Το Παράρτημα Προστασίας Παιδιού και Νέων Χανίων είναι η συνέχεια του Εθνικού Ορφανοτροφείου Αρρένων Χανίων.
Ιδρύθηκε το 1923 στο πλαίσιο της δημιουργίας ενός εθνικού δικτύου ορφανοτροφείων που στέγασαν στην αγκαλιά τους αρχικά τα ορφανά της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Ωστόσο τα ορφανοτροφεία αυτά κάλυψαν στη συνέχεια και σημαντικές ανάγκες παιδιών γηγενών απόρων οικογενειών, εκείνα τα δίσεκτα για την πατρίδα μας χρόνια.
Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΑΤΙΑ
Η λειτουργία του Ορφανοτροφείου Αρρένων Χανίων ξεκίνησε το 1924 σε κτήριο στο κέντρο της πόλης μας στο οποίο λειτουργούσε από το 1840 το περίφημο τουρκικό μοναστήρι:« Τεκές των Μεβλεβήδων». Στο ίδιο αναπαλαιωμένο με σύγχρονες προδιαγραφές κτίριο λειτουργεί η δομή από τότε μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του τοπικού τύπου η χανιώτικη κοινωνία αγκάλιασε με αγάπη και ζεστασιά το χώρο από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του, ένα ενδιαφέρον που συνεχίζεται αμείωτο για αυτόν έως και σήμερα. Χαρακτηριστικό ακόμα είναι ότι αριθμός των φιλοξενουμένων παιδιών αυξομειωνόταν ανάλογα με τις ιστορικές περιπέτειες της φυλής μας και τις κοινωνικές συνθήκες ανέχειας και φτώχειας που επικρατούσαν κατά περιόδους στη χώρα μας. Μέχρι σήμερα έχουν αποφοιτήσει από τη δομή περίπου 1300 νέοι που ζουν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Σημαντικός είναι επίσης και ο αριθμός των παιδιών που βρήκαν καταφύγιο παροδικά στο χώρο αυτό, λόγω ιδιαίτερων οικογενειακών και εκπαιδευτικών συνθηκών. Πολλοί από τους τότε φιλοξενούμενους νέους είναι σήμερα ευυπόληπτα και επιφανή μέλη της κοινωνίας των Χανίων και έχουν προσφέρει ουσιαστικά στη συγκρότηση και λειτουργία της πόλης μας.
Σήμερα το Παράρτημα Προστασίας Παιδιού και Νέων Χανίων ανήκει στο Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας της Περιφέρειας Κρήτης και φιλοξενούνται σε αυτό 16 παιδιά και νέοι που στερούνται οικογενειακής φροντίδας ηλικίας από 11 έως 22 ετών. Τα παιδιά φοιτούν σε δημόσια σχολεία της πόλης μας, ανάλογα με τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους, αλλά και κάποια από αυτά στη μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Ο ΞΕΝΩΝΑΣ ΕΦΗΒΩΝ
Οι μεγαλύτεροι φιλοξενούνται στο ξενώνα εφήβων που δημιουργήθηκε το 2012 με πρωτοβουλία και δαπάνη του Παγκρήτιου Συλλόγου Αποφοίτων Κέντρων Παιδικής Μέριμνας, με την ολοκλήρωση των κατασκευαστικών εργασιών ενός ημιτελούς υπάρχοντος κτηρίου που αρχικά προοριζόταν για ανάγκες της Διοίκησης. Σκοπός της λειτουργίας του ξενώνα είναι η σταδιακή αποχώρηση των φιλοξενουμένων στη δομή, ώστε να ενταχτούν ομαλά στην κοινωνία, αλλά και η βραχυχρόνια φιλοξενία τους σε αυτή μετά την αποφοίτησή τους σε περίπτωση ανάγκης. Μονόδρομος σήμερα για τη σωστή λειτουργία του ξενώνα είναι η ένταξή του στο πρόγραμμα λειτουργίας Στεγών Ημιαυτόνομης Διαβίωσης για τη φιλοξενία εφήβων πάνω από 15 ετών που ζουν ήδη στις κλειστές δομές. Πρόκειται για ένα θεσμό που ψηφίστηκε πρόσφατα( ΚΥΑ 23356/2023/, ΦΕΚ 1519/13.03.23). στο πλαίσιο της επιχειρούμενης αποΐδρυματοποίησης που στοχεύει στην ομαλή μετάβαση στην κοινωνία και στην αγορά εργασίας εφήβων που φιλοξενούνται επί χρόνια σε δομές. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η ανάγκη για τη δημιουργία των Στεγών Ημιαυτόνομης Διαβίωσης προέκυψε από τη διαπίστωση ότι παιδιά άνω των 15 ετών δεν επιλέγονται εύκολα από υποψηφίους αναδόχους ή θετούς γονείς.
