Καλοί μου φίλοι, καλό Σαββατοκύριακο!
Να πάμε στην Ιμπρο Σφακίων, στην τοποθεσία Σωποτό της Κάινας Αποκορώνου και στο μουσείο της Ελεύθερνας Ρεθύμνου μας καλούν, μέσω του σημερινού Παιδότοπου, κάποια απ’ τα παιδιά του Γυμνασίου Βάμου… Από το με αρ. 14 τεύχος του περιοδικού τους “Μαθητών λόγος” που κυκλοφορήθηκε με τη λήξη της περασμένης σχολικής χρονιάς, τα κείμενά τους. «Δεν το συζητώ ότι θα επανέλθω, πριν ανοίξουν τα σχολεία στις σελίδες του». Η υπόσχεση που είχα δώσει στο προλογικό σημείωμα της στήλης πριν από 6 εβδομάδες (Σάββατο, 21 Ιουλίου), που παρουσίασα γενικά το περί ου ο λόγος τεύχος. Χαρά μου ότι την τηρώ. Να το γράψω και σήμερα ότι συγκινούμαι όταν αναφέρομαι στο σχολείο μου και ότι νιώθω περήφανος για όλα τα ωραία που γίνονται, έτσι όπως γίνονται. Ξεχωριστά όταν φτάνει στα χέρια μου το υπέροχο περιοδικό “Μαθητών Λόγος” και διαβάζω κείμενα, όπως αυτά που φιλοξενούνται σήμερα…
Σας χαιρετώ με αγάπη
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης
δάσκαλος
Κάινα – Σωποτό
Το χωριό Κάινα, βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του Βόρειου Οδικού Αξονα Κρήτης, στο τμήμα Αγιοι Πάντες – Βρύσες Αποκορώνου, στην πλαγιά ενός λόφου που απέναντί του οργώνονται τα πανέμορφα Λευκά Ορη.
Η κοινότητα του χωριού ιδρύθηκε το 1928 και καταργήθηκε από τους Καποδιστριακούς Δήμους. Από το 1999 και μετά ανήκει στο Δήμο Αποκορώνου. Το χωριό διαθέτει πάρα πολλές γραφικές και συνάμα όμορφες τοποθεσίες. Μια από αυτές είναι η τοποθεσία ΣΩΠΟΤΟ. “Σωποτό” σημαίνει το μέρος το οποίο αναβλύζει νερό. Στο Σωποτό υπήρχαν άλλοτε τρεις πηγές.Οι κάτοικοι του χωριού, όταν υπήρχε έλλειψη νερού στη Κάινα, πήγαιναν στις πηγές του και έπαιρναν νερό με δοχεία, συνήθως με πήλινες στάμνες.
Τις καλοκαιρινές μέρες υπήρχε μεγάλη κίνηση από χωρικούς αλλά και παιδιά που οδηγούσαν στις πηγές τα πρόβατα τους αλλά και άλλα ζώα για πότισμα. Τις μεσημεριανές και ζεστές ώρες του καλοκαιριού τα άφηναν εκεί, στις σκιές των δέντρων που υπήρχαν, για να ξεκουραστούν. Εκεί πήγαιναν πολλές φορές και οι νοικοκυρές για να πλύνουν τα ρούχα τους.
Επίσης οι εργάτες των ελαιοτριβείων της εποχής εκείνης πήγαιναν στις πηγές αυτές να πλύνουν τους ντορβάδες (σάκοι μέσα στους οποίους τοποθετούσαν τη ζύμη του αλεσμένου ελαιοκάρπου και στη συνέχεια έμπαιναν σ’ ένα χειροκίνητο πιεστήριο για να τρέξει το λάδι). Στην περιοχή υπήρχαν μικρές ιδιοκτησίες με πορτοκαλιές αλλά και κήποι που όλα ποτίζονταν από εκεί.
Στις πηγές Σωποτό έγινε επίσης η συμπλοκή των Ελλήνων ανταρτών με ομάδα Ιταλών τον Οκτώβριο του 1944. Το χωριό της Κάινας υδρεύτηκε πρώτη φορά με οργανωμένο δίκτυο και δεξαμενή από τις πηγές του Σωποτού. Δημιουργήθηκε υδραγωγείο και ένα αντλιοστάσιο με πετρελαιοκίνητη μηχανή κοντά στις πήγες από τις οποίες μεταφέρονταν με τη βοήθεια αντλίας νερό στη δεξαμενή του χωριού.
