Πανδημίες και βότανα

O νέος κορωνοϊός SARS-CoV-2 είναι η πανδημία που πλήττει τον πλανήτη μας σήμερα. Η ταχεία μετάδοσή του, απειλεί την υγεία όλων των ανθρώπων με καταστροφικές συνέπειες παράλληλα σε οικονομικό επίπεδο. Θεωρείται βέβαιο ότι ακόμη και αν ξεπεραστεί ο κίνδυνος αυτός, η ανθρωπότητα θα έχει περάσει σε μία νέα εποχή. Αυτό άλλωστε έχει δείξει και η ιστορία της ανθρωπότητας μετά από αντίστοιχες πανδημίες.

1 από 3

Η πρώτη πανδημία καταγράφηκε το 430 π.Χ, κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, στην πόλη – κράτος των Αθηνών, προκαλώντας τον θάνατο ενός μεγάλου ποσοστού των κατοίκων, μεταξύ των οποίων και ο Περικλής. Η εν λόγω πανδημία ονομάστηκε «Λοιμός των Αθηνών» ή «Σύνδρομο του Θουκυδίδη» και αντιμετωπίστηκε με τη συνεισφορά του Ιπποκράτη, ο οποίος βρισκόταν στην πόλη εκείνο το διάστημα.
Η επόμενη ήταν η πανώλη του Ιουστινιανού (543 μ.Χ). Η επιδημία, που έμεινε στην ιστορία ως η «Πανώλη του Ιουστινιανού» ξεκίνησε το 543 π.Χ. εκτιμάται ότι ήταν υπεύθυνη για τον θάνατο 30 έως και 50 εκατομμυρίων ανθρώπων, κοντά στο 50% του πληθυσμού της Γης κατά εκείνη την εποχή. Η πανδημία της πανώλης επί Ιουστινιανού ζημίωσε σημαντικά το εμπόριο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, ενώ έδωσε τη δυνατότητα σε άλλους πολιτισμούς να επανακτήσουν Βυζαντινές περιοχές στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και σε τμήματα της Ασίας.
Ανάμεσα στο 1348 και το 1353 ξέσπασε η πανώλη που πήρε τον τίτλο «Μαύρος Θάνατος», από την οποία έχασαν τις ζωές τους περίπου 25 εκατομμύρια άνθρωποι μόνο στην Ευρώπη. Μαζί με την Ασία, εκτιμάται ότι οι νεκροί ανήλθαν τελικά ανάμεσα σε 100 και 200 εκατομμύρια.
Η ευλογιά άρχισε να κάνει την εμφάνισή της στην Ευρώπη κατά τον Μεσαίωνα, όμως εδραιώθηκε όταν αυξήθηκε ο πληθυσμός κατά την εποχή των Σταυροφοριών. Από ιστορικά στοιχεία προκύπτει ότι τον 15ο αιώνα το ποσοστό θνησιμότητας έφτανε το 30%. Στην Ευρώπη η ευλογιά παρέμεινε η κύρια αιτία θανάτου και τον 18ο αιώνα, σκοτώνοντας κατ’ εκτίμηση 400.000 Ευρωπαίους τον χρόνο.

Χολέρα (1817 – 1823).
Η πρώτη πανδημία χολέρας ξεκίνησε από τον Ινδία και εξαπλώθηκε σε πολλές γειτονικές περιοχές. Ήταν η πρώτη από τις επτά μεγάλες πανδημίες χολέρας που μέχρι σήμερα έχουν στερήσει τις ζωές σε εκατομμύρια ανθρώπους.

Η Ισπανική Γρίπη (1918).
Η Ισπανική Γρίπη ήταν μια πανδημία που ξεκίνησε το 1918, κατά την οποία προσβλήθηκαν από τον ιό 500 εκατ. άνθρωποι, ενώ έχασαν τις ζωές τους πάνω από 50 εκατ. άνθρωποι σε όλο τον κόσμο.

Η γρίπη του Χονγκ Κονγκ (1968).
Ακριβώς πενήντα χρόνια μετά την Ισπανική πανδημία, «γεννήθηκε» ένας νέος ιός γρίπης, ο Η3Ν2. Οι απώλειες της γρίπης του Χονγκ Κονγκ σε ανθρώπινες ζωές υπολογίζονται στο ένα εκατομμύριο. Η ιός της γρίπης του Χονγκ Κονγκ θεωρείται ως ένας από τους πιο μεταδοτικούς καθώς το 1968, σε διάστημα δυο εβδομάδων, προσέβαλε 500.000 ανθρώπους.

