Το τουρνουά της Ζυρίχης 1934
Του Σπύρου Ιλαντζή
Από την ιστορία του σκακιού
Το τουρνουά της Ζυρίχης 1934 ήταν ένα σπουδαίο διεθνές τουρνουά σκακιού που πραγματοποιήθηκε στη Ζυρίχη από τις 14 έως τις 29 Ιουλίου 1934 για τον εορτασμό της 125ης επετείου του Schachgesellschaft Zürich, του σκακιστικού συλλόγου της πόλης. Έφερε αντιμέτωπους επτά Ελβετούς παίκτες με εννέα διεθνείς, συμπεριλαμβανομένων έξι από τους κορυφαίους παίκτες του κόσμου. Οι κυριότερες απουσίες ήταν ο Ρ. Καπαμπλάνκα (Κούβα), ο Σ. Ρεσέβσκυ (ΗΠΑ), αλλά και οι Σοβιετικοί παίκτες. Αυτός ο τύπος διεθνούς τουρνουά στο οποίο το ένα τρίτο έως το μισό των παικτών ήταν από τη διοργανώτρια χώρα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στη Μόσχα το 1925 και στη συνέχεια έγινε δημοφιλές – ακόμα και ώς τις μέρες μας.
Στο τουρνουά συμμετείχαν ο –τότε Παγκόσμιος Πρωταθλητής– Αλεξάντερ Αλιέχιν (εκπροσωπούσε τη Γαλλία, πλέον), ο πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής Εμάνουελ Λάσκερ (Γερμανία), ο δύο φορές διεκδικητής τού παγκόσμιου πρωταθλήματος Έφιμ Μπογκολιούμποβ (Γερμανία, πλέον), ο μελλοντικός παγκόσμιος πρωταθλητής Μαξ Όϋβε (Ολλανδία), ο επίσης διεκδικητής του πρωταθλήματος Σάλο Φλορ (Τσεχοσλοβακία), ο Άρον Νίμζοβιτζ (Δανία), επίσης από τους κορυφαίους παίκτες του κόσμου και άλλοι ισχυροί παίκτες.
Ο Αλιέχιν κέρδισε με 13 β. σε 15 αγώνες, η μόνη του ήττα συνέβη από τον Όϋβε που τερμάτισε στη δεύτερη θέση ισόπαλος με τον Φλορ στους 12. Ο Αλιέχιν απέδειξε και πάλι την ανωτερότητά του έναντι των συγχρόνων του, αν και η διαφορά νίκης του 1 βαθμού ήταν πολύ μικρότερη απ’ ό,τι στο Bled 1931 (5½ β.) ή στο San Remo 1930 (3½ β.).
Το τουρνουά χρησίμευσε, επίσης, ως το Ελβετικό Πρωτάθλημα του 1934, που κέρδισε ο Χανς Γιόνερ, με 7½ β. ως ο υψηλότερος βαθμολογικά Ελβετός παίκτης.
Έναν μήνα νωρίτερα ο Μπογκολιούμποβ είχε χάσει καθαρά το ματς για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1934, τη δεύτερη προσπάθειά του να αμφισβητήσει τον Αλιέχιν. Στη Ζυρίχη τερμάτισε τέταρτος με 11½ β. Ο Λάσκερ επέστρεψε στον ανταγωνισμό για πρώτη φορά από τη Μόσχα το 1925 – μια εννιάχρονη αποχή. Ξεκίνησε δυνατά, νικώντας με τα μαύρα τον Όϋβε στον 1ο γύρο. Μετά από 7 γύρους ισοβαθμούσε στην κορυφή με τον Φλορ στους 5½ βαθμούς. Σε ηλικία 65 ετών και όντας απροπόνητος, ο Λάσκερ ήταν σε μειονεκτική θέση σε ένα μακρύ τουρνουά και έχασε στους γύρους 8, 10 και 12 από τους Μπογκολιούμποβ, Νίμζοβιτζ και Αλιέχιν. Παρ’ όλα αυτά, τερμάτισε στην πολύ αξιόπιστη πέμπτη θέση με 10 βαθμούς. Αυτή ήταν πάντως η μοναδική φορά που οι Αλιέχιν, Μπογκολιούμποβ και Νίμζοβιτζ νίκησαν τον Εμ. Λάσκερ.
