Καθώς ο χρόνος μετράει αντίστροφα για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις, παρατηρούμε ότι το φετινό μηχανογραφικό, όπως διαμορφώνεται, δεν φαίνεται να έχει ουσιαστικές αλλαγές σε σύγκριση με το περυσινό, ως προς το είδος και τον αριθμό των σχολών. Και αυτό γιατί οι διοικήσεις των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων της χώρας μας, πλην αμελητέων εξαιρέσεων, δεν κατέθεσαν προτάσεις για κατάργηση ή συγχώνευση τμημάτων των Πανεπιστημίων τους, παρά τις προτροπές του Υπουργείου Παιδείας στο πλαίσιο της επιχειρούμενης από αυτό αναδιάταξης του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας. Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε, βέβαια, ότι το Υπουργείο ανακοίνωσε ήδη κάποιες μικρές μετακινήσεις τμημάτων στα επιστημονικά πεδία, ενώ πρόσθεσε και τέσσερα νέα τμήματα στρατιωτικών σχολών(ΙΚΑΡΩΝ ΣΙ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΩΝ, ΙΚΑΡΩΝ ΣΙ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ, ΙΚΑΡΩΝ ΣΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ, ΙΚΑΡΩΝ ΣΙ ΕΦΟΔΙΑΣΤΩΝ)
Σχετικά με την ελάχιστη βάση εισαγωγής (ΕΒΕ), που εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά πέρυσι και ισχύει και φέτος, να σημειώσουμε ότι 27 τμήματα αύξησαν φέτος τους συντελεστές για τον υπολογισμό της και 24 τμήματα τους μείωσαν, επειδή είδαν τα αμφιθέατρα τους να αδειάζουν από πρωτοετείς φοιτητές. Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με το γνωστό μαθηματικό-ερευνητή Στράτο Στρατηγάκη, ότι θα αποκλεισθεί από τα Πανεπιστήμια ο ίδιος περίπου με πέρυσι αριθμός υποψηφίων με δεδομένο ότι οι μεταβολές αυτές αφορούν μόνο το 10% των τμημάτων.
Ο ΓΡΙΦΟΣ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΙΚΩΝ
Σύμφωνα με τις αλλαγές που θα ισχύσουν από φέτος σχετικά με τους συντελεστές βαρύτητας των μαθημάτων, κάθε ένα από τα 461 τμήματα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης όρισε ξεχωριστά συντελεστές βαρύτητας σε κάθε επιστημονικό πεδίο για κάθε ένα από τα τέσσερα μαθήματα, στα οποία πρέπει να εξετασθούν οι υποψήφιοι για να εισαχθούν σε αυτό, ενώ διαφορετικοί είναι και οι συντελεστές βαρύτητας των ειδικών μαθημάτων, όπου αυτοί απαιτούνται. Είναι χαρακτηριστικό ότι για να υπολογιστούν οι μονάδες των υποψηφίων Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων στα διαφορετικά τμήματα χρειάζονται 5.611 συντελεστές βαρύτητας, χωρίς αυτούς των ειδικών μαθημάτων, γεγονός που καθιστά το σύστημα υπολογισμού των μονάδων εξαιρετικά περίπλοκο.
Εδώ αξίζει να σημειώσουμε ότι έως και το 2021 σε κάθε επιστημονικό πεδίο υπήρχαν δύο μαθήματα βαρύτητας, οι βαθμοί των οποίων πολλαπλασιάζονταν με 1,3 και 0,7 αντίστοιχα, ενώ στα άλλα δύο δεν υπήρχαν συντελεστές.
Με βάση αυτά τα δεδομένα αλλάζει και ο τρόπος εξαγωγής της βαθμολογίας καθώς για κάθε τμήμα ο μαθητής υπολογίζει τα μόρια του με διαφορετικούς συντελεστές. Αναπόφευκτα επίσης, εξαιτίας της πληθώρας και της διαφορετικότητας των συντελεστών βαρύτητας, παρατηρούνται έντονες διαφοροποιήσεις στη βαθμολογία σε σχολές με το ίδιο αντικείμενο, ενώ η συμπλήρωση του μηχανογραφικού καθίσταται υπόθεση για γερούς λύτες.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι αναστέλλεται για φέτος η δυνατότητα συμπλήρωσης από τους υποψηφίους του μηχανογραφικού δεύτερης φάσης μετά από τροπολογία που κατέθεσε προς ψήφιση στη Βουλή των Ελλήνων στις 21/1/2022 η Υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως. Σύμφωνα δηλαδή με το αρχικό σχέδιο, οι μαθητές είχαν τη δυνατότητα να συμπληρώσουν εκ νέου δεύτερο μηχανογραφικό το Σεπτέμβριο για την κάλυψη των θέσεων που δεν πληρώθηκαν κατά την πρώτη φάση της συμπλήρωσης των μηχανογραφικών, εφόσον είχαν κατακτήσει την ελάχιστη βάση εισαγωγής που αντιστοιχεί σε αυτές τις σχολές. Και οι κενές αυτές θέσεις με την καθιέρωση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής δεν είναι και λίγες με βάση την περυσινή εμπειρία, καθώς είδαμε χιλιάδες μαθητές να βλέπουν το όνειρο τους για την εισαγωγή στα δημόσια πανεπιστήμια να ναυαγεί και να οδεύουν στα κολέγια, των οποίων τα πτυχία πλέον είναι ισάξια με αυτά των Δημοσίων Πανεπιστημίων.