HIV/AIDS (1981-σήμερα).
Οι πρώτες περιπτώσεις του HIV/AIDS καταγράφηκαν το 1981, όμως η νόσος εξακολουθεί και σήμερα να προκαλεί απώλειες ζωών. Από το 1981, 75 εκατ. άνθρωποι ήταν φορείς του HIV και περίπου 32 εκατ. έχασαν τις ζωές τους.

SARS (2002-2003).
Το SARS (Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο) είναι μια ασθένεια που προκαλείται από έναν από τους επτά κορωνοϊούς που επηρεάζουν τους ανθρώπους. Η επιδημία ξεκίνησε από την επαρχία Γκουαντόνγκ στην Κίνα και εξελίχθηκε σύντομα σε παγκόσμια πανδημία, «αγγίζοντας» 26 χώρες.
Από το SARS προσβλήθηκαν πάνω από 8.000 άνθρωποι, ενώ έχασαν τις ζωές τους 774 -ένα πολύ μεγάλο ποσοστό. Ο κορωνοϊός του SARS είναι κατά 86,9% όμοιος με τον νέο κορωνοϊό (SARS-CoV-2) σε ό,τι αφορά το γενετικό του προφίλ.

Η Γρίπη των χοίρων ή H1N1 (2009 – 2010)
Το 2009 παρατηρήθηκε μια νέα μορφή γρίπης, που έμελε να προσβάλει 60,8 εκατομμύρια ανθρώπους στις ΗΠΑ και να προκαλέσει, παγκοσμίως, εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους (έως και άνω των 500.000 σύμφωνα με κάποιες αναφορές). Ο Η1Ν1 του 2009 ονομάστηκε «Γρίπη των χοίρων» καθώς ξεκίνησε από γουρούνια που είχαν επαφή με ανθρώπους. Ο ιός ήταν διαφορετικός από τα συνήθη ξεσπάσματα γρίπης καθώς το 80% των θανάτων ήταν ανθρώπων ηλικίας κάτω των 65 ετών (τυπικά το 70% με 90% των θανάτων από γρίπη αφορά άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών).

Έμπολα (2014 – 2016).
Ο ιός Έμπολα -που πήρε το όνομά του από έναν ποταμό κοντά στο σημείο που καταγράφηκε το πρώτο κρούσμα- είχε περιορισμένο πεδίο συγκριτικά με άλλες πανδημίες της σύγχρονης εποχής. Ήταν όμως εξαιρετικά θανατηφόρος. Ξεκίνησε από ένα μικρό χωριό στη Γουινέα το 2014 και εξαπλώθηκε σε γειτονικές χώρες της Δυτικής Αφρικής. Ο ιός σκότωσε 11.325 ανθρώπους από τους 28.600 που προσβλήθηκαν από αυτόν.

Η ιστορία έχει δείξει ότι οι πανδημίες κάθε φορά που εκδηλώθηκαν άλλαξαν την ανθρωπότητα σε όλα τα επίπεδα. Ο νέος κίνδυνος που μας απειλεί δεν θα εξαφανίσει το ανθρώπινο είδος. Θα το αλλάξει όμως και αυτό φαίνεται καθημερινά με τις αλλαγές που βλέπουμε να έρχονται στις εργασιακές σχέσεις, στον κίνδυνο της κατάρρευσης του συστημάτων υγείας, στην εξάλειψη των ατομικών δικαιωμάτων λόγω της πανδημίας, στην αύξηση του χρέους των λαών λόγω της οικονομικής καταστροφής. Αυτό που προέχει σήμερα, είναι αναγκαία η στήριξη του συστήματος υγείας και η εξασφάλιση επιβίωσης των οικογενειών σε οριζόντιο επίπεδο. Η αστυνόμευση των μέτρων με την κατάργηση των προσωπικών δικαιωμάτων αξιοποιώντας την σύγχρονη τεχνολογία αποτελεί «χρυσή ευκαιρία» για όσους επιθυμούν ένα κόσμο που θα επιτηρείται από τον «μεγάλο αδελφό». Η χειραγώγηση των ανθρώπων δεν θα λύσει όμως το πρόβλημα. Μόνη λύση είναι η ενδυνάμωση του ανθρώπινου πληθυσμού μέσω της ενημέρωσης και η παγκόσμια συνεργασία. Η πανδημία αν οδηγήσει σε μια δικτατορία που θα ελέγχεται από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, θα επιφέρει πολλαπλάσια θύματα.
Για να αντιμετωπιστεί λοιπόν η κρίση αυτή, απαιτείται μια πλατιά ενημέρωση που θα ενδυναμώσει τον πληθυσμό για να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο με επιτυχία.
Τα βότανα βοήθησαν στο παρελθόν την ανθρωπότητα να αντιμετωπίσει αντίστοιχες πανδημίες. Άλλωστε στο παρελθόν δεν υπήρχε η σημερινή εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης. Σήμερα η αξιοποίηση της σύγχρονης ιατρικής σε συνδυασμό με την γνώση του παρελθόντος μπορούν να δώσουν την λύση.
Ο καθένας μας μπορεί να βοηθήσει τόσο στην διατήρηση της υγείας του, όσο και στη μείωση της διασποράς αν είναι ενημερωμένος.