Η τελευταία ανάπλαση των πηγών του χωριού καθώς και η διάνοιξη του δρόμου Σωποτό – εξωκλήσι Αγ. Φανουρίου πραγματοποιήθηκε την περίοδο 1991-1998. Ο δρόμος είναι τσιμεντοστρωμένος αλλά δυστυχώς με το πέρασμα του χρόνου έχει υποστεί αρκετές ζημιές.
Ψεγιαννάκη Αναστασία, A3
Η επίσκεψη της Α’ Γυμνασίου στο μουσείο της Ελεύθερνας
Συμμετέχοντας κι εγώ σε μια εκπαιδευτική εκδρομή που διοργάνωσε το Γυμνάσιο Βάμου για την Α’ Γυμνασίου, μου δόθηκε η ευκαιρία να επισκεφτώ το μουσείο της Ελεύθερνας έξω από το Ρέθυμνο. Εκεί μας μίλησαν για το ανάκτορο της αρχαίας Ελεύθερνας που ήταν χτισμένο σε λόφο στους πρόποδες της αρχαίας Ιδης (του Ψηλορείτη) και σε υψόμετρο περίπου 380μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ο λόφος της αρχαίας Ελεύθερνας μοιάζει μ’ ένα μεγάλο πέτρινο καράβι, που έχει στρίψει την πλώρη του βορειοδυτικά κι έχει αράξει μέσα στο πράσινο της φύσης.
Καθοριστικό ρόλο για την ανάπτυξη του ανακτόρου έπαιξε η ίδια η θέση του. Βρίσκεται στην καρδιά της Κρήτης, περιτριγυρισμένο από πολλά άλλα ανάκτορα όπως την Κυδωνία, την Κνωσό, την Φαιστό και τη Γόρτυνα. Η καλή σχέση του ανακτόρου με την θάλασσα αποτέλεσε βασική αρχή και αιτία για την δόμηση μιας ανοιχτής κοινωνίας. Όλα αυτά αλλά και πολλές άλλες πληροφορίες ήρθαν στο φως από τις ανασκαφές του Πανεπιστημίου Κρήτης, που ξεκίνησαν το 1985 και συνεχίζονται μέχρι και σήμερα.
Από τις ανασκαφές αυτές έχουμε πολλά ευρήματα διαφόρων ειδών, όπως αγγεία, αγάλματα, νομίσματα, επιγραφές, όπλα, εργαλεία, ειδώλια, κ.ά., φτιαγμένα κυρίως από πηλό, λίθο, μέταλλα, φαγεντιανή, ελεφαντόδοντο και χαλκό. Η πληθώρα και η ποικιλία των υλικών που χρησιμοποιούνταν εκείνη την εποχή, μαρτυρά και την ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων που είχαν με άλλους λαούς.
Ανάμεσα σ’ όλα τα ευρήματα, δύο είναι αυτά που ξεχωρίζουν, το κάθε ένα για τους δικούς του λόγους. Πρόκειται για ένα περίτεχνο χάλκινο καπάκι οικιακού σκεύους (κατσαρόλας) της εποχής, που θυμίζει ασπίδα και ένα γυναικείο ειδώλιο, την «κόρη της Αρχαίας Ελεύθερνας». Όσο αφορά το πρώτο, το καπάκι, έχει για λαβή το πρόσωπο ενός λιονταριού. Στο χώρο πάνω από αυτή απεικονίζεται μια γυναίκα που ακουμπάει δύο λιοντάρια που στέκονται εκατέρωθεν της, ενώ στον κάτω χώρο απεικονίζονται δύο σφίγγες (ένα ζώο με σώμα λιονταριού και κεφάλι ανθρώπου), χαρακτηριστικές μορφές του αιγυπτιακού πολιτισμού. Ολη αυτή n λεπτομέρεια και n τέχνη είναι που το κάνουν τόσο ξεχωριστό. Η σπουδαιότητα του δεύτερου πολύ αξιόλογου ευρήματος, της “Κόρης της Ελεύθερνας” εντοπίζεται στο γεγονός ότι το ειδώλιο αυτό συγγενεύει με το αριστουργηματικό δαιδαλικό άγαλμα, τη διάσημη “Κυρία της Ωσέρ”, που βρίσκεται σήμερα στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι. Πρόκειται για δύο γυναικεία ειδώλια που φτιάχτηκαν από την ίδια πέτρα.