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟ ΕΝΔΙΑΜΕΣΟ ΣΤΑΔΙΟ
Φαίνεται λοιπόν ότι το Παράρτημα Προστασίας Παιδιού και Νέων Χανίων, όπως και άλλες ανάλογες δομές, έχουν πολλά να προσφέρουν ακόμα στον τομέα της παιδικής προστασίας. Παρόλο που έχουν γίνει σημαντικά βήματα στη χώρα μας με στόχο την αποΐδρυματοποίησή των φιλοξενουμένων ανηλίκων στις κλειστές δομές στο πλαίσιο της υλοποίησης του νόμου 4538/2018 «περί αναδοχής και υιοθεσίας». Βήματα και πράξεις που αξίζει να τις επαινέσουμε, γιατί είναι διακριτή η προσπάθεια που γίνεται από την πολιτεία τα τελευταία χρόνια.
Η αναδοχή και υιοθεσία είναι σε κάθε περίπτωση η ευκταία λύση για τα φιλοξενούμενα στις δομές παιδιά, αλλά δυστυχώς υπάρχουν δυσκολίες στην υλοποίηση και στην άμεση επέκταση του θεσμού. Δυσκολίες που οφείλονται κυρίως στη γραφειοκρατία και στη δραματική υποστελέχωση των υπηρεσιών που εμπλέκονται στην πολυκερματισμένη παιδική προστασία για την οποία είναι συναρμόδια επτά υπουργεία.
Από την άλλη οι ανάγκες που προκύπτουν καθημερινά για την άμεση φιλοξενία παιδιών σε δομές με την οικονομική και κοινωνική κρίση που παρατηρείται στη λειτουργία του θεσμού της οικογένειας, ξεπροβάλλουν σαν τα κεφάλια της Λερναίας Ύδρας. Παιδιά τοποθετούνται καθημερινά σε κλειστές δομές με εισαγγελικές παραγγελίες για λόγους έκθεσης σε βία ή για έσχατους λόγους ανάγκης και ισχυρής παραμέλησης από το οικογενειακό περιβάλλον.
Προσοχή λοιπόν σε αυτό το ενδιάμεσο στάδιο, κατά το οποίο έχει αναγγελθεί το σχέδιο της κατάργησης της ιδρυματικής φροντίδας κλειστού τύπου… μέχρι την υλοποιήσή του. Προσοχή να μην αποδυναμωθούν, ως προς την ποιότητα παροχής των υπηρεσιών τους, οι υπάρχουσες αναγκαίες δομές κλειστής προστασίας.
ΠΑΙΔΙΑ ΦΙΛΟΞΕΝΟΥΝΤΑΙ ΕΔΩ!
Παιδιά φιλοξενούνται εδώ, παιδιά απροστάτευτα που έχουν ανάγκες σωματικές και ψυχικές, κυρίως ψυχικές που επιβάλλεται να καλυφτούν με τις υπηρεσίες του ανάλογου επιστημονικού προσωπικού. Με ψυχολόγους, παιδοψυχιάτρους και κοινωνικούς λειτουργούς, που επιβάλλεται να εργάζονται με μόνιμη εργασιακή σχέση στους χώρους αυτούς, ως σταθερό σημείο αναφοράς στη ζωή των παιδιών. Δυστυχώς η πολυπόθητη κατάργηση των κλειστών δομών παιδικής προστασίας που στην καλύτερη περίπτωση μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως χώροι βραχείας παραμονής των παιδιών μέχρι την εύρεση της κατάλληλης για αυτά οικογένειας, δεν φαίνεται κατά την άποψή μας να πλησιάζει… Χρειάζεται να διανυθεί δρόμος ακόμα μέχρι την υλοποίηση αυτού του αναμφισβήτητα σπουδαίου κοινωνικού οράματος.