Πώς μεταδίδεται ο κορωνοϊός;
Το νέο στέλεχος κορωνοϊού, εξαπλώνεται από άνθρωπό σε άνθρωπο με τα σταγονίδια από τον βήχα ή το φτέρνισμα και τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως εντός 2-5 ημερών (μέγιστο χρονικό διάστημα 14 ημέρες) από τη μόλυνση. Σύμφωνα με υπολογισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο κάθε ασθενής κολλάει 1,4 – 2,5 άλλα άτομα (συγκριτικά στην εποχική γρίπη κάθε ασθενής κολλάει κατά μέσο όρο 1,3 άλλα άτομα). Τα συμπτώματα λοίμωξης στα περιστατικά που χρειάστηκαν νοσηλεία περιλαμβάνουν κυρίως πυρετό, βήχα και αναπνευστική δυσχέρεια.

Το ανοσοποιητικό μας σύστημα
Από την στιγμή που κάποιος κολλήσει τον ιό ο κρίσιμος παράγοντας που καθορίζει την βαρύτητα της ασθένειας είναι η αντίσταση του οργανισμού. Η κατάσταση δηλαδή στην οποία βρίσκεται το ανοσοποιητικό του σύστημα.
Κανένας ιός της γρίπης δεν μπορεί να καταβάλει εύκολα ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα γιατί αυτό δεν επιτρέπει στους ιούς να παρακάμψουν τις άμυνες του ατόμου. Σας προτείνω λοιπόν σε κάθε περίπτωση να θωρακίσετε τον οργανισμό σας ενόψει της νέας απειλής δυναμώνοντας το ανοσοποιητικό σας σύστημα με σωστή διατροφή και βότανα που δρουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Η σωστή διατροφή
Η σωστή φυσική διατροφή μπορεί να αποτελέσει το αποτελεσματικότερο όπλο ενάντια στα βλαπτικά αποτελέσματα της γρίπης, γιατί μας ενισχύει με πολλαπλά μικροθρεπτικά στοιχεία (λουτείνη, λυκοπένη, βιοφλαβονοειδή, ριβοφλαβίνη, ψευδάργυρο, σελήνιο και πολλά άλλα), που έχουν ανοσορυθμιστικές λειτουργίες. Τα μικροθρεπτικά στοιχεία διαθέτουν επίσης αντιοξειδωτικές ιδιότητες οι οποίες όχι μόνο ρυθμίζουν και ομαλοποιούν τις ανοσοποιητικές λειτουργίες του ατόμου αλλά μεταβάλλουν και αποδυναμώνουν το γονιδίωμα των μικροβίων με αποτέλεσμα τα συμπτώματα της ίωσης να είναι ελαφρότερα.
Στις αναπτυγμένες χώρες έχουμε ξεχάσει τι σημαίνει σωστή διατροφή. Λιγότερο από το 5% των συνολικών θερμίδων που λαμβάνουμε προέρχονται από φρέσκα φρούτα, λαχανικά, σπόρους και ξηρούς καρπούς. Και όμως αυτές οι τροφές είναι πλούσιες σε μικροθρεπτικά στοιχεία που όπως προανέφερα χρειαζόμαστε για να βελτιώνουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα.

