Ειδική Προκήρυξη Παγκρήτιων Σχολικών Αγώνων σκάκι μέσω διαδικτύου Α/βάθμιας και Β/βάθμιας Εκπαίδευσης σχολικού έτους 2020-21
Η Οργανωτική επιτροπή Σχολικών Αθλητικών Δραστηριοτήτων (Ο.Ε.Σ.Α.Δ.) Χανίων σε συνεργασία με την Συντονίστρια Εκπαιδευτικών Θεμάτων Φυσικής Αγωγής Κρήτης και την Ένωση Σκακιστικών Σωματείων Κρήτης (ΕΣΣΚ) έχοντας υπ’ όψιν: την απόφαση της 1ης συνεδρίασης της ΟΕΣΑΔ Χανίων στις 14/10/2020.
Προκηρύσσει Αγώνες «Διαδικτυακού Σκάκι» με την ονομασία «Χριστουγεννιάτικο Παγκρήτιο Μαθητικό Τουρνουά Σκάκι» μαθητών, μαθητριών Δημοτικών, Γυμνασίων και Λυκείων. Οι αγώνες θα πραγματοποιηθούν στην ανεξάρτητη ηλεκτρονική πλατφόρμα για σκάκι Lichess.org.
Η ημερομηνία διεξαγωγής των αγώνων: Σάββατο 19 Δεκεμβρίου 2020 στις 17.10
Καταλυτική ημερομηνία δηλώσεων συμμετοχής Παρασκευή 18/12/2020 και ώρα 14.00
Ιστορία / Σκάκι στις εξορίες και τις φυλακές
(του Κοσμά Κέφαλου β΄ μέρος)
Με αφορμή την σειρά «Το Γκαμπί της βασίλισσας», που επανέφερε το σκάκι στο προσκήνιο, θυμόμαστε το ρόλο του στη ζωή των πολιτικών κρατουμένων και εκτοπισμένων.
Περί βασιλικής ηθικής
Ανάμεσα στους πολλούς που έπαιζαν σκάκι ήταν και ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος, τον οποίο οι συγκρατούμενοι θυμούνται να απαγγέλλει ποιήματα του Παλαμά, του Σικελιανού, του Σεφέρη, του Καβάφη, καθώς και αρχαίων, όπως ο Όμηρος και ο Πίνδαρος.
Η Μαριάννα Τζιαντζή έχει αναφερθεί από την “Εφημερίδα των Συντακτών” σε περιστατικά, όπως αναγράφονται βιβλίο του αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης Σταύρου Αβδούλου «Το φαινόμενο Μακρόνησος» (1998, εξαντλημένο): Παρά την αγριάδα τους, οι αλφαμίτες φρουροί, όταν ο Δεσποτόπουλος απήγγελνε ποιήματα Ελλήνων ποιητών, τον άκουγαν με ανοιχτό το στόμα, όμως «μερικοί δεν του επέτρεπαν ν’ απαγγέλνει σε ξένες γλώσσες και σ’ αυτές συμπεριλάβαιναν και τα αρχαία ελληνικά».
Η αδυναμία του, εκεί στο Σύρμα, ήταν το σκάκι, που το έπαιζαν με πιόνια φτιαγμένα από ψίχα ψωμιού. Ένας από τους συμπαίκτες του, όπως αναφέρει ο Αβδούλος, ήταν ο Αβέρκιος Λειβαδάρος, ένας απροσκύνητος αγωνιστής, που, όμως, σαν ήταν πιτσιρικάς είχε μπλέξει με κακές παρέες κι έτσι, σύμφωνα με τον Στ. Αβδούλο, το λεξιλόγιό του ήταν λιγάκι μάγκικο.
Ο Αβέρκιος έτρεφε βαθύ σεβασμό για τον Δεσποτόπουλο. Αλλά κι εκείνος τον αγαπούσε πολύ και, «σαν πανεπιστημιακός δάσκαλος» που ήταν, προσπαθούσε να τον κάνει να αποβάλει τη μάγκικη διάλεκτο.
Εκεί που έπαιζαν σκάκι, ο Αβέρκιος πήρε τη βασίλισσα του δασκάλου και, σε τόνο θριαμβευτικό, του είπε:
– Κωσταρίκο, σου την έφαγα την πουτάνα τη βασίλισσα.
Οι παρόντες έσκασαν στα γέλια, όμως ατάραχος ο Δεσποτόπουλος του έκανε παρατήρηση:
– Σου έχω πει, Αβέρκιε, να πάψεις να χρησιμοποιείς άσεμνες λέξεις.
– Καλά, Κωσταρίκο, δεν θα το ξανακάνω. Αλλά αφού είναι βασίλισσα… δεν είναι τέτοια;
Ο όμηρος Άχθος Αρούρης
Ο Νίκος Σαραντάκος είχε συλληφθεί όμηρος από τους Γερμανούς, μαζί με άλλους πολίτες της Μυτιλήνης, από τις 24 Μαρτίου έως τα τέλη Μαΐου του 1944. Όπως μας λέει ο εγγονός του Νίκος Σαραντάκος «εικάζεται ότι επελέγη ως όμηρος επειδή, ως στέλεχος της Αγροτικής Τράπεζας, διερευνούσε ατασθαλίες στη δραστηριότητα των Φιλανθρωπικών Καταστημάτων. Συγκρατούμενός του, στο στρατόπεδο που είχε στηθεί στο Διδασκαλείο, ήταν ο επιστήθιος φίλος του Χαράλαμπος Κανόνης, που μαζί είχαν την ιδέα να φτιάξουν σκάκι με πιόνια από ψίχα ψωμιού.
