αίγινας Κώστα Σταυρόπουλο, στις 28 Μαρτίου του 2023, να ταξιδέψει περίπου δύο αιώνες πίσω και να παρακολουθήσει το ταξίδι του κυβερνήτη από τη Μάλτα ως τον Αργολικό κόλπο με το αγγλικό καράβι και να φθάσει στα ανοιχτά του όρμου του Αγίου Βασιλείου στην Περιβόλα απ’ όπου ένα λαϊκό τον έβγαλε στη στεριά. Συνταξιδιώτες οι μαθητές της Γ’ και Δ’ τάξης. Με αφορμή την ορκωμοσία του Καποδίστρια στον υπέροχο Μητροπολιτικό Ναό που είχε εγκαινιαστεί πριν λίγα χρόνια, μιλήσαμε για την περιπέτεια της γραφής με φτερό και μελάνι από το μελανοδοχείο
Το πρώτο μουσείο
Με εντολή του Ι. Καποδίστρια, οι πρώτοι δάσκαλοι που στάλθηκαν στα πρώτα σχολεία που ιδρύθηκαν στη μικρή τότε Ελλάδα ήταν υπεύθυνοι για τη συγκέντρωση όλων των αρχαιολογικών ευρημάτων, όσα δεν είχαν κλαπεί ή πωληθεί, που ήταν εδώ κι εκεί σπαράγματα ενός σπουδαίου πολιτισμού. Ένας φωτισμένος δημοδιδάσκαλος, στις αρχές του 20ου αιώνα, ο Αντώνιος Πελεκάνος πάσχισε όσο κανείς άλλος για τη διάσωση των αρχαιολογικών καταλοίπων στην Αίγινα. Έτσι το Εϋνάρδειο, η σχολή που φοίτησαν οι πρώτοι δάσκαλοι υπό τη διεύθυνση του Γεωργίου Γενναδίου, έγινε το πρώτο αρχαιολογικό μουσείο.
Δημοτικό Σχολείο για Κορίτσια
Στην Αίγινα από το 1846 λειτουργούσε και Δημοτικό Σχολείο για κορίτσια με πρώτη δασκάλα την Αννίτα Ανδρέου. Τα παιδιά έγραψαν στην πλάκα με το κοντύλι και υπολόγισαν πάνω στις χάντρες του παλιού αριθμητηρίου. Και ήρθε η ώρα της βέργας… Μιλήσαμε για την αυστηρότητα των δασκάλων της εποχής, προχωρήσαμε έναν αιώνα αργότερα και δείξαμε αποσπάσματα από την ταινία “Ο Ψύλλος”, όπου σε ένα μικρό χωριό της Ηλείας ο δάσκαλος του μονοθέσιου σχολείου υποτιμά, προσβάλλει, τιμωρεί και χτυπά με τη βέργα τον ονειροπόλο μαθητή που εκδίδει την ιδιόχειρη εφημερίδα του .
Τρία κορίτσια φόρεσαν τις μπλε ποδιές, με κορδέλα στα μαλλιά, πήραν τις σάκες και κάθισαν στο παλιό πράσινο, ξύλινο θρανίο που έχει διασωθεί από τότε που αποσύρθηκε από τα διδακτήρια αυτός ο τύπος θρανίου.
Τα ξύλινα παιχνίδια
Επειδή δεν γίνεται σχολείο χωρίς διάλειμμα και παιχνίδι, ήρθε η ώρα να δοκιμάσουν οι μαθητές το τσέρκι, όπως το είδαν και στην ταινία που είχαμε προβάλλει το κουμπί- την αρχαία διελκυστίνδα, τη σβούρα, τις σφεντόνες, τα τόξα, το πατίνι, όλα ξύλινα, κατασκευασμένα από τον αείμνηστο συνάδελφο ΤΑΣΟ ΜΙΧΑ.
Έπαιξαν με τους γυάλινους βόλους και μοιράστηκαν τους πήλινους… .
Πολύτιμες μαρτυρίες
Είχαμε τη χαρά και την τιμή να έχουμε μαζί μας σε όλη την παρουσίαση την κυρία Φλώρα Αλυφαντή, πρόεδρο του δραστήριου συλλόγου γυναικών Αίγινας, που φοίτησε στο Δημοτικό αυτό, που συνέχισε στο γυμνάσιο που στεγαζόταν στα μέσα του 20ου αιώνα στο Κυβερνείο, στο σπίτι του μπάρμπα – Γιάννη όπως το έλεγαν οι ντόπιοι .
Η κυρία Φλώρα γνωρίζει όσο λίγοι την ιστορία, τα ήθη, τα έθιμα, τις παραδόσεις του νησιού και έχει συντελέσει στο να οργανωθεί το Φεστιβάλ Φυστικιού που κάθε χρόνο γίνεται στο νησί το δεύτερο δεκαήμερο του Σεπτέμβρη.
Τότε τα παιδιά θυμήθηκαν πως υπάρχει κάτι παλιό στο σπίτι τους και τα παρακινήσαμε να φυλάνε σαν κάτι πολύτιμο τα παλιά, να τα σέβονται .
Αναφερθήκαμε στο Ορφανοτροφείο που σε χρόνο ρεκόρ χτίστηκε για να στεγάσει τα ορφανά του αγώνα. Εκεί έμαθαν γράμματα και μια τέχνη, ενώ με διάταγμα του Κυβερνήτη, κάθε σπουδαστής έπαιρνε φεύγοντας και το κασελάκι με τα εργαλεία της δουλειάς του. Έτσι βγήκαν οι πρώτοι μαραγκοί, σιδεράδες, ράφτες και μοδίστρες, σαμαράδες και γανωτήδες, τσαγκάρηδες και βαρελάδες…
Ευχαριστίες
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στη νεαρή συνάδελφο Χαρήνη Αγγέλη, που μας βοήθησε στην προβολή των φωτογραφιών και της ταινίας, στους συναδέλφους που κατέθεσαν τις εμπειρίες τους από τον πρώτο τους διορισμό.
Στην αγαπημένη μου φίλη Κλαίρη Νεστορίδη, που μας μίλησε για τη γιαγιά της Κλυταιμνήστρα, τη δημοδιδασκάλισσα στην Ανδριανούπολη στα τέλη του 19ου αιώνα.
Μα πάνω από όλους, ευχαριστώ τα παιδιά που δίνουν λόγο ύπαρξης σε κάθε τι γύρω μας.
Ανάμεσα στους μαθητές και η αγαπημένη αναδεξιμιά της κόρης μου Δήμητρας, η Αλεξιάννα Κορορού.
Κατερίνα Βουτσαδάκη
Υπεύθυνη της Μουσειακής Συλλογής του Μουσείου Μαθητικής ζωής του Δήμου Βριλησσίων.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο Παιδότοπος θα μείνει κλειστός τα τρία (3) επόμενα Σάββατα, στις 2, 9 και 16 Σεπτεμβρίου. Καλή αντάμωση το Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου με ανοιχτά τα σχολεία.
Β.Θ.Κ.
