Παράνομο ήταν 1 στα 5 πακέτα τσιγάρων που καταναλώθηκαν στην Ελλάδα το 2016 σύμφωνα με την πανευρωπαϊκή ετήσια μελέτη που πραγματοποίησε η KPMG για λογαριασμό του Royal United Services Institute (RUSI). Συγκεκριμένα, η Ελλάδα κατέλαβε και το 2016 τη δεύτερη θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ με την υψηλότερη κατανάλωση παράνομων τσιγάρων, παρά την πτώση κατά μία ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με το 2015 (18,8% – 2016, έναντι 19,8 – 2015).
Η ανεξάρτητη μελέτη διενεργήθηκε για λογαριασμό του Royal United Services Institute (RUSI) με ποσοτικά στοιχεία που προήλθαν από την ετήσια έκθεση Project SUN της KPMG. Ειδικότερα, η μελέτη έδειξε ότι στην Ελλάδα το 2016: • Ο όγκος των παράνομων τσιγάρων μειώθηκε κατά 12% σε σχέση με το 2015, λόγω των συνεχών ελέγχων που διενήργησαν οι διωκτικές Αρχές, αλλά παραμένει ακόμα πολύ υψηλός, στα 3,62 δισεκατομμύρια τσιγάρα. • Εάν αυτά είχαν καταναλωθεί στη νόμιμη αγορά, θα είχαν προσθέσει έσοδα στο ελληνικό κράτος περισσότερα από 600 εκατομμύρια ευρώ. • Οι ροές των «φθηνών λευκών» («cheap whites») εξακολούθησαν να αποτελούν τη βασική πηγή παράνομων τσιγάρων, συγκεντρώνοντας ποσοστό 44% του συνολικού όγκου του παράνομου εμπορίου τσιγάρων.
• Η συρρίκνωση της νόμιμης αγοράς συνεχίστηκε το 2016, με νέα μείωση πωλήσεων κατά 6%. Σύμφωνα με τη μελέτη, 48,3 δισεκατομμύρια τσιγάρα, δηλαδή το 9,1% των τσιγάρων που καταναλώθηκαν συνολικά στην Ευρώπη το 2016, ήταν παράνομα. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2015 έφτανε το 9,8%. Η ποσοστιαία μεταβολή κατά 8,8% που σημειώθηκε το 2016 στην κατανάλωση των παράνομων τσιγάρων στην Ευρώπη, αποτελεί τη μεγαλύτερη ετήσια πτώση σε διάστημα τριών ετών. Στην πρώτη θέση στην κατανάλωση παράνομων τσιγάρων βρίσκεται για ακόμη μια χρονιά η Λετονία με ποσοστό 22,6%, ενώ ακολουθούν η Ελλάδα (18,8%), η Ιρλανδία (17,5%), η Μάλτα (17,2%) και η Λιθουανία (17%).
Εκτιμάται ότι τα κράτη – μέλη της ΕΕ έχασαν το 2016 περίπου 10,2 δισεκατομμύρια ευρώ, από άμεσους και έμμεσους φόρους, εξαιτίας του παράνομου εμπορίου τσιγάρων. Η παράνομη αγορά τσιγάρων συνεχίζει να αποτελεί μια διαρκή απειλή για τα έσοδα των κρατών – μελών της ΕΕ και βασική πηγή χρηματοδότησης για το οργανωμένο έγκλημα σε διεθνές επίπεδο. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που συνδέεται άμεσα με την αύξηση της φορολογίας των τσιγάρων, η οποία, μάλιστα, στην Ελλάδα από την 1η Ιανουαρίου 2017 αγγίζει το 90% της μέσης λιανικής τιμής. Η φορολογική σταθερότητα της διετίας 2015 – 2016 εκτιμάται ότι έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην μικρή μείωση του λαθρεμπορίου στην Ελλάδα.
