Η Πάτρα είναι η παλαιότερη πόλη στην Ελλάδα με παράδοση στα σκακιστικά προβλήματα. Δεν είναι αφύσικη η μεγαλύτερη ανάπτυξή της στο σκάκι ως προς την Αθήνα τον 19ο αιώνα γιατί το λιμάνι της ήταν η ανοικτή πύλη της Ελλάδας προς την Ευρώπη (ούτε ο ισθμός της Κορίνθου δεν είχε ακόμη ανοίξει).
‘Όπως διαβάζουμε στο βιβλίο του Παναγή Σκλαβούνου «Οι άγνωστες εποχές του ελληνικού σκακιού», η νεότερη εποχή του σκακιού στην Ελλάδα ξεκίνησε στα μέσα του 19ου αιώνα από τα Επτάνησα. Οι περισσότεροι Κερκυραίοι γνώρισαν τα σκακιστικά προβλήματα στις ξένες κυριακάτικες εφημερίδες της Αναγνωστικής Εταιρείας Κέρκυρας, του αρχαιότερου σε λειτουργία πνευματικού ιδρύματος στη χώρα μας.
Ο Κερκυραίος ποιητής Λορέντζος Μαβίλης εκεί τα πρωτογνώρισε και συνέθεσε πολλά σκακιστικά προβλήματα κατά την φοίτησή του στη Γερμανία, όπου συνίδρυσε τον Σκακιστικό Σύλλογο του Πανεπιστημίου του Μονάχου! Ο Κερκυραίος μουσικός Ιωσήφ Λιμπεράλης, γνωστός ήδη στους διεθνείς χώρους των σκακιστικών προβλημάτων, ήρθε στην Πάτρα μετά την ένωση των Επτανήσων με την ελευθερωμένη Ελλάδα (1864) και, μαζί με τον Κεφαλλήνα μαθηματικό και γιατρό Διονύσιο – Μαρίνο Μελισσηνό, έβαλαν τις βάσεις του «Κύκλου των Σκακιστών της Πάτρας». Αυτών παρτίδες δεν μας είναι γνωστές , σε αντίθεση με τα πολλά σκακιστικά προβλήματα που συνέθεσαν (ορισμένα βραβευμένα για την αρτιότητά τους) και δημοσίευσαν σε έντυπα του εξωτερικού.
Άλλα γνωστά μέλη του Κύκλου αυτού «των χαμένων σκακιστών» της Πάτρας και συνθέτες σκακιστικών προβλημάτων ήταν ο λογοτέχνης Νικόλας Κονεμένος, οι: Περικλής Οικονομόπουλος, Ερρίκος Γκρην, Γεώργιος Ζηλήμων, Γεώργιος Παπαρρήτωρ, Κωνσταντίνος Ψαρρός και Γεώργιος Αθανασιάδης (ο κατοπινός καθηγητής φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών). Κατά περιόδους εμφανίστηκαν πυρήνες και σε άλλες περιοχές, εκτός μεγάλων αστικών κέντρων, όπως η Λευκάδα, η Χίος και προσφάτως η Ικαρία (σήμερα οργανώνεται το 2ο Κύπελλο Ικαρίας, με θέματα που επέλεξε ο φετινός πρωταθλητής Ελλάδας Παναγιώτης Κονιδάρης).
Έλληνες που έχουν διακριθεί ιδιαίτερα είτε στη σύνθεση είτε στη λύση σκακιστικών προβλημάτων ή έχουν συμβάλει στον οργανωτικό τομέα: Λορέντζος Μαβίλης (1860-1912), Σταύρος Ιατρίδης (1887-1976), Σπύρος Μπίκος (1911-1987), Βασίλης Λύρης (1914-1994), Παντελής Μαρτούδης (1925-2004), Δημήτρης Καπράλος (1927-1994), Βύρων Ζάππας(1927-2008), Νίκος Σιώτης (1929-1997), Παύλος Μουτεσίδης (1930), Νίκος Περγιάλης(1931-2019), Τριαντάφυλλος Σιαπέρας (1931-1994), Κυριάκος Φραγκούλης (1935-1997),Εμμανουήλ Μανωλάς (1950), Ανδρέας Παπασταυρόπουλος (1955), Ιωάννης Καλκαβούρας (1961), Παναγής Σκλαβούνος (1962), Νίκος Μενδρινός (1964), Ιωάννης Γαρουφαλίδης (1966), Χάρης Φουγιαξής (1966), Κώστας Πρέντος (1966), Παναγιώτης Κονιδάρης (1971),Θέμης Αργυρακόπουλος (1973), Νίκος Σιδηρόπουλος (1976).