Τι πρέπει να κάνουμε για να έχουμε ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα;
Κατ’ αρχάς πρέπει να τρώμε θρεπτικές τροφές πλούσιες σε μικροθρεπτικά στοιχεία. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να τρώμε τουλάχιστον 4 φρούτα την ημέρα, 3 με 4 μικρομερίδες λαχανικών, τα μισά εκ των οποίων να είναι πράσινα, μία χούφτα ωμούς, ανάλατους ξηρούς καρπούς και σπόρους.
Η βιταμίνη D βοηθά στην πρόληψη όλων των λοιμώξεων και της γρίπης. Υπάρχει σε αφθονία στο μουρουνέλαιο και σε ψάρια όπως σαρδέλα, τόνο, σολομό, σκουμπρί και ρέγκα. Η έκθεση στον ήλιο για 5-10 λεπτά την ημέρα βοηθά στην ομαλοποίηση των επιπέδων της βιταμίνης D στο σώμα μας.
Να αποφεύγουμε τα γλυκά να κοιμόμαστε επαρκώς και να ασκούμε το σώμα μας ήπια (πεζοπορία και κίνηση).
Το σκόρδο μπορεί να μυρίζει ενοχλητικά, αλλά λειτουργεί ως ευρέως φάσματος αντιβιοτικό ενάντια σε μικρόβια και ιούς.
Να προσέχουμε επίσης με τη χρήση των αντιβιοτικών. Τα παίρνουμε μόνο όταν μας τα προτείνουν οι γιατροί μας. Η συχνή χρήση αντιβιοτικών ελαττώνει τις ανοσοποιητικές αμυντικές λειτουργίες με την πάροδο του χρόνου και μας καθιστούν επιδεκτικότερους σε σοβαρές λοιμώξεις στο μέλλον.

Τα βότανα στις ιώσεις
Τα βότανα μπορούν να μας βοηθήσουν τόσο στην πρόληψη, όσο και στην ανακούφιση από τα συμπτώματα.
Υπάρχουν βότανα που ενισχύουν τη δράση του ανοσοποιητικού μας συστήματος ενώ παράλληλα έχουν αντιμικροβιακή και αντιιϊκή δράση.
Τέτοια βότανα είναι η Εχινάκεια, η Υδραστίδα, το Μύρρο, η Βαπτίσια και το Σκόρδο. Μπορούμε να τα βρούμε σε αφέψημα ή σε βάμμα.
Αν αρρωστήσουμε και αναπτύξουμε πυρετό μπορούμε να τον αντιμετωπίσουμε με βότανα που βοηθούν σημαντικά όπως ο Σαμπούκος, το Καγιέν, η Αχιλλέα και το Ευπατόριο το διατρητόφυλλο.
Για τον καθαρισμό του λεμφικού συστήματος που απαιτείται αν προσβληθούμε από λοιμογόνους παράγοντες χρήσιμα βότανα είναι το Γάλιο, το Σκόρδο και η Καλέντουλα.
Τον βήχα, μας τον «κόβει» το Βήχιο, η Αγγελική, η Ασκληπιάδα, το Βερμπάσκο, το Γλυκάνισο και η Γλυκόριζα, ενώ σε προβλήματα βρογχίτιδας ή προσβολής των πνευμόνων βοηθούν η Αγγελική, η Ινούλα, το Μαρρούβιο, το Τουσιλάγκο και η Λομπέλια.
Είναι σημαντικό αν εκδηλώσουμε συμπτώματα της νόσου, η χρήση των βοτάνων να γίνεται με την καθοδήγηση ειδικού. Δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας.
Το πρώτο βήμα λοιπόν σε περίπτωση που αντιληφθούμε ότι έχουμε κάποια συμπτώματα ανησυχητικά είναι να έρθουμε σε επαφή με τον γιατρό μας και να ακολουθήσουμε τις οδηγίες του.
Το καλύτερο βέβαια είναι το να παραμείνουμε υγιείς σε κάθε περίπτωση. Και για να γίνει αυτό οφείλουμε να ακολουθούμε τις οδηγίες που μας έχουν δοθεί για την μείωση της διασποράς του ιού και την προστασία των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού. Μένουμε σπίτι. Είναι μία μάχη σε παγκόσμιο επίπεδο, όπου ο άνθρωπος καλείται να διατηρήσει την υγεία του και τις ανθρώπινες αξίες. Θα νικήσουμε…

Υ.Σ.
Όλα τα προηγούμενα άρθρα της στήλης μπορούμε να τα βρούμε στη διεύθυνση www.herb.gr
Επίσης αν κάποιος φίλος αναγνώστης γνωρίζει οποιαδήποτε θεραπευτική ιδιότητα βοτάνου του τόπου μας που δεν είναι ευρέως γνωστή ή έχει κάποιο ερώτημα μπορεί να το απευθύνει στην ηλεκτρονική διεύθυνση skouvatsos11@gmail.com