Περίπου έναν μήνα πριν από την έναρξη του τουρνουά, ο Όϋβε είχε αποδεχθεί τους όρους τού Αλιέχιν για ένα ματς για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, που θα διεξαγόταν το φθινόπωρο του επόμενου έτους. Ο Όϋβε θα κέρδιζε αυτό το ματς του 1935, και θα γινόταν ο πέμπτος Παγκόσμιος Πρωταθλητής. Ο Τσέχος κορυφαίος παίκτης Φλορ θεωρήθηκε άξιος διεκδικητής του πρωταθλήματος για πολλά χρόνια στη δεκαετία του 1930, αλλά η Μεγάλη Ύφεση και η γερμανική κατοχή της Τσεχοσλοβακίας κατέστησαν αδύνατο γι’ αυτόν να συγκεντρώσει τα χρήματα ώστε να οργανώσει τον αγώνα. Ο Φλορ προηγούνταν μετά από 11 γύρους, αλλά ο Αλιέχιν τον έφτασε στον 12ο γύρο όταν ο καθένας είχε 10 πόντους, μισό βαθμό μπροστά από τον Όϋβε και έναν ολόκληρο βαθμό μπροστά από τον Μπογκολιούμποβ. Ο Φλορ έδειξε πάντως τη σταθερότητά του καθώς ήταν ο μόνος αήττητος παίκτης στο τουρνουά.
Ο Άρον Νίμζοβιτζ ήταν παλαιότερα υποψήφιος για το παγκόσμιο πρωτάθλημα, αλλά το 1934 η υγεία του είχε επιδεινωθεί και ατυχώς πέθανε μόλις έναν χρόνο αργότερα, σε ηλικία 48 ετών. Τερμάτισε στην έκτη θέση, ισόβαθμος με τον Όσιπ Μπερνστάιν (Γαλλία), με 9 βαθμούς. Ο βετεράνος Μπερνστάιν θα ήταν στην εναρκτήρια ομάδα των grandmasters όταν η FIDE δημιούργησε τον τίτλο, το 1950.
Σκακιστική Ολυμπιάδα
Στη Σκακιστική Ολυμπιάδα που θα διεξαχθεί τον Σεπτέμβριο στη Βουδαπέστη, οι εθνικές μας ομάδες θα είναι: GMs Γιάννης Παπαϊωάννου, Νικόλας Θεοδώρου (σκακιστής της ΣΑΧ), Σταμάτης Κούρκουλος Αρδίτης, Δημήτρης Μαστροβασίλης και Ανδρέας Κελίρης για την Εθνική Ανδρών, IM Σταυρούλα Τσολακίδου, FM Αναστασία Αβραμίδου, WIM Κατερίνα Παυλίδου, WFM Χαριτωμένη Μαρκαντωνάκη και WGM Μαρίνα Μακροπούλου για την Εθνική Γυναικών.
Παγκόσμια Ομαδικά Βετεράνων
Ολοκληρώθηκαν τα Παγκόσμια Ομαδικά Βετεράνων, στην Κρακοβία. Στους άνω των 50 ετών, 1η η ομάδα των ΗΠΑ με 16 β. σε 9 ματς (8 νίκες, μία ήττα), 2η η Ιταλία με 15, 3η η Αγγλία-1 με 14.
Για τη νικήτρια ομάδα έπαιξαν οι GMs Ehlvest, Shabalov, Khachiyan, Ig. Novikov και Yermolinsky.
Στους άνω των 65 ετών, 1η η Αγγλία-1 με 16 β. σε 9 ματς (7 νίκες, 2 ισοπαλίες), 2ο το Ισραήλ-1 με 15, 3η η Γαλλία με 14.
Για τη νικήτρια ομάδα έπαιξαν οι GMs Nunn, Kosten, Mestel, ο IM Littlewood και o FM Chapman.
Συμμετείχαν 65 ομάδες και 307 παίκτες, ανάμεσά τους 32 grandmasters.