Είναι πολύ ωραίο και αξίζει να επισκέπτεσαι αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία. Τα οπτικά και ακουστικά ερεθίσματα που δέχεσαι εκεί δεν μπορούν να σου τα προσφέρουν ούτε τα βιβλία ούτε οι οθόνες. Η πραγματικότητα είναι αυτή που θα τα εντυπώσει πάντα χαραγμένα σαν μια επιγραφή στο πίσω μέρος του μυαλού σου.
Χαιρετάκη Κατερίνα Β3
Ιμπρος
Η Ίμπρος είναι ένα μικρό όμορφο χωριό των Σφακίων. Ολο τον χρόνο κατοικείται από ελάχιστες οικογένειες. Ωστόσο το καλοκαίρι προσελκύει ανθρώπους απ’ όλο τον κόσμο. Πήρε το όνομα του από το ομώνυμο ελληνικό νησί της Ιμβρου στα τούρκικα παράλια, διότι υπήρχε παλιά συγγενική αποίκηση στα δύο μέρη. Πριν λίγα χρόνια κατοικούνταν μόνο τους θερινούς μήνες, ενώ το χειμώνα οι κάτοικοι πήγαιναν σε πεδινά μέρη. Το καλοκαίρι το χωριό έχει πολλή δροσιά και η ζέστη είναι λιγοστή. Ο χειμώνας διαρκεί 7 μήνες και είναι πολύ δύσκολα λόγω του ότι το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 830 μέτρων που το κατατάσσει στο πιο ψηλό και κατοικημένο χωριό της Κρήτης. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία και τη μελισσοκομία, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει μεγάλη ανάπτυξη και ο τουρισμός. Υπάρχουν ταβέρνες, καφενεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια για κάθε επισκέπτη, περαστικό ή οδοιπόρο. Η τοπική κουζίνα της ευρύτερης περιοχής ικανοποιεί και τον πιο απαιτητικό πελάτη και οι φιλόξενοι άνθρωποι αφήνουν μόνο καλές εντυπώσεις στους επισκέπτες. Το φαράγγι της Ιμπρου, που ξεκινάει από το χωριό, είναι πολύ αξιόλογο. Πλήθος τουριστών, ντόπιοι και ξένοι, το επισκέπτονται κάθε χρόνο από τον Απρίλιο μέχρι και τον Οκτώβριο. Η σπάνια φυσική ομορφιά του είναι αναγνωρισμένη πάρα πολύ, καθώς βρίσκεται στη δεύτερη θέση σε επισκεψιμότητα φαραγγιών στην Κρήτη.
Λόγω του μικρού μήκους του, που είναι μόλις 8 χιλιόμετρα, το κάνει βατό για όλες τις ηλικίες.
Το μονοπάτι του φαραγγιού έχει βοηθήσει σε δύσκολες συνθήκες τον λαό των Σφακίων. Από εκεί ήταν το μοναδικό πέρασμα για τη θάλασσα στα νότια. Εχουν γίνει μάχες στα δύσκολα στενά του και έχουν θυσιαστεί πολλά παλικάρια στα γκρεμνά του.
Η Ιμπρος είναι ο τόπος καταγωγής μεγάλων και ένδοξων προγόνων μας που εμείς οι νεότεροι καμαρώνουμε και προσπαθούμε να μαθαίνουμε όλο και περισσότερα γι’ αυτούς για να τα μεταδώσουμε και στο μέλλον. Δεν υπάρχει οικογένεια που να μη έχει ένα ήρωα συγγενή να θυμάται και να μνημονεύει.
Ομορφο, αξιόλογο και ιστορικό μέρος είναι μόνο λίγα από τα επίθετα που το χαρακτηρίζουν.
Ξηραδάκη Άννα, Γ3
Σημείωση: Το επόμενο Σάββατο, 8 Σεπτεμβρίου ο Παιδότοπος θα είναι κλειστός.
