«Η Μέρα συνέχεια μικραίνει, πιεσμένη/ Από μια Νύχτα κυρτωμένη και πρόωρη/ Το απόγευμα ρίχνει το λιγοστό του Κίτρινο/ Στο βαθύ Δειλινό-/ Οι Ανεμοι βγάζουν τις πολεμικές τους/ συνήθειες/ Τα φύλλα ζητούν άδεια και την παίρνουν-/ Ο Νοέμβριος κρεμά το Γρανιτένιο Καπέλο του/ Πάνω σε καρφί Βελουδένιο». Ενα ποίημα για τον Νοέμβριο της Έμιλυ Ντίκινσον (μετάφραση Κώστας Λάνταβος) απ’ την ποιητική της συλλογή “Ελα στον κήπο μου”. Ελαφρά παραφρασμένο από τον Αόριστο σε Ενεστώτα χρόνο. Κι ένα ελληνικό της Ρένας Καρθαίου για τον ίδιο μήνα. Γραμμένο από την ποιήτρια στον Ενεστώτα. «Στου Νοέμβρη το χαρτί/ βάζει υπογραφή η βροχή/ Θα ποτίσω όλη την πόλη/ το χωράφι, το περβόλι./ Και θα πλύνω τις σκεπές/ τα μπαλκόνια τις αυλές/ Θα ετοιμάσω το τοπίο/ να ‘ρθει το μεγάλο κρύο./ Το χαρτί ο αέρας παίρνει/ και στα σύννεφα το φέρνει/ Κι η βροχή πιάνει δουλειά/ μούσκεμα όλα τα παιδιά». Νοέμβρης από χθες… Καλό μήνα και καλά κρασιά! Κυριολεκτικά (του Αϊ Γιώργη του Μεθυστή αύριο) και μεταφορικά. Κολλάει σ’ όλα αυτή η ευχή, άσχετα αν τη χρησιμοποιούμε με μια δόση ειρωνείας…
Τον Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες! Να και μια παροιμία για τον Νοέμβρη, που την έχει, ωστόσο… συμμισιακή με τον Δεκέμβρη. Και μια καταδικιά του. Νοέμβρη ζευγάρισμα κι ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές… Κι ένα τραγούδι. «Εφτασε, ο καιρός, καλέ μου, που πέφτουν οι ελιές…». Συλλαμβάνω πολλές φορές τον εαυτό μου να το σιγοτραγουδεί… Οσο περνούν τα χρόνια, τόσο πιο έντονο γίνεται το άρωμα των παιδικών μας χρόνων. Αλλες εποχές βέβαια τότε, άλλα χρώματα κι άλλα αρώματα, άλλες λέξεις… Καταβολάδες, ζευγάρισμα…
Κατ’ εξοχήν δικός μου μήνας ο Νοέμβρης. Εναν Νοέμβρη γεννήθηκα… Εναν Νοέμβρη, την ίδια ημερομηνία μάλιστα, έφυγε για το άλλο ημισφαίριο της ζωής, ο πατέρας μου. Οσο περνούν τα χρόνια, τόσο περισσότερο σκέφτομαι αυτήν τη σύμπτωση. Κι όσο την σκέφτομαι τόσο κολλώ σ’ αυτήν. Και κερί της μνήμης το κερί των γενεθλίων και κερί των γενεθλίων το κερί της μνήμης. Πάμε νοεμβριανά, λέω στον εαυτό μου. Συνεχίζουμε!!
Ανάξιον εστί
«Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική·/ το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου./ Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου. […]/ Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου με τα πρώτα – πρώτα Δόξα Σοι!/ Εκεί δάφνες και βάγια/ θυμιατό και λιβάνισμα/ τις πάλες ευλογώντας και τα καριοφίλια./ Στο χώμα το στρωμένο με τ’ αμπελομάντιλα/ κνίσες, τσουγκρίσματα/ και Χριστός Ανέστη/ με τα πρώτα σμπάρα των Ελλήνων./ Αγάπες μυστικές με τα πρώτα λόγια του Υμνου…/ Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα λόγια του Υμνου”. Από το “Αξιον εστί” του Οδυσσέα Ελύτη.
Ανάξιον εστί να έχουν οι τηλεοπτικοί και οι ραδιοφωνικοί σταθμοί της πατρίδας μας, όπως και οι τηλεοπτικές τους εκπομπές, στη συντριπτική τους πλειοψηφία αγγλικά ονόματα. Ανάξιον εστί να χρησιμοποιούμε όταν γράφουμε στο Διαδίκτυο ή όπου αλλού τα απαίσια Greeklish (Γκρικλις). Ανάξιον εστί να μη συναντάς ούτε μια, για δείγμα, επιγραφή στα τουριστικά καταστήματα των περιοχών της πατρίδας μας. Ανάξιον εστί να λέμε “thank you”, “good morning”, αντί για “καλημέρα” και good evening” αντί για “καλό βράδυ”. Ανάξιον εστί να μαθαίνουμε στα παιδιά μας να είναι αλλόφωνα…
Καημένε, Οδυσσέα Ελύτη, με το “Αξιον εστί” σου!.. Καημένε, Διονύσιε Σολωμέ, που είπες “Μήγαρις έχω τίποτε άλλο στον νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα”…