Δυσάρεστες ειδήσεις…
-Έφυγε από τη ζωή, την Παρασκευή τα ξημερώματα, η Μαριέτα Μουρούτη, γνωστή σκακίστρια και διεθνής διαιτήτρια. Ασχολήθηκε με το αγωνιστικό σκάκι από νεαρή ηλικία με συμμετοχές σε τελικούς πανελλήνιων πρωταθλημάτων γυναικών, διασυλλογικά πρωταθλήματα Α΄εθνικής, διεθνή τουρνουά, ενώ διαιτήτευσε στις σκακιστικές Ολυμπιάδες το 1984 στη Θεσσαλονίκη και το 1986 στο Ντουμπάι. Αγωνίστηκε με τα σωματεία ΣΟ Πατρών, ΣΟ Περιστερίου, ΟΣ Τριανδρίας, Α.Ε.Κ., Πανελλήνιος ΓΣ, ΟΑ Χανίων και ΣΟ Χαλανδρίου.
–Ο ελληνικής καταγωγής GM Krum Georgiev, γεννηθείς το 1958, που αγωνιζόταν με τη σημαία της Βουλγαρίας, αλλά έχει γράψει ιστορία και στην Ελλάδα, απεβίωσε στη Σόφια, μετά από σύντομη ασθένεια, σε ηλικία 66 ετών. Βασικό στέλεχος της Εθνικής Βουλγαρίας, είχε πάρει μέρος σε Ολυμπιάδες και Πανευρωπαϊκά Πρωταθλήματα και είχε αγωνιστεί σε δεκάδες ισχυρά διεθνή τουρνουά. Στην Ελλάδα είχε πάρει μέρος επίσης σε πολλά διεθνή τουρνουά και διετέλεσε αθλητής πολλών ελληνικών ομάδων, όπως: Ο.Α.Α. «Ηράκλειο», Σ.Α. «Γαλαξίας» Θεσσαλονίκης, «Παλαμήδης Ευβοεύς», Α.Σ. Παπάγου Σ.Α. Κορινθίας «ΑΡΓΟΝΑΥΤΗΣ», Σκακιστική Επικοινωνία Ηρακλείου Αττικής, Σ.Ο. Κατερίνης και Πανελλήνιος Γ.Σ.
–Απεβίωσε ο Χρήστος Κωνσταντινίδης, παλαιός ΥΜ, βασικό στέλεχος του Ο.Α. Χανίων. Γεννηθείς το 1952, επί πολλά χρόνια, ιδιαίτερα στις δεκαετίες του 1970 και του 1980 ήταν ένας από τους ισχυρότερους παίκτες στα Χανιά και στην Κρήτη. Αργότερα διακρίθηκε και σαν προπονητής, ανάμεσα στα παιδιά που προπονούσε και που ξεχώρισαν ήταν ο Άγγελος Σανδαλάκης και η Χαριτωμένη Μαρκαντωνάκη.
33ο διεθνές τουρνουά Καβάλας «Βασίλης Θεοδωρίδης»
Το 33ο διεθνές τουρνουά στην πόλη της Καβάλας «Βασίλης Θεοδωρίδης» ολοκληρώνεται σήμερα. Ένα τουρνουά στο οποίο μετέχουν σκακιστές και σκακίστριες από 31 χώρες, και στους 4 ομίλους του τουρνουά συμμετέχουν συνολικά 598 σκακιστές και σκακίστριες. Στο α΄ και ισχυρότερο όμιλο μετά την ολοκλήρωση του 7ου γύρου, στη βαθμολογία προηγούντο οι Λεόν Λιβάιτς (Κροατία 2547) και ανδρέας Κελίρης (2516) με 6β. ακολουθούσαν με 5,5β. οι Πραβίν Μπαλακρίσμαν (ΗΠΑ 2503), Αρντά Καμλάρ (Τουρκία 2405), Μίλος Σζπαρ (Πολωνία 2487), Μάι Νάρβα (Εσθονία 2418), Ευγένιος Ιωαννίδης (2501), Ρίθνικ Ράτζα (Ινδία 2511), Τζούλιαν Σοφρόνιε (Ρουμανία 2360), Δημήτρης Αλεξάκης (2492) κ.α.