Ο Νίκος Σαραντάκος συνελήφθη πάλι τον Ιούνιο του 1945 μαζί με όλη την ηγεσία του ΕΑΜ Λέσβου με τη στημένη κατηγορία της «στάσης». Έμεινε υπόδικος σχεδόν έναν χρόνο. Μου έχει αφηγηθεί ότι έπαιζαν σκάκι στη φυλακή. Ο Κανόνης αυτή τη φορά είχε διαφύγει τη σύλληψη. Στη δίκη το κατηγορητήριο κατέρρευσε και οι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν ή καταδικάστηκαν με ελαφρές ποινές. Ο Κανόνης όμως στη συνέχεια πήγε στη Χίο, όπου έπεσε τον Μάρτιο του 1948 όταν συντρίφτηκαν οι μικρές δυνάμεις του ΔΣΕ».
Ο ποιητής είχε το ψευδώνυμο Άχθος Αρούρης (που είναι ομηρική έκφραση και σημαίνει «βάρος της γης»). Κατά την πρώτη περίοδο της ομηρίας του, το 1944, έγραψε το ποίημα «Το σκάκι» (ποιητική συλλογή του Νίκου Σαραντάκου «Της Κατοχής και του Στρατόπεδου»).
“Το σκάκι δίνει ζωή”
Ο Στέφανος Ληναίος ανήκει σε μια άξια γενιά αγωνιστών που έμαθαν σκάκι στη φυλακή. Είναι χαρακτηριστικό το πολύ περιεκτικό κείμενο που μας έστειλε:
“Το σκάκι δίνει ζωή. Αυτό μου είπε ο νονός μου, ο δάσκαλος ο Κώστας ο Μανωλόπουλος, όταν με έμαθε να παίζω, στα 7 χρόνια μου. Δεν πρόφτασε να μου πει περισσότερα γιατί τον εκτέλεσαν οι Γερμανοί μαζί με τους 200 στην Καισαριανή.
Τις ίδιες μέρες του ’44, τα περισσότερα τα έμαθα, 15 χρόνων πια, στις φυλακές του Ζέρβα, στην Καλαμάτα.
Στις ίδιες φυλακές, το ’45, μετά την άθλια συμφωνία της Βάρκιζας, στην άγρια εποχή του Εμφυλίου, έμαθα το καλύτερο σκάκι, με πιόνια… μανιάτικα λούπινα!
Στα χρόνια της δικτατορίας οργανώσαμε στο Θέατρο Άλφα τους πρώτους σκακιστικούς αγώνες συγγραφέων και ηθοποιών… Ο Ηλίας Κουρκουνάκης σε σχόλιό του θυμάται ότι χάρη στους αγώνες εκείνους είχε αρχίσει να ασχολείται σοβαρά με το σκάκι. Είχε παρακολουθήσει «την τελική φάση με τους Ανδρέα Φιλιππίδη, Μίμη Φωτόπουλο, Σπύρο Κωνσταντόπουλο και Δημήτρη Καλλιβωκά».
Το 1985 είχα την τιμή να με κάνει επίτιμο μέλος της η Σκακιστική Ομοσπονδία.
Τώρα πια παίζουμε σκάκι στα θεατρικά παρασκήνια, ψιθυρίζοντας πάντα το σοφό ρητό: ‘Το σκάκι μαθαίνει τον άνθρωπο να σκέπτεται κάθε στιγμή το επόμενο βήμα του…’.
Και λέμε μέσα μας: ‘Πόσο καλύτερος θα ήταν ο κόσμος, αν όλοι ήξεραν να παίζουν σκάκι…’
Speed Chess Championship
Ακόμη ένα διαδικτυακό τουρνουά βρίσκεται σε εξέλιξη. Το τουρνουά Speed Chess Championhip με συνολικά χρηματικά έπαθλα 250.000 δολάρια (από τα οποία τις 100.000 θα πάρουν όσοι μετέχουν στην τελική φάση των 16) ολοκληρώνεται στις 13 Δεκεμβρίου. Στους προημιτελκιούς ο Χικάρου Νακαμούρα (ΗΠΑ) απέκλεισε τον Βλαντιμίρ Φενστόσεβ (Ρωσία) εύκολα με 21,5-5,5, ο Ουέσλι Σο (ΗΠΑ) τον Γιαν-Κρζιστόφ Ντούντα (Πολωνία) με 16-10, ο Μάγκνους Κάρλσεν (Νορβηγία) τον Βλαντιμίρ Αρτέμιεβ (Ρωσία) με 9,5-5,5 και ο Μαξίμ Βασιέ-Λαγκρά (Γαλλία) τον Λεβόν Αρονιάν (Αρμενία) με 14,5-12,5.
Στους ημιτελικούς θα αναμετρηθούν τα ζευγάρια Χικάρου Νακαμούρα- Ουέσλι Σο και Μάγκνους Κάρλσεν – Μαξίμ Βασιέ-Λαγκρα.
Μαθήματα σκάκι στον Α.Ο.ΚΥΔΩΝ
Το lock-down ανέστειλε κάθε αθλητική δραστηριότητα κλειστού χώρου. Έτσι και τα μαθήματα σκάκι σταμάτησαν για όσο διάστημα διαρκέσει. Οι προπονητές όμως συνεχίζουν να παραδίδουν μαθήματα on-line. Μπορείτε να έρχεστε σε επαφή με τους προπονητές κ.κ. Γιώργο Μυλωνάκη (6972442935), Νίκο Σγουρό (6978777543), Δημήτρη Λαδά (6943801862) και Φώτη Τόλια (6946636405) για να σας ενημερώσουν σχετικά.
