Πάνω στον τοίχο του ασβεστωμένου παλιού σχολειού μας…

Εκεί βρίσκονταν όλοι τους!
Αλλοι στους διαδρόμους, άλλοι στις τάξεις μέσα, μερικοί να μας κοιτούν αποφασιστικά απ’ την ανοιχτή πόρτα του γραφείου του Διευθυντού…
Σηκώναμε συχνά-πυκνά τα μικρά κεφαλάκια μας, τους περιεργαζόμασταν με δέος κι αναλογιζόμασταν όλ’ αυτά που είχαμε μάθει απ’ τον καλό μας δάσκαλο ή δασκάλα για τη μεγάλη προσφορά τους στην πατρίδα.
Είχαμε πολλάκις ακούσει τη ξεχωριστή ιστορία του καθενός τους, πού πολέμησε, ποιον τόπο υπερασπίστηκε, πόσο βασανίσθηκε απ’ τον βάρβαρο εχθρό όταν έπεσε στα χέρια του, πού βρήκε ηρωικό θάνατο αγωνιζόμενος ν’ αποτινάξει τον ζυγό της σκλαβιάς, πόσες μάχες έχασε, πόσες κέρδισε, πώς πάλεψε για ομόνοια μεταξύ των οπλαρχηγών, πόσο πολύ πόνεσε τον τόπο…
Και νά τους πάλι να προβάλουν ξανά μπρος μας…
Εδώ στο τοίχο το πιο κοντινό στέκουν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης με την επιβλητική περικεφαλαία και την ακλόνητη πεποίθηση ότι η Ελλάδα θα ελευθερωθεί, κι ο γνωστός για την ανδρεία του Μάρκος Μπότσαρης, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος ο ήρωας στη μάχη στο Χάνι της Γραβιάς παραδίπλα μάς κοιτά κατάματα υπομειδιώντας, στην αντικρινή γωνιά ο Ρήγας Φεραίος λες και μας ψιθυρίζει τον περίφημο “Θούριό” του! Να κι ο ναύαρχος Ανδρέας Μιαούλης, κι ο Κωνσταντίνος Κανάρης από κοντά, έτοιμος να βάλει ξανά φωτιά στην τουρκική ναυαρχίδα…
Εδώ κι ο πάντα ετοιμοπόλεμος Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο Ιωάννης Μακρυγιάννης που μας άφησε γραπτή μαρτυρία των γεγονότων στα “Απομνημονεύματά” του, η Μπουμπουλίνα ζωσμένη το σπαθί στη πλώρη του καραβιού της να μας δείχνει το δρόμο, ενώ πιο πέρα το καθάριο βλέμμα της Μαντώς Μαυρογένους με το σκουφάκι και το τριαντάφυλλο στο μαλλί μάς υπενθυμίζει τη συνεχή παρουσία, την ηθική και οικονομική στήριξη που πρόσφερε στην αγώνα.
Και τι να πει κανείς για τον ήρωα Παπαφλέσσα που ζωσμένος στ’ άρματα με το βλέμμα στραμμένο κάπου στο βάθος της αίθουσας πέρα απ’ τις όμορφες εξοχές του τόπου μας, αναζητά λες στο κοντινό δάσος το δένδρο εκείνο όπου τον έστησε ο αγέρωχος εχθρός και του έδωσε το φιλί της αποδοχής; Ή για τον Αθανάσιο Διάκο της Αλαμάνας που προσδοκώντας μια καινούργια Ανοιξη, θα μας κοιτά όλο πίκρα, και θα εύχεται να μην πήγε χαμένη η θυσία του…
Αυτοί και άλλοι πολλοί όπως ο Καποδίστριας, κι ο Υψηλάντης γυροφέρνουν στο νου μας, καθώς και  μερικές πολυπρόσωπες εικόνες ανεξίτηλα χαραγμένες στη μνήμη, αναπαραγωγές έγχρωμων πινάκων ξένων κι Ελλήνων ζωγράφων που συγκίνησαν κι έκαναν γνωστό στα πέρατα του κόσμου  το δράμα του Ελληνικού λαού.
«Μια εικόνα χίλιες λέξεις» λέει ο σοφός λαός, κι έχει δίκιο!
Γιατί ακόμα και τα πιο εμπνευσμένα και καλοβαλμένα στο χαρτί λόγια, αδυνατούν κάποιες φορές να μας πείσουν τόσο, όσο μια ολοζώντανη εικόνα…
Χρόνια μετά -στην ώριμη ηλικία πλέον- με τις γνωστές προσωπογραφίες να περνούν συχνά-πυκνά μπρος απ’ τα μάτια μας δεν μπορούμε παρά να σκύψουμε ευλαβικά το κεφάλι προς τους μεγάλους άνδρες και γυναίκες της Επανάστασης του 1821, προς όλους τους μαχητές του δικαίου που είχαν όραμα, θέληση κι αποφασιστικότητα, και με σύνθημα το “Ελευθερία ή Θάνατος” πάλεψαν για μια δικιά μας πατρίδα!
Ας μη ξεχνάμε πως οι περισσότεροι είχαν ένα καλό όνομα και μια στρωμένη δουλειά στην κοινωνία του τότε, είχαν βιός και το διέθεσαν όλο για τον αγώνα, ήταν σπουδαίοι καραβοκύρηδες όταν σήκωσαν τη σημαία της επανάστασης και κατέληξαν πάμφτωχοι με το πέρας της, είχαν αγαπημένα παιδιά υπερήφανους πολεμιστές και τους έδωσαν το πικρό φιλί του αποχαιρετισμού, κάποιοι δεν έζησαν αρκετά για να δουν τ’ όνειρό τους να γίνεται πραγματικότητα, άλλοι αδικήθηκαν ή δεν δικαιώθηκαν ποτέ…
Εκαναν όμως το χρέος τους προς την Πατρίδα και τους απογόνους τους…
Ας είναι αιωνία η μνήμη όλων τους, ας τους τιμούμε  κάθε χρόνο την 25η Μαρτίου κι ας αποτελούν κάθε ξεχωριστή μέρα παράδειγμα προς μίμηση, πρότυπα ζωής, πηγή θάρρους και δύναμης!