Παφλαγονίας το κλέος και μαρτύρων αγλάισμα,…
…Δόξα τω Θεώ τω ενεργούντι δια σού πάσιν ιάματα
Aγρυπνος φρουρός λεοντόψυχος απόμεινε κρεμασμένη στα χαράκια τα απόκρημνα και περήφανα του Στρούμπουλα, εδώ στη γειτονιά μας, η Μελισσιά.
H παράδοση κι η ευκή των πατεράδων μας, αιωρείται και συνοδεύει τους ντόπιους, που όλοι μαζί, μονιασμένοι κι αγαπημένοι, καμιά χούφτα νοματαίοι όλοι κι όλοι, λατρεύουνε τους Αγίους και κάθε που γιορτάζουνε, πανηγυρίζουν κατά πως ταιριάζει, ακολουθώντας τα πατροπαράδοτα έθιμα. Δεν πανηγυρίζει ένας μα, σμάρι μυρωδάτο, ολάκερο το μικρό χωριουδάκι τους. Παστρικά και νοικοκυρεμένα όλα τα σπιτικά είναι με ανοιχτές πόρτες κι αγκάλες, με την τάβλα στρωμένη κι απάνω άφθονα και πεντανόστιμα ορεχτικά, φαγητά, εκλεκτός Μελισσιανός μαρουβάς να ¨ευφραίνει καρδίαν¨, και τσικουδιά που σερβίρονται από τη νοικοκυρά με ένα πλατύ, φιλόξενο, αγαπησιάρικο χαμόγελο στα χείλη.
Σκόλη τρανή. Ο άγιος Μάμας γιόρταζε ετούτη τη φορά. Κι είχαμε την τύχη να βρεθούμε εκεί μαγνητισμένοι από την απλότητα, τη χουβαρτοσύνη, την ευγένεια κι αγάπη, αυτά τα σύνθετα υλικά της πηγαίας Κρητικής φιλοξενίας. Δεν είναι εύκολο να ξεγλιστρήσεις, να δραπετεύσεις από δω άμα βρεθείς μόνος ή με την παρέα σου. Όϊ! Πήγες; Έ μάλλον μεθυσμένος και χορτασμένος θα φύγεις για να περάσεις το φιδίσιο δρόμο ώσπου να βγεις στον κεντρικό. Εδώ τα λάθη απαγορεύονται. Το αλκοτέστ, κι αυτό απαγορεύεται. Μα κι ο τροχονόμος μπορεί και να μην ξέρει κατά πού πέφτει η Μελισσιά. Του Αγίου Χαραλάμπους, πάλι τα ίδια δρώμενα, η ίδια φιλοξενία σε παγιδεύει. Και σε άλλες ευκαιρίες.
Έτσι, σύναυγα κι εφέτος κινήσαμε, τη Δευτέρα στις δυο του Σεπτέμβρη. Ήρθε κι η Πηνελόπη εφτά το πρωί απ’ το Καστέλι. Κι από άλλα κοντινά ή μακρινά χωριά και τα Χανιά ακόμη ήρθανε.
Ψαλτάδες καλλίφωνοι βυζαντινογνώστες στη χορωδία γεμίζανε ήχους μελωδικούς την εκκλησιά κι ολάκερη τη Μελισσιά, κι ο παπά Νικόλας στο Ιερό Βήμα συμπορευότανε με τους πιστούς που είχαμε κατακλείσει την μικρή την εκκλησιά στις δεήσεις και προσευχές μας. Ετούτη η κατακόμβη, απόψε με απογείωσε, με φτερούγησε ψυχικά κι ήρθε στο νου μου η μαρτυρική για τη Χριστιανοσύνη εποχή, αιώνες δεκαεφτά πίσω, με τους Χριστιανούς να διώκονται κι η βαθιά, τρανή πίστη που είχανε τους έφερνε μπροστά στα μαρτύρια τα σωματικά για να αλλαξοπιστήσουν. Τότε που οι περισσότεροι Άγιοί μας έβαψαν με το ιερό αίμα Τους την πίστη μας. Μια πίστη που μας κρατάει στη ζωή, μας βοηθάει να προσευχόμαστε για να σώσουμε την ψυχή μας. Το μόνο που μας συνοδεύει, κατά που λένε, αιώνια.
Και να, η φαντασία μου πέταξε, κι ένα παιδάκι γεννήθηκε μέσα στη φυλακή από την έγκυο μάνα του, που είχε φυλακιστεί για να αρνηθεί την θρησκεία μας. Εκεί μέσα πέθανε, όπως κι ο άντρας της. Εκεί ακούστηκε και το πρώτο κλάμα του παιδιού που, θέλημα Θεού, ανέλαβε μια ευσεβής γυναίκα να το αναθρέψει. Ετούτο το νήπιο, κατά την παράδοση, μόλις άρχισε να μιλάει έλεγε τη θετή του μητέρα μάμα, γι αυτό κι εκείνη του έδωσε το όνομα αυτό. Κι έμελε, το μικρό παιδάκι σαν μεγάλωσε, δεν πρόλαβε να ενηλικιωθεί, πίστεψε σε βάθος στον Χριστό μας κι οι ειδωλολάτρες, οι βάναυσοι διώκτες των Χριστιανών, κατά την εφηβική του ηλικία το συνέλαβαν και το υπέβαλαν σε βασανιστήρια χωρίς αποτέλεσμα. Τελικά του κρέμασαν στο λαιμό ένα σιδερένιο ραβδί και τον έριξαν στο νερό για να πνιγεί. Κατά θαυματουργό όμως τρόπο ο Άγιος επέζησε, αλλά πιάστηκε ξανά από τους βασανιστές του και ρίχτηκε σε αναμμένη κάμινο. Και αυτήν τη φορά κατάφερε να βγει σώος. Όταν έριξαν επάνω του άγρια ζώα, αυτά, όχι μόνο δεν τον κατασπάραξαν, αλλά ούτε και τον πείραξαν. Όπως λέει μάλιστα η παράδοση ένα λιοντάρι τον δέχθηκε στη ράχη του και τον μετέφερε μακριά από τα άλλα θηρία. Γι αυτό και συνήθως στις εικόνες φαίνεται επάνω σε λιοντάρι. Απελπισμένοι οι εχθροί του τον σκότωσαν με τρίαινα. Το φονικό όργανο διαπέρασε τα σπλάγχνα του Αγίου, ο οποίος και παρέδωσε το Πνεύμα σε ηλικία δεκαπέντε ετών.
Για τούτο η εκκλησία μας γιορτάζει, πανηγυρίζει την ανάσταση και τη μετάστασή του στους ουρανούς, κοντά στον Χριστό. Πολλές οι εκκλησίες στην πατρίδα μας αφιερωμένες στον Άγιο Μάμα, αλλά και πολλά τα συνώνυμα χωριά που πανηγυρίζουν ετούτη την ημέρα.
Και τα κεράσματα στη Μελισσιά, όχι μόνο στα σπίτια, μα από το προαύλιο της εκκλησίας ξεκινήσανε όλα πλούσια, με τις απαραίτητες σαρδέλες τις παστές, ορεκτικές και κρασοβόρες, με τυριά, τσιγαριαστό κρέας κι άλλα πολλά και τα σπιτίσια γλυκά να μας προετοιμάζουν για τη συνέχιση στις στρωμένες τάβλες των νοικοκυραίων, ετούτη, την όμορφη μέρα.