Ο Πρέντος είναι ο μόνος που κατέχει τον δυσπρόσιτο, στο καλλιτεχνικό σκάκι, τίτλο του διεθνούς μετρ τόσο στη σύνθεση -τον απέκτησε πρόσφατα- όσο και στη λύση.
Ως ο παλαιότερος Διαγωνισμός Λύσης Σκακιστικών Προβλημάτων στη χώρα μας θεωρείται εκείνος που διοργάνωσε ο Τριαντάφυλλος Σιαπέρας το 1980 στο ξενοδοχείο Χίλτον και επανάλαβε στον ίδιο χώρο το 1983. Το 1984 διοργάνωσε διαγωνισμό στην Πάτρα ο Μανώλης Μανωλάς.
Σημαντικές διοργανώσεις, εκτός από το Κύπελλο Ελλάδας, είναι σήμερα ο Πανελλήνιος Διαγωνισμός (φέτος ήταν ο 20ός) και ο Διαγωνισμός Λύσης Προβλημάτων Αττικής (φέτος έγινε ο 18ος). Οι Έλληνες λύτες έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν (συνήθως από την Αττική και την Πάτρα) στον Παγκόσμιο Παράλληλο Διαγωνισμό που οργανώνεται στο τέλος του Ιανουαρίου με τα ίδια θέματα ταυτόχρονα σε πολλά κράτη του κόσμου. Ενδιαφέρον παρουσίαζαν οι διαγωνισμοί εις Μνήμην του πρωτεργάτη Σπύρου Μπίκου.
Πρώτη η Κίνα στο Παγκόσμιο με… αναπληρωματικούς!
Η σκακιστική υπερδύναμη επικράτησε έχοντας επικεφαλής μόλις τον δέκατο σε βαθμό αξιολόγησης παίκτη της!
Το Παγκόσμιο Ομαδικό Πρωτάθλημα κατέκτησε η Κίνα νικώντας στον τελικό το Ουζμπεκιστάν με 4-0 (2,5-1,5 και 2,5-1,5). Η επικράτηση της Εθνικής Κίνας μάλλον ξάφνιασε, αφού δεν δραστηριοποίησε κανέναν από τους ισχυρούς παίκτες της, όπως τον Ντινγκ Λίρεν, τον Γουει Γι και άλλους σκακιστές που διακρίνονται σε διεθνείς αγώνες. Οι τέσσερις παίκτες που αγωνίστηκαν, οι Λου Σανγκλέι, Ξου Ξιανγκί, Μπάι Τζινσί και Λι Ντι, κατέχουν αντιστοίχως την 10η, την 16η, την 18η και την 22η θέση στην κατάταξη των βαθμών αξιολόγησης της χώρας.
Η πρωταθλήτρια υστερούσε έναντι άλλων ομάδων, τόσο σε μέσο βαθμό αξιολόγησης όσο και σε σύγκριση με τα μεγάλα ονόματα άλλων χωρών, όπως είναι ο Γάλλος Βασιέ Λαγκράβ, ο Αζέρος Μαμεντιάροβ, ο Ουκρανός Ιβαντσούκ κ.ά. Η Κίνα, με μέσο όρο ΕΛΟ 2557, ήταν μόλις έκτη στην αρχική κατάταξη μετά τη Γαλλία (2688 ), το Αζερμπαϊτζάν (2662), την Ουκρανία (2637), την Ινδία (2611) και την Ισπανία (2589).
Ωστόσο παρέμεινε αήττητη και αναδείχθηκε πρωταθλήτρια χωρίς να χρειαστεί μπαράζ σε καμία φάση. Στον μικρό τελικό η Ισπανία επικράτησε δύσκολα της Ινδίας με 4-2 (2-2, 2-2 και 3-1 σε μπαράζ παρτίδων μειωμένου χρόνου). Τα σκορ του προημιτελικού γύρου: Κίνα – Πολωνία 3-1, Ισπανία – Αζερμπαϊτζάν 3-1, Ουζμπεκιστάν – Ουκρανία 4-0, Ινδία – Γαλλία 4-2. Ημιτελικός γύρος: Κίνα – Ισπανία 3-1, Ουζμπεκιστάν – Ινδία 3-1. Οι αγώνες φιλοξενήθηκαν στην Ιερουσαλήμ. Όπως αναφέραμε στο φύλλο της προηγούμενης Κυριακής οι ΗΠΑ είχαν αποκλειστεί από την προκριματική φάση.