Προφανώς η Υπουργός Παιδείας υπαναχώρησε ενόψει του κινδύνου, που από την αρχή τόνιζαν ότι υπάρχει οι ειδικοί, να μετατραπούν οι Πανελλαδικές εξετάσεις σε ένα παιχνίδι τυχαιότητας με προφανείς αντισυνταγματικές προεκτάσεις ως προς την αρχή της ισότητας στην πρόσβαση των υποψηφίων στα ΑΕΙ. Και είναι μία από τις σπάνιες φορές, ίσως και η μόνη, από ό,τι έχει πέσει στην αντίληψη μου, που η Υπουργός Παιδείας υπαναχώρησε από τον αρχικό της σχεδιασμό.
Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑΣ ΥΛΗΣ
Έτσι δεν φαίνεται να πράττει το ίδιο και στην περίπτωση της αναγκαιότητας μείωσης του όγκου της εξεταστέας Ύλης, τόσο των Πανελλαδικών, όσο και των γραπτώς εξεταζομένων μαθημάτων της Α΄ και Β΄ Λυκείου στο πλαίσιο της εφαρμογής της Τράπεζας Θεμάτων στις Προαγωγικές εξετάσεις του Ιουνίου.
Τι και αν οι Σύλλογοι Διδασκόντων και οι Σύλλογοι Γονέων και Κηδεμόνων της χώρας μας διαμαρτύρονται για την αδυναμία ουσιαστικής (και όχι τυπικής) ολοκλήρωσης της διδακτέας ύλης σε αρκετά μαθήματα, λόγω αντικειμενικών δυσκολιών (αυξημένη διδακτέα ύλη, αισθητές γνωστικές ελλείψεις από τους μαθητές/τριες λόγω της διετούς εξ αποστάσεως διδασκαλίας, καθυστερημένη πρόσληψη αναπληρωτών, απουσίες μαθητών και εκπαιδευτικών λόγω νόσησης κ. λ. π);
Το Υπουργείο Παιδείας επιμένει παρόλα αυτά να μη λαμβάνει υπόψη του, όχι μόνο τα αιτήματα αυτά, αλλά και τα δύο καίρια ζητήματα που προέκυψαν ως απόρροια των τριών χρόνων πανδημίας: το βαρύ ψυχολογικό φορτίο και το γνωστικό υπόβαθρο των μαθητών με το οποίο βαδίζουν στις εξετάσεις. Φαίνεται επίσης ότι αδιαφορεί για την εμπέδωση και την ουσιαστική αφομοίωση της ύλης από τους μαθητές, καθώς στην προσπάθειά του να αποδείξει ότι η παιδαγωγική διαδικασία στα σχολεία της χώρας είναι ομαλή, επιμένει στην επιφανειακή κάλυψη της ύλης, χωρίς να αφήνει τα περιθώρια εμβάθυνσης και επεξεργασίας αυτής. Το χειρότερο όμως είναι ότι με τον τρόπο αυτό υποδεικνύει στους μαθητές ένα αρνητικό πρότυπο αντιμετώπισης της γνωστικής διαδικασίας που τους απομακρύνει από την αληθινή κατάκτηση της γνώσης.
ΟΣΟΙ ΠΙΣΤΟΙ ΠΡΟΛΑΒΕΤΕ
Η τοποθέτηση ενός Υπευθύνου Σχολικού Επαγγελματικού προσανατολισμού σε κάθε Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας μας, δύο μήνες περίπου πριν τις Πανελλαδικές εξετάσεις, προκειμένου να παράξει κατά προτεραιότητα συμβουλευτική υποστήριξη με ατομικές συνεδρίες στους φετινούς υποψηφίους, μας θυμίζει τη γνωστή ρήση «Κάλλιο αργά παρά ποτέ» Και αυτό γιατί με βάση την εμπειρία προηγούμενων ετών είναι αδύνατον να καλυφθούν οι ανάγκες που υπάρχουν, αν λάβουμε υπόψη μας το πλήθος των υποψηφίων και τις αλλαγές που έχουν προκύψει τελευταία στο τοπίο των Πανελλαδικών Εξετάσεων για τις οποίες είναι εύλογο να ζητούν πληροφόρηση οι υποψήφιοι.
Στο σημείο αυτό αξίζει να διευκρινίσουμε ότι σύμφωνα με το νόμο 4823/2021(Α’136) ,«Αναβάθμιση του σχολείου, ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις» καταργήθηκαν οι υπηρεσίες συμβουλευτικής Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού που παρείχαν μέχρι και την προηγούμενη σχολική χρονιά τα Κέντρα Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης (ΚΕΣΥ) στους μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς. Σύμφωνα με το νέο νόμο προβλέπεται να ιδρυθούν Γραφεία Συμβουλευτικής Προσανατολισμού σε κάθε ομάδα όμορων σχολείων, καθώς και η τοποθέτηση ενός Υπεύθυνου σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού σε κάθε Δευτεροβάθμια. Σε αναμονή λοιπόν της ίδρυσης αυτών των γραφείων παραμένουν ακάλυπτες από την αρχή του έτους αυτές οι ανάγκες του μαθητικού πληθυσμού, που δεν αφορούν μόνο τις Πανελλαδικές αλλά και σημαντικές αποφάσεις των μαθητών που δεν περιμένουν, όπως είναι η επιλογή τύπου Λυκείου, τομέα ή προσανατολισμού.
* Φιλόλογος, ΜΔΕ στην Εκπαίδευση Ενηλίκων*