Νεανική Βαλκανιάδα
Οι Βαλκανικοί Σκακιστικοί Αγώνες για νέους και νέες έως 18 ετών θα πραγματοποιηθούν στο Τέτοβο της Β. Μακεδονίας από 8 έως 11 Δεκεμβρίου. Οι συνθέσεις είναι τετραμελείς (με έναν αναπληρωματικό) και με υποχρέωση συμμετοχής ενός τουλάχιστον κοριτσιού. Την Εθνική Νέων Ελλάδας συγκροτούν οι Ευάγγελος Πατρελάκης, Δημήτρης Μακρίδης, Ανδρέας Χατζηελευθερίου, Χρήστος Τσαρσιταλίδης και Βασιλική Αλεξανδρή. Σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα η ομάδας μας, με μέσο όρο ΕΛΟ 2307, είναι δεύτερη στην αρχική κατάταξη μετά την Σλοβενία (2311) και πάνω από την Β. Μακεδονία (2229), το Μαυροβούνιο (2066), την Αλβανία (2016) και το Κόσσοβο (1529). Αρχηγός θα είναι ο προπονητής Χρήστος Μπούσιος.
Ελληνικές επιτυχίες στις ΗΠΑ
Ο Νικόλας Θεοδώρου και η Σταυρούλα Τσολακίδου αγωνίστηκαν στο US Masters, μία επίσημη εκδήλωση του Εθνικού Πρωταθλήματος των ΗΠΑ. Ο Θεοδώρου ισοβάθμησε στην όγδοη θέση μεταξύ 202 σκακιστών με 6,5 βαθμούς σε 9 παρτίδες. Η Τσολακίδου είναι έβδομη μεταξύ των σκακιστριών με 4,5 βαθμούς.
Επικαιρότητα
-Άρχισε στην αρχαία πόλη Χίβα του Ουζμπεκιστάν ο δεύτερος προκριματικός όμιλος για το Πρωτάθλημα Γυναικών. Στο πρώτο ματς νοκ άουτ αναμετρώνται οι Ρωσίδες Γκοριάτσκινα και Κόστενουκ. Στο δεύτερο η Ρωσίδα Λάχνο αντιμετωπίζει την Κινέζα Ταν Ζονγκί. Οι πρώτες παρτίδες έληξαν ισόπαλες (www.fide.com).
-Νέοι παγκόσμιοι πρωταθλητές βετεράνων αναδείχθηκαν ο Γεωργιανός Ζουράμπ Στούρουα (άνω των 50 ετών) και ο Βρετανός Τζον Ναν (άνω των 65). Παγκόσμιες πρωταθλήτριες είναι η Λουξεμβουργιανή Ελβίρα Μπέρεντ και η 81 ετών Γεωργιανή Νόνα Γκαπριντασβίλι! ΄
-Άρχισαν στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δ.Σ. της ΕΣΟ (Λ. Συγγρού 25), το 71ο Πανελλήνιο Ατομικό Πρωτάθλημα και το 44ο Πανελλήνιο Ατομικό Πρωτάθλημα Γυναικών (www.chessfed.gr).
-Νέος πρωταθλητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνικό είναι ο Δημήτρης Αλεξάκης. Νίκησε τον περσινό πρωταθλητή Γιάννη Καλογερή με 2,5-1,5 (1-1 στο ράπιντ και 1,5-0,5 στο μπλιτς).
-Ελληνικές συμμετοχές σε μεγάλο διεθνές τουρνουά μπλιτς στα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ο Στράτος Γρίβας ισοβάθμησε στη δεύτερη θέση μεταξύ 267 παικτών από 35 χώρες με 6 σε 7. Ο Γιώργος Μαστροκούκος ισοβάθμησε στη 19η θέση με 5.
-Στη δεύτερη θέση ισοβάθμησαν με 5,5 ο Πέτρος Ραχμανίδης και ο Αλέξανδρος Παπασιμακόπουλος